Η ελληνική οικονομία δεν ξεκινάει και τελειώνει μόνο στον κλάδο του τουρισμού. Έχοντας δώσει μια σύντομη εικόνα για τους κλάδους της Ενέργειας, της τεχνολογίας Πληροφορικής και Επικοινωνιών και των Παγκόσμιων Κέντρων Παροχής Υπηρεσιών –περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ σήμερα θα κάνουμε μια πρώτη προσέγγιση στους κλάδους των Επιστημών Υγείας και Φαρμάκου, των Τροφίμων και Αγροτικών Προϊόντων καθώς και της Οπτικοακουστικής Βιομηχανίας.
Επιστήμες Υγείας και Φαρμάκου
Ο τομέας των Επιστημών Υγείας και Φαρμάκου παρουσιάζει μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης οι οποίες δεν εξαντλούνται στην εγχώρια αγορά.
Η χώρα μας διαθέτει υπερσύγχρονες μονάδες παραγωγής φαρμάκων και ένα άρτια εκπαιδευμένο και εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, το οποίο μάλιστα κατάφερε να εδραιώσει την χώρα μας στον παγκόσμιο χάρτη της Έρευνας & Ανάπτυξης.
Τα τελευταία χρόνια το οικοσύστημα που αποτελείται από τις εθνικές υποδομές Ε&Α, ήτοι τα διεθνώς αναγνωρισμένα Ερευνητικά Ινστιτούτα και τις Πανεπιστημιακές Ερευνητικές μονάδες, μαζί με τις ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες κατάφερε να εξασφαλίσει διεθνείς συνεργασίες με καταξιωμένες επιχειρήσεις του εξωτερικού στον τομέα της ΄Ερευνας & Ανάπτυξης, με στόχο τη δημιουργία ανταγωνιστικών προϊόντων και υπηρεσιών.
Η πανδημία έπαιξε το ρόλο της στην ανάπτυξη και αυτού του κλάδου. Βλέπετε, καθώς δημιούργησε σοβαρές ελλείψεις φαρμάκων σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, η ελληνική βιομηχανία φαρμάκου αναγκάστηκε να αυξήσει την παραγωγική της δυναμική, ώστε να εξασφαλίσει την αυτάρκεια και την επάρκεια στα αναγκαία φάρμακα πρώτης γραμμής στη χώρα μας και να καλύψει τις ανάγκες των περισσότερων ασφαλιζομένων και ασθενών.
Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία όχι μόνο κατάφερε να καλύψει τις εγχώριες ανάγκες, αλλά κατάφερε και να αυξήσει τις εξαγωγές της μια ιδιαίτερα δυσμενή περίοδο, κατά την οποία οι διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες υπολειτουργούσαν λόγω της πανδημίας και υπήρχαν τεράστιες καθυστερήσεις στο διεθνές εμπόριο,
Έτσι, τα τελευταία πέντε χρόνια, τα φάρμακα παραμένουν σταθερά ένα δυνατό εξαγώγιμο προϊόν της ελληνικής οικονομίας, με το ποσοστό της συμμετοχής τους στο σύνολο των εξαγωγών να ξεπερνά το 6% και με κύριους προορισμούς τη Γαλλία, τη Γερμανία ακόμα και την Ιαπωνία.
Μέσα από αυτό το πρίσμα η παραγωγή γενόσημων αρχίζει και αποτελεί έναν ισχυρό πυλώνα τόνωσης της εγχώριας οικονομίας, ενισχύοντας τις εξαγωγές και την ανάπτυξη της Ελληνικής Φαρμακοβιομηχανίας.
Η στροφή προς γενόσημα φάρμακα προκειμένου να συμπιεστούν οι δημόσιες δαπάνες, έχει ενισχύσει την παγκόσμια αγορά παραγωγής τους, με τις εταιρίες του κλάδου να εξαπλώνονται και να αναπτύσσονται μέσα από συγχωνεύσεις, εξαγορές και στρατηγικές συνεργασίες. Την ίδια στιγμή έχει αναπτυχθεί ένα εκτεταμένο δίκτυο εμπορίας και διανομής σε όλο τον κόσμο.
