Φάκελος ιδιωτικά σχολεία: Η ευκαιρία της αυτονομίας

Σύμφωνα με τελευταία δημοσιεύματα το Υπουργείο Παιδείας μέσα στις επόμενες ημέρες θα θέσει σε διαβούλευση ένα σημαντικό νομοσχέδιο για την ιδιωτική εκπαίδευση. Η ανάγκη για μεταρρύθμιση στον συγκεκριμένο τομέα είναι ευρέως αποδεκτή από τους ειδικούς, αποτελεί πάγιο αίτημα όλων των φιλελεύθερων δυνάμεων της χώρας, και αποτελεί ρητή δέσμευση της Νέας Δημοκρατίας από τότε που παρουσίασε το κυβερνητικό της πρόγραμμα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου.

Μέχρι σήμερα τα ιδιωτικά σχολεία της χώρας ζουν κάτω από ένα καθεστώς διωγμού και στυγνού κρατικού παρεμβατισμού. Ο τρόπος που διοικούνται και λειτουργούν καθορίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου από τις κεντρικές γραφειοκρατικές και πολιτικές δομές του κράτους. Σε ότι αφορά το διδακτικό προσωπικό και τα εκπαιδευτικά προγράμματα σπουδών, τα ιδιωτικά σχολεία είτε αναγκάζονται είτε ενθαρρύνονται να λειτουργούν σαν τα δημόσια σχολεία. Αυτό, φυσικά, είναι ιδιαίτερα προβληματικό διότι ο χώρος της ιδιωτικής εκπαίδευσης είναι εκείνος που μπορεί να προσφέρει ουσιαστικά οφέλη, μέσω της καινοτομίας, σε ολόκληρη την εκπαιδευτική κοινότητα της χώρας μας.

Αντίστοιχα ασφυκτικός είναι και ο έλεγχος των ιδιωτικών σχολείων σε ό,τι αφορά τις εργασιακές σχέσεις τους. Οι καθηγητές των ιδιωτικών σχολείων απολαμβάνουν πολύ περισσότερα “προνόμια” από τους υπόλοιπους ιδιωτικούς υπαλλήλους με αποτέλεσμα να θυμίζουν περισσότερο τους συναδέλφους τους των κρατικών. Η πρόσληψη ενός ταλαντούχου καθηγητή σε ιδιωτικό σχολείο είναι εξίσου δύσκολη με την απόλυση ενός κακού εκπαιδευτικού, γεγονός που καθιστά την ουσιαστική αξιολόγηση του έργου τους αδύνατη. Επιπρόσθετα, οι επιχειρηματίες της εκπαίδευσης, παρά το γεγονός ότι λειτουργούν στην ιδιωτική οικονομία, επί της ουσίας δεν έχουν τη δυνατότητα να ασκήσουν τα διευθυντικά τους δικαιώματα. Αντίθετα, ακόμα και στον ορισμό διευθυντών των σχολικών μονάδων τις οποίες έχουν δημιουργήσει, υπόκεινται σε σοβιετικού τύπου ελέγχους σκοπιμότητας από υπηρεσιακά συμβούλια. 

Η ιδιωτική εκπαίδευση είναι ένας πανάρχαιος και χρήσιμος θεσμός που αν του επιτραπεί να επιτελέσει το ρόλο του, αυτόνομα και ελεύθερα, μπορεί να δώσει ώθηση σε ολόκληρη την κοινωνία μας. Τα ιδιωτικά σχολεία δεν έχουν ανάγκη από ένα κράτος που ρυθμίζει κάθε πτυχή της δραστηριότητάς τους γιατί έχουν τον αυστηρότερο κριτή της αποδοτικότητάς τους: τους γονείς που πληρώνουν αδρά για την εκπαίδευση των παιδιών τους. Αντίθετα, ως εκπαιδευτικές μονάδες που έχουν στη διάθεσή τους πόρους και υποδομές σαφώς ανώτερες από τα κρατικά σχολεία, είναι οι ιδανικοί παραγωγοί εκπαιδευτικής καινοτομίας και προόδου από τις οποίες μπορεί και η κρατική εκπαίδευση να ωφεληθεί. 

Ας ελπίσουμε ότι το νέο νομοσχέδιο, που με μεγάλο ενδιαφέρον περιμένουμε, θα εκπληρώσει τις υποσχέσεις του πρωθυπουργού για μεγαλύτερη σχολική αυτονομία και ελευθερία, έστω και αν αρχικά η κατεύθυνση αυτή θα αφορά μόνο τα ιδιωτικά σχολεία.