Ο κίνδυνος μιας γενικευμένης σύρραξης στην Μέση Ανατολή αν δεν υπάρξει αυτοσυγκράτηση είναι πλέον κάτι περισσότερο από ορατός μετά το χτύπημα των ΗΠΑ και τον θάνατο του Σουλειμανί, δηλώνει στο liberal.gr o Κώστας Υφαντής, ο οποίος επισημαίνει ότι το Ιράν θα αντιδράσει με “ασύμμετρα” χτυπήματα κατά αμερικανικών στόχων. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει οι από εδώ και πέρα χειρισμοί θα δείξουν αν θα υπάρξει ή όχι “ανάφλεξη” στην ευρύτερη περιοχή.
Ταυτόχρονα, επισημαίνει ότι το Ιράν θα επιχειρήσει ασύμμετρες επιθέσεις, χρησιμοποιώντας παντού στη Μέση Ανατολή όλες τις παραστρατιωτικές ομάδες που έχει υπό την καθοδήγησή της για να στοχοποιήσει Αμερικανικό προσωπικό. «Μπορεί να δούμε τις επόμενες μέρες μια πολιορκία της Αμερικανικής πρεσβείας, μπορεί να δούμε κάποιες μεμονωμένες επιθέσεις, όπως τις πρόσφατες σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις ή σε τάνκερ», εκτιμά.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο και επισκέπτη καθηγητής στο πανεπιστήμιο Kadir Has της Κωνσταντινούπολης , ο Ντόναλντ Τράμπ θα επιδιώξει πολιτική και διπλωματική στήριξη για τη δολοφονία Σουλειμανί και στο πλαίσιο αυτό δεν αποκλείεται να συζητήσει σχετικά με τον Έλληνα πρωθυπουργό κατά την επίσημη συνάντηση που θα έχουν στον Λευκό Οίκο.
Οπως αναφέρει πάντως η Ελλάδα θα επηρεαστεί μόνο αν «τα πράγματα κλιμακώσουν». Πως; «Αν η κατάσταση ξεφύγει από κάθε έλεγχο τότε οι τιμές των πετρελαίων θα πάνε στον ουρανό, οπότε το χτύπημα για την ελληνική οικονομία θα είναι πάρα πολύ σημαντικό. Η Ελληνική οικονομία μπορεί να υποστεί ζημιά, δεν είναι εύκολα τα πράγματα», τονίζει χαρακτηριστικά.
Τέλος σημειώνει ότι στόχος των ΗΠΑ ήταν να στείλουν ένα μήνυμα τόσο στο Ιράν, όσο και στους φίλους και εταίρους τους (Ισραήλ, Σαουδική Αραβία, Ιορδανία).
Συνέντευξη στον Αλέξανδρο Διαμάντη
-Ποιος ήταν ο υποστράτηγος Κασέμ Σουλεϊμανί και τι ρόλο επιτελούσε;
Ο Σουλειμανί ήταν ο διοικητής των ελίτ δυνάμεων των φρουρών της Επανάστασης. Η εν λόγω ομάδα είναι οι πραιτοριανή του καθεστώτος, λογοδοτούν στον θρησκευτικό ηγέτη, στον Αγιατολάχ, δεν υπόκειται σε περιορισμούς συντάγματος ή νόμων. ήταν ο στρατηγικός νους πίσω από την προσπάθεια του Ιράν να ελέγξει και επηρεάσει εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή. Ήταν αυτός ο οποίος δημιουργούσε παραστρατιωτικά σώματα και για την στελέχωσή τους σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή.
-Τι σημαίνει για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή η δολοφονία του;
Όλη η στρατηγική Σουλεϊμανί έδινε στο Ιράν δύο μεγάλα πλεονεκτήματα: πρώτος να είναι στο έδαφος οπουδήποτε υπήρχε αστάθεια για να επηρεάζει τις εξελίξεις, χωρίς να αναμένεται άμεσα, και δεύτερον μπορούσε να αυξομειώνει την ένταση και τη βία και να στοχοποιεί κυρίως Αμερικανικό προσωπικό στην ευρύτερη περιοχή. Επειδή όντως ήταν ο υπεύθυνος για αυτή τη στρατηγική και δεν ήταν ένας απλός στρατιωτικός, ο θάνατος του είναι σίγουρο ότι θα επηρεάσει τις ικανότητες του Ιράν να συνεχίσει να συμπεριφέρεται με αυτόν τον τρόπο. Σε κάθε περίπτωση το Ιράν χάνει ένα πολύ σημαντικό «asset».
