Φ. Χάγεκ: «Γιατί δεν είμαι συντηρητικός»

Φ. Χάγεκ: «Γιατί δεν είμαι συντηρητικός»

Στο πλαίσιο της πολύ παραγωγικής εκδοτικής συνεργασίας του Φιλελεύθερου και του ΚΕΦίΜ, το ερχόμενο Σάββατο κυκλοφορεί με την εφημερίδα μια επιτομή σημαντικών κειμένων του κορυφαίου φιλελεύθερου στοχαστή του 20ου αιώνα Φρίντριχ Χάγιεκ που επιμελήθηκε το αμερικανικό Foundation for Economic Education.

Ανάμεσα σ’ αυτά τα κείμενα μπορείτε να βρείτε το επιδραστικότερο ίσως άρθρο οικονομικής επιστήμης του 20ου αιώνα, τη Χρήση της Γνώσης στην Κοινωνία που μεταξύ άλλων ενέπνευσε τη δημιουργία της wikipedia και των κρυπτονομισμάτων, την αποκρυστάλλωση του επιχειρήματος του Χάγιεκ ως προς το γιατί χρειαζόμαστε την ελευθερία (σπόιλερ: χρειαζόμαστε την ελευθερία των άλλων ανθρώπων περισσότερο ακόμη κι απ’ όσο χρειαζόμαστε τη δική μας), μια συναρπαστικά πειστική εξήγηση των λόγων που ωθούν τους περισσότερους διανοουμένους στις σοσιαλιστικές ιδέες, και βεβαίως το επίμετρο του Συντάγματος της Ελευθερίας που φέρει τον διαβόητο τίτλο “Γιατί δεν είμαι συντηρητικός” - τίτλος που κοσμεί - για να προκαλέσει - και την ελληνική έκδοση της συλλογής αυτής.

Ως φιλελεύθερος, πιστεύω ότι η επικαιρότητα του Χάγιεκ είναι διαχρονική: Απαντά με μοναδική οξυδέρκεια και ευστοχία στα βαθύτερα ζητήματα που αφορούν την ελευθερία και την ανθρώπινη κατάσταση, επικαιροποιεί τους πυλώνες του κλασικού φιλελευθερισμού εφαρμόζοντάς τους στα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου, καταδεικνύει και καταρρίπτει με ευφράδεια τη μοιραία έπαρση όσων πιστεύουν ότι είναι ικανοί να σχεδιάσουν συνολικά την ανθρώπινη κοινωνία και οικονομία.

Αυτές οι ιδέες καλό είναι να τις έχει κανείς υπόψη του ανά πάσα στιγμή. Πολύ περισσότερο όμως αυτό ισχύει σήμερα, που για μια ακόμη φορά, όπως όταν ο Χάγιεκ έγραφε το δημοφιλέστερο έργο του, τον Δρόμο προς τη Δουλεία, κάποιοι ξανά ονειρεύονται ότι προσωρινά μέτρα περιορισμού της ελευθερίας μας που ελήφθησαν στο πλαίσιο της αντιμετώπισης μιας έκτακτης κατάστασης (του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου τότε, της πανδημίας τώρα) μπορούν να οδηγήσουν σε μια μόνιμη κατάσταση μεγαλύτερου, παρεμβατικότερου και πιο εξαναγκαστικού κράτους.

Απέναντι σ’ αυτούς τους σοσιαλιστές της κάθε απόχρωσης, απέναντι σε εκείνους που με έπαρση πέφτουν σε βαριά λάθη τόσο για τον αναγκαστικά αποκεντρωμένο τρόπο με τον οποίο αξιοποιείται η γνώση στην κοινωνία, όσο και για τα κίνητρα που αναγκαστικά προσδιορίζουν τη συμπεριφορά και τις στοχεύσεις ακόμη και των πιο καλόπιστων αρχικά κεντρικών σχεδιαστών, απέναντι στην πρόκληση που ανοίγεται μπροστά μας, η επόμενη μέρα της πανδημίας να είναι ημέρα ελευθερίας και όχι εξαναγκασμού, δεν υπάρχει ισχυρότερο όπλο στη φαρέτρα μας από την σκέψη του Χάγιεκ. Καλή μας ανάγνωση λοιπόν!