Στον πόλεμο της Ουκρανίας, το αφήγημα και η πραγματικότητα συχνά κινούνται σε παράλληλους δρόμους. Το πρόσφατο εντυπωσιακό χτύπημα της Ουκρανίας με 117 FPV drones κατά ρωσικών αεροπορικών βάσεων με τη σφραγίδα δυτικής τεχνογνωσίας και πληροφοριακής υποστήριξης, παρουσιάστηκε σε πολλά δυτικά μέσα ως "game changer", κάτι σαν «νέο Περλ Χάρμπορ». Όμως το ερώτημα δεν είναι πόσο ηχεί το χτύπημα στις οθόνες, αλλά αν αλλάζει τον χάρτη. Γιατί οι πόλεμοι δεν τελειώνουν με εικόνες, τελειώνουν με εδάφη.
Η Ρωσία, με όλα τα μειονεκτήματα και την αιμορραγία ενός μακροχρόνιου πολέμου, φαίνεται να παραμένει σταθερή στη στρατηγική της υπομονής. Δεν επιδιώκει εντυπωσιακές απαντήσεις, αλλά σταθερή πίεση σε κρίσιμα γεωγραφικά σημεία που είναι η Οδησσός, η Υπερδνειστερία και το Μικολάιβ. Αν δεν διασφαλίσει αυτά τα σημεία, δεν θα κλείσει για το Κρεμλίνο ο στρατηγικός κύκλος. Και το γνωρίζει.
Το Κίεβο, αντίθετα, παλεύει με τα όπλα που του παρέχει η Δύση στρατιωτικά και επικοινωνιακά. Αντλεί δύναμη από τη Δύση, αλλά και εξαρτάται από αυτήν. Όσο η Δύση επενδύει σε εικόνες και αφήγημα, το Κίεβο δίνει χτυπήματα τακτικής αξίας, αλλά χωρίς μόνιμο αποτύπωμα στον χάρτη. Το ουκρανικό πλήγμα είχε σαφώς υψηλό επιχειρησιακό δείκτη και εξέθεσε τρωτά της ρωσικής αεράμυνας, όμως δεν συνιστά στρατηγικό γύρισμα της παρτίδας.
Η μεγάλη αλήθεια είναι πως ο πόλεμος δεν παίζεται μόνο στο Ντονμπάς ή στον εναέριο χώρο του Κουρσκ. Παίζεται σε αίθουσες διαπραγματεύσεων, σε ενεργειακούς αγωγούς, σε οικονομικά φόρα, σε συμφωνίες κάτω από το τραπέζι. Και, κυρίως, στην Οδησσό. Αν η Ρωσία δεν ελέγξει την Οδησσό, εκτιμάται ότι δεν θα ολοκληρώσει τον γεωπολιτικό της σχεδιασμό. Αντίθετα, αν τα καταφέρει, τότε η Ουκρανία χάνει οριστικά την πρόσβαση στη θάλασσα και μετατρέπεται από παίκτης, σε θύλακας. Ο πόλεμος θα συνεχιστεί λοιπόν, μέχρι το Κρεμλίνο να νιώσει ότι έκλεισε αυτόν τον κύκλο.
Η Δύση από ότι φαίνεται , υποτιμά τη ρωσική αντίληψη του χρόνου. Οι Ρώσοι δεν αντιδρούν με τον τρόπο που τους περιμένεις, ακριβώς επειδή ο στόχος τους δεν είναι να νικήσουν επικοινωνιακά, αλλά να χαράξουν μόνιμα τον χάρτη. Σιωπηλά, σταθερά, μεθοδικά.
Όσο λοιπόν, ο χάρτης παραμένει στα ίδια γεωγραφικά όρια, θεωρώ ότι τίποτα δεν έχει τελειώσει.
Ο κόσμος βλέπει drones, εκρήξεις, δορυφορικές εικόνες, και νομίζει ότι ο πόλεμος αλλάζει. Όμως η ουσία δεν είναι στα θεάματα, είναι στον χάρτη. Κανένα πλήγμα, όσο θεαματικό κι αν είναι, δεν μπορεί να θεωρηθεί αποφασιστικό αν δεν συνοδεύεται από εδαφικό έλεγχο στο πεδίο αλλά και στη στρατηγική.
Η εκτίμηση είναι ότι Ρωσία και ειδικά ο Πούτιν, δεν παίζει για τις εντυπώσεις, αλλά για τη γεωπολιτική μετατόπιση. Ο πραγματικός του στόχος είναι η Οδησσός, η αποκοπή δηλαδή της Ουκρανίας από τη θάλασσα και ο πλήρης εγκλωβισμός της στο ρωσικό τόξο επιρροής. Όλα τα υπόλοιπα, επιθέσεις, απώλειες και δηλώσεις, είναι ενδιάμεσα κεφάλαια. Ο επίλογος θα γραφτεί όταν αλλάξει ο χάρτης. Και μέχρι τότε, τίποτα δεν έχει κριθεί.
Ο χάρτης είναι το τέλος κάθε αφηγήματος. Κι όταν τελειώσει αυτός ο πόλεμος, δεν θα το μάθουμε πρώτα από ένα δελτίο ειδήσεων, αλλά θα το δούμε από έναν νέο χάρτη.
*Αντιπτέραρχος (Ι) εα. Κωνσταντίνος Ιατρίδης, Επίτιμος Δκτης ΔΑΥ, Επίτιμος Πρόεδρος Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Αεροπορίας και Αμυντικός Αναλυτής.
