Αναβολή εξελίξεων μέχρι νεοτέρας;

Η ανθρωπότητα, έλεγε ο Μαρξ, θέτει μόνο τα προβλήματα που μπορεί να λύσει. Να όμως που εδώ και έναν τουλάχιστον χρόνο ο πλανήτης παιδεύεται με ένα πρόβλημα που μέχρις στιγμής αδυνατεί να λύσει: το πρόβλημα που γεννήθηκε με την εμφάνιση και την εξάπλωση του Covid 19.

Αποδεικνύεται έτσι ότι το απρόοπτο είναι ο μεγαλύτερος εχθρός του ανθρώπου. Ταυτόχρονα όμως αποδεικνύεται ότι είναι και ο καλύτερος φίλος της φαντασίας του. Αφού κανείς δεν έχει μια έτοιμη λύση να δώσει, ο καθένας μπορεί να φανταστεί μια οποιαδήποτε μαγική, έστω και αν αυτή είναι η άρνηση της ύπαρξης του ίδιου του προβλήματος.

Ο Τραμπ το έκανε. Και μάλιστα το έκανε δυο φορές. Η πρώτη ήταν όταν αρνήθηκε την κλιματική αλλαγή. Η δεύτερη όταν αρνήθηκε την πανδημία. Και τις δυο φορές υπήρξαν εκατομμύρια που τον πήραν στα σοβαρά. Και μάλιστα τόσο πολύ στα σοβαρά που παρολίγον να τον επανεκλέξουν Πρόεδρο της μεγαλύτερης Δημοκρατίας του πλανήτη. Και τόσο πολύ φανατικά που ακόμα πιστεύουν ότι ο Μπάιντεν του έκλεψε την εκλογική νίκη.

Υπάρχουν, βέβαια, και αυτοί που υποστηρίζουν ότι αν δεν τα είχε θαλασσώσει με την πανδημία, σήμερα θα βρισκόταν ακόμα στην θέση του πλανητάρχη. Η ιστορία όμως δεν γράφεται με υποθέσεις. Γράφεται με γεγονότα. Μόνο που τα γεγονότα, όσο ξεροκέφαλα και αν είναι, πάλι με υποθέσεις ερμηνεύονται. Έστω και αν πρόκειται για υποθέσεις εργασίας. Από αυτές εξάγονται τα συμπεράσματα. Σε αυτές βασίζονται οι προβλέψεις για τα μελλούμενα. Και το κυριότερο: αυτές είναι που διαμορφώνουν τις αξιολογικές κρίσεις και κατ' επέκταση την κοινή γνώμη, τις συμπεριφορές της και τις προτιμήσεις της.

Εξ ου και τα πολιτικά αποτελέσματα που έχουν αρχίσει να παράγονται από την διαχείριση της πανδημίας, ενώ αυτή βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη.

Τα χειρότερα από αυτά είναι σίγουρα τα αποτελέσματα που συμβάλουν στην περαιτέρω απαξίωση της Δημοκρατίας. Τα αξιοποιούν πρωτίστως και για προπαγανδιστικούς σκοπούς τα αυταρχικά καθεστώτα της Άπω Ανατολής που προβάλουν τις επιτυχίες τους στο μέτωπο κατά της πανδημίας για να πείσουν για την υπεροχή τους έναντι των δυτικών δημοκρατιών.

Τα καλύτερα είναι τα προσώρας υποθετικά που μπορεί να προκύψουν αν τελικώς αποδειχθεί ότι ο Μπάιντεν εκτός από την πανδημία καταφέρνει να ελέγξει την ανεργία και να επαναφέρει τις ΗΠΑ σε ρυθμούς ανάπτυξης τέτοιους που να αφήνουν πίσω τους την Κίνα στην κούρσα για τα οικονομικά πρωτεία της δεκαετίας.

Τα προβληματικότερα είναι αυτά που αφορούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και που θα κρίνουν την τύχη της στο άμεσο μέλλον.

Ήδη η μείωση της δημοσκοπικής ψαλίδας μεταξύ ανερχόμενων Πρασίνων, στάσιμων Χριστιανοδημοκρατών και συρρικνούμενων Σοσιαλδημοκρατών στην Γερμανία προϊδεάζουν για ένα νέο πολιτικό τοπίο στην καρδιά της Ευρώπης.

Σε δυο μήνες οι προγραμματισμένες για τα τέλη Ιουνίου περιφερειακές εκλογές στην Γαλλία θα αποτελέσουν δείκτη για την έκβαση των πρώτων προεδρικών εκλογών της χώρας που είναι πιθανόν να αναδείξουν την ευρωσκεπτικιστική δεξιά σε κυρίαρχη πολιτική δύναμη της δεύτερης σε οικονομική και της πρώτης σε αμυντική σημασία χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στο ίδιο διάστημα θα έχει κριθεί και το κατά πόσο ο αποφασισμένος να τα αλλάξει όλα Ντράγκι θα μπορέσει να σταθεροποιήσει την Ιταλία και να επανατοποθετήσει σε νέες βάσεις όλο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Μέχρι τότε η Ευρωπαϊκή Ένωση θα διανύει την μεγαλύτερη ίσως περίοδο εσωστρέφειας στην ιστορία της και η δυτική δημοκρατία την κρισιμότερη φάση που γνώρισε μετά τον θρίαμβό της επί του υπαρκτού σοσιαλισμού.

Η φαντασία, όπως και η αυθαιρεσία αποτελεί αναπόφευκτα στοιχείο της. Κανείς δεν μπορεί να αποδείξει το "επιστημονικό λάθος" οποιασδήποτε λαϊκής ετυμηγορίας κρίνει το μέλλον της. Απλώς το όποιο "πολιτικό λάθος" θα μπορεί να διορθωθεί με τον πιο σωστό - για την ακρίβεια τον πιο ανεκτό - τρόπο που είναι η μη βίαιη ή κατασταλτική άνωθεν διόρθωσή του. Έστω και αν αυτό σημαίνει ότι εν τω μεταξύ θα ανέβει το κόστος της διόρθωσής του σε χρόνο, χρήμα και, όπως αποδείχτηκε με την πανδημία, σε ανθρώπινες ζωές.

Είναι, άλλωστε, η αύξηση αυτού του κόστους που καθιστά επίσης αναπόφευκτη και την αύξηση του πολιτικού κόστους. Το καταβάλουν υποχρεωτικά όσες κυβερνήσεις διαχειρίζονται πολεμικές καταστάσεις. Ο Κλεμανσώ κέρδισε τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά έχασε τις πρώτες μεταπολεμικές εκλογές. Ο Τσώρτσιλ κέρδισε τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά όχι τις εκλογές.

Αναζητούνται οι εξαιρέσεις του κανόνα. Μέχρι την εξεύρεσή τους οι εξελίξεις…αναβάλλονται.