Θα πατήσει η Κριστίν Λαγκάρντ το… κουμπί της «παύσης» στα μέσα Σεπτεμβρίου, μία εβδομάδα πριν ανακοινώσει ο Τζερόμ Πάουελ την έναρξη του κύκλου χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής στις ΗΠΑ; Το ερώτημα απασχολεί την επενδυτική κοινότητα, καθώς οι κινήσεις των δύο μεγαλύτερων κεντρικών τραπεζών του κόσμου επηρεάζουν το σύνολο των αγορών.
Πυρήνας και Νότος, γεράκια και περιστέρια προσπαθούν να περάσουν τη δική τους γραμμή σε μία συγκυρία κομβική για το μέλλον των επιτοκίων και της οικονομίας.
Η κυρίαρχη εκτίμηση αναφέρει ότι η ΕΚΤ θα κάνει ένα διάλειμμα πριν αποφασίσει την επόμενη μείωση επιτοκίων, η οποία θα λάβει χώρα «αν και μόνο αν» το απαιτήσουν τα στοιχεία για τον πληθωρισμό και την οικονομία.
Σήμερα, οι αγορές δίνουν πιθανότητες άνω του 70% να διατηρηθούν αμετάβλητα τα επιτόκια στην επόμενη συνεδρίαση της ΕΚΤ στις 11 Σεπτεμβρίου. Όμως οι πιθανότητες να γίνει μία ακόμη μείωση είτε τον Οκτώβριο είτε τον Δεκέμβριο (δεν υπάρχει συνεδρίαση για τη νομισματική πολιτική τον Νοέμβριο) ξεπερνούν το 50%.
Ο κύκλος των 8 μειώσεων επιτοκίων στην Ευρωζώνη, ο οποίος ξεκίνησε στις 12 Ιουνίου 2024 και ολοκληρώθηκε στις 11 Ιουνίου 2025, οδήγησε το βασικό επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων στο 2% από 4% που είχε κορυφωθεί με φόντο την εκτίναξη του πληθωρισμού. Μέσα σε ένα έτος το κόστος του χρήματος μειώθηκε κατά 50%.
Αυτός ο επιθετικός κύκλος χαλάρωσης δείχνει να έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα καθώς ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη διαμορφώθηκε για δεύτερο συνεχόμενο μήνα στο 2% τον Ιούλιο.
Κάπως έτσι, η Λαγκάρντ μπορεί στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου να… φωνάξει ότι η αποστολή εξετελέσθη, ότι η ΕΚΤ νίκησε τον πληθωρισμό. Στην περίπτωση που ο δείκτης τιμών καταναλωτή συνεχίσει να βρίσκεται στον στόχο της ΕΚΤ, οι κεντρικοί τραπεζίτες θα εστιάσουν στο εξής περισσότερο στην οικονομία.
Μία σύντομη και ενδεικτική έρευνα στις αναλύσεις των ειδικών που παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις αναφορικά με τα επιτόκια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δείχνει ότι η «παύση» της νομισματικής χαλάρωσης τον Σεπτέμβριο θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Κι όμως, ακόμα και αν αυτό συμβεί, οι πληροφορίες θέλουν τη Λαγκάρντ να είναι στο εξής σε εγρήγορση και πανέτοιμη να συνεχίσει τις μειώσεις επιτοκίων διότι πολύ απλά τα οικονομικά στοιχεία υποδηλώνουν ότι η ανάκαμψη της Ευρωζώνης έχει βαλτώσει.
Αν συνυπολογίσουμε και τις επιπτώσεις των δασμών στην οικονομική δραστηριότητα, τότε γίνεται ακόμη πιο… λογική η περαιτέρω μείωση των επιτοκίων. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν και οι συσχετισμοί στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ, οι οποίοι θα πρέπει να λαμβάνονται πάντοτε υπόψη. Διότι παραδοσιακά έχουμε την ομάδα των «γερακιών», η οποία αποτελείται από τους τραπεζίτες των χωρών κυρίως του πυρήνα και την ομάδα των «περιστεριών» που απαρτίζεται κυρίως από τις χώρες του Νότου.
Τα γεράκια τάσσονται υπέρ μίας πιο επιφυλακτικής προσέγγισης και πιστεύουν ότι το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων στο 2% βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο της «ουδέτερης ζώνης». Αυτό συνεπάγεται ότι μία νέα μείωση θα καθιστούσε τη νομισματική πολιτική «διευκολυντική» και κατ’ επέκταση θα υπήρχε ο κίνδυνος αναζωπύρωσης του πληθωρισμού.
Τα περιστέρια από την άλλη, βλέπουν ότι η επιλογή των διαδοχικών μειώσεων είχε αποτέλεσμα κι έτσι έχουν το πάνω χέρι. Μόνο που τα γεράκια συναίνεσαν στις διαδοχικές μειώσεις με την προϋπόθεση αυτές να σταματήσουν τον Ιούνιο και στο εξής να λαμβάνονται αποφάσεις αποκλειστικά με γνώμονα τα διαθέσιμα οικονομικά στοιχεία.
Στη δεδομένη χρονική στιγμή τα 26 μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ είναι μοιρασμένα. Σύμφωνα με την ITC Markets, 13 μέλη της ΕΚΤ κατατάσσονται στην ομάδα των περιστεριών και 13 στην ομάδα των γερακιών. Ωστόσο, στη συνεδρίαση της 11ης Σεπτεμβρίου δεν έχουν δικαίωμα ψήφου 3 κεντρικοί τραπεζίτες από την ομάδα των περιστεριών - της Ελλάδας, της Κύπρου και της Λετονίας – και 2 τραπεζίτες από τα γεράκια – Κροατίας και Ολλανδίας.
Παρ’ όλα αυτά έχουμε χρόνια να δούμε συνεδρίαση που να κρίνεται στην ψήφο και συνήθως λαμβάνεται μία κοινά αποδεκτή απόφαση για την οποία μπορεί να υπάρχουν αντιρρήσεις αλλά εντέλει έχει τον χαρακτήρα της ομόφωνης απόφασης.
Εν κατακλείδι, η Λαγκάρντ έχει τουλάχιστον άλλη μία μείωση στη φαρέτρα της όμως το πιθανότερο είναι να τη δούμε τον Δεκέμβριο, όταν θα υπάρχει πολύ καλύτερη εικόνα για τις επιπτώσεις των υψηλότερων δασμών.