-Θεωρείται ότι μπορεί να υπάρξει εκτεταμένη σύρραξη στην περιοχή;
Εξαρτάται από την αντίδραση του Ιράν. Υπάρχουν τα εξής δεδομένα: Δεν μπορεί παρά να αντιδράσει. Οποιαδήποτε χώρα να ήταν θα το έκανε. Όταν έχεις απέναντί σου τις ΗΠΆ πρέπει η αντίδραση σου να είναι εξαιρετικά ζυγισμένη. Το δεύτερο δεδομένο είναι ότι το Ιράν είναι χώρα που αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα και εσωτερικά και εξαιτίας των κυρώσεων και του περιφερειακού ανταγωνισμού με τη Σαουδική Αραβία. Δεν είναι μια χώρα που είναι στα «πάνω» της. Ήδη πριν δύο μήνες υπήρχαν διαδηλώσεις στο εσωτερικό. Το τρίτο δεδομένο είναι πως δεν μπορεί να πει ότι εγώ θα κάνω πόλεμο με την Αμερική. Αυτό που θα επιχειρήσει είναι ασύμμετρες επιθέσεις, θα προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει παντού στη Μέση Ανατολή όλες τις παραστρατιωτικές ομάδες που έχει υπό την καθοδήγησή της για να στοχοποιήσει Αμερικανικό προσωπικό.
Μπορεί να δούμε τις επόμενες μέρες μια πολιορκία της Αμερικανικής πρεσβείας, μπορεί να δούμε κάποιες μεμονωμένες επιθέσεις, όπως τις πρόσφατες σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις ή σε τάνκερ.
-Είναι αυτά αρκετά για να αποσταθεροποιήσουν την περιοχή για να φτάσουμε σε μια ανάφλεξη;
Νομίζω ότι δεν είναι, αλλά μπορεί αν δεν υπάρξει αυτοσυγκράτηση από τους υπόλοιπους παίχτες στην περιοχή να έχουμε αλυσιδωτές αντιδράσεις. Ένας τρόπος που θα μπορούσε να αντιδράσει είναι να βάλει τη Χεσμπολάχ να χτυπήσει το Ισραήλ. Αυτό για να προβοκάρει μια Ισραηλινή αντίδραση, να δημιουργήσει μια ακόμα αναστάτωση στο Νότιο Λίβανο. Είναι βέβαια νωρίς για να πούμε πως θα εξελιχθούν τα πράγματα.
-Γιατί θεωρείται ο Ντ. Τράμπ επίλεξε τη συγκεκριμένη χρονική περιοχή;
Εδώ και αρκετό καιρό οι Αμερικανοί έχουνε δείξει αξιοσημείωτη αυτοσυγκράτηση να μην αντιδρούν σε προκλήσεις που έρχονται είτε από το Ιράν είτε από συμμάχους του στην περιοχή. Δεν αντέδρασαν τα τελευταία χρόνια όταν όλοι ήξεραν ότι οι Ιρανικές παραστρατιωτικές οργανώσεις, δηλαδή ο Σουλεϊμανί στην ουσία, ήταν υπεύθυνες για τον θάνατο εκατοντάδων Αμερικανών και στο Ιράκ και στην Συρία.
Νομίζω, όμως, ότι η πολιορκία της Αμερικανικής πρεσβείας στη Βαγδάτη ξύπνησε μνήμες στους Αμερικάνους όχι μόνο από την δεκαετία του 70 και την Τεχεράνη αλλά και από την Λιβύη, όταν είχε δολοφονηθεί ο Αμερικανός πρόξενος στη Βεγγάζη. Θεωρώ ότι οι ΗΠΑ στέλνουν ένα μήνυμα τόσο στο Ιράν, όσο και στους φίλους και εταίρους τους (Ισραήλ, Σαουδική Αραβία, Ιορδανία) μολονότι έχουν μειώσει το στρατιωτικό τους αποτύπωμα στην περιοχή, εξακολουθούν να βρίσκονται στην περιοχή και να εγγυώνται την ασφάλεια του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας απέναντι στον Σιιτικό αναθεωρητισμό.
-Υπάρχει η περίπτωση να συνδέεται με τις Αμερικανικές προεδρικές εκλογές το 2020;
Στις ΗΠΑ δεν υπάρχει τέτοια παράδοση. Δηλαδή δεν εξωτερικεύουν με αυτό τον τρόπο τα εσωτερικά τους προβλήματα, διλήμματα. Βεβαίως ο Τράμπ είναι ιδιαίτερη περίπτωση δεν μοιάζει με τους προηγούμενους. Όσοι πάντως ψάχνουν να βρουν παραδείγματα (σ.σ. με προκάτοχους του Τράμπ) δεν υπάρχουν.
Αυτό που υπάρχει σίγουρα είναι ότι δυσκολευόμαστε όλοι να αναγνωρίσουμε ποια είναι η αμερικανική στρατηγική στην περιοχή. Ανακοινώθηκε για παράδειγμα ότι θα αυξηθεί η παρουσία στρατευμάτων για λόγους ασφαλείας. Αυτό τι σημαίνει, ότι επανερχόμαστε στην εποχή της κλιμάκωσης της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας, και που; Στο Ιράκ, στη Συρία, αλλού; Γενικά, λοιπόν, θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε αν αυτό το χτύπημα σηματοδοτεί μια αμερικανική κλιμάκωση της εμπλοκής στη Μέση Ανατολή.
-Τι αντίκτυπο μπορεί να έχει η δολοφονία του Σουλεϊμανί στην χώρα μας;
Θα έλεγα να περιμένουμε πρώτα να δούμε τις εξελίξεις. Αλλά είναι και μακριά και κοντά…
Δεν επηρεάζει τα άμεσα ελληνικά συμφέροντα σε καμία περίπτωση. στο βαθμό όμως που θα επηρεάσει την τουρκική στάση απέναντι στις ΗΠΑ, αυτό μπορεί να έχει επιπτώσεις και σε μας. Δηλαδή, η Τουρκία αντιμετωπίζει ένα πολύ σημαντικό δίλημμα: εάν θα στηρίξει το Ιράν ή θα κρατήσει ίσες αποστάσεις ανάμεσα σε Τεχεράνη και Ουάσιγκτον, που στην ουσία σημαίνει ότι στηρίζει το Ιράν ή θα αναγκαστεί για να μην υποστεί τη μήνιν του Λευκού Οίκου να βγει ανοικτά υπέρ των ΗΠΑ. Πράγμα που το θεωρώ εξαιρετικά δύσκολο.
Εμάς, πάντως, θα μας επηρεάσει εφόσον τα πράγματα κλιμακώσουν, θα αναγκαστούμε να πάρουμε θέση. Δεν μπορούμε να μείνουμε θεατές εκ του μακρόθεν και να κρατάμε ίσες αποστάσεις. είναι σίγουρο ότι την Τρίτη στην Ουάσιγκτον ο Τράμπ θα θέσει σίγουρα το ζήτημα στον Κυριάκο Μητσοτάκη. και θα απαιτήσει τη διπλωματική και πολιτική στήριξη της Ελλάδας. Όπως και όλων των υπόλοιπων χωρών.
Επίσης αν η κατάσταση ξεφύγει από κάθε έλεγχο τότε οι τιμές των πετρελαίων θα πάνε στον ουρανό, οπότε το χτύπημα για την ελληνική οικονομία θα είναι πάρα πολύ σημαντικό. Η Ελληνική οικονομία μπορεί να υποστεί ζημιά, δεν είναι εύκολα τα πράγματα.