Ήδη αρκετές ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες κατέχουν ιδιαίτερα ανταγωνιστική θέση στην παγκόσμια αγορά. Οι εταιρίες αυτές με τις απαραίτητες επενδύσεις σε Έρευνα & Ανάπτυξη, καινοτομία και εξελιγμένο μάρκετινγκ έχουν καταφέρει να ενισχύσουν σημαντικά την ανταγωνιστικότητα τους, με αποτέλεσμα ελληνικά φάρμακα να κυκλοφορούν ήδη σε 147 χώρες του κόσμου.
Η συμβολή του φαρμάκου στην ελληνική οικονομία εκτιμάται πέριξ των 6,7 δις ευρώ ήτοι το 3,6% του ΑΕΠ, ενώ σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΙΟΒΕ, η συνολική συνεισφορά του φαρμάκου στην Ελλάδα εκτιμάται σε 153.000 θέσεις εργασίας, δηλαδή στο 3,9% της συνολικής απασχόλησης στη χώρα
Για κάθε ευρώ μάλιστα προστιθέμενης αξίας των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή του φαρμάκου δημιουργούνται άλλα 3,3 ευρώ ΑΕΠ στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας, ενώ η επίδραση της φαρμακοβιομηχανίας στα φορολογικά έσοδα ξεπερνά τα 2 δισ. ευρώ.
Παρ’ όλα αυτά, καθώς μόνο το 28% των φαρμάκων που καταναλώνονται στην Ελλάδα παράγεται σε εγχώρια εργοστάσια, υπάρχει μεγάλο περιθώριο για προσέλκυση νέας παραγωγικής δυναμικότητας.
H ελληνική φαρμακοβιομηχανία δαπανά σημαντικά ποσά για Έρευνα & Ανάπτυξη, καθώς αντιπροσωπεύει το 8% της συνολικής ιδιωτικής δαπάνης για Ε&Α στην Ελλάδα. Μάλιστα η ελληνική φαρμακοβιομηχανία ήδη υλοποιεί ένα σημαντικό επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 1,2 δισ. σε βάθος τετραετίας, προκειμένου να αναβαθμίσει τις ερευνητικές και παραγωγικές της υποδομές.
Οι επενδύσεις αυτές θα μεταμορφώσουν τον κλάδο του φαρμάκου, καθιστώντας τη χώρα μας ευρωπαϊκό κόμβο φαρμακευτικής έρευνας και παραγωγής.
Υπάρχει όμως ένα «αλλά» που ενσωματώνεται στις τεράστιες επιστροφές rebate και clawback, που σε συνδυασμό με τη φορολογία οδηγούν στην αφαίμαξη του 70% του κύκλου εργασιών των φαρμακοβιομηχανιών στην Ελλάδα. Στο κεφάλαιο αυτό απαιτείται διορρατικότητα από την εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση, ώστε να συνεχίσει να αναπτύσσεται ένας κλάδος υψηλής προστιθέμενης αξίας για την ελληνική οικονομία.
Τα επόμενα χρόνια ο κλάδος σύμφωνα με το enterprise greece θα καθοδηγείται κύριως από:
-Τη μεγάλη δυνατότητα εξαγωγών γενόσημων προς τις χώρες της Δυτικής και Κέντρο-Ανατολικής Ευρώπης.
Η αγορά της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης αναμένεται να εξακολουθήσει να αυξάνεται κατά την επόμενη πενταετία, παρουσιάζοντας διπλάσιους δείκτες ανάπτυξης σε σχέση με αυτούς της υπόλοιπης Ευρώπης.
Οι ελληνικές εταιρίες είναι πολύ καλά τοποθετημένες στις αγορές αυτές χάρη στα χαμηλά μεταφορικά κόστη και στα ισχυρά δίκτυα πωλήσεων και διανομής.
-Τη σημαντική ανάπτυξη των νεοσύστατων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Έρευνα και Ανάπτυξη και την ενίσχυση των ερευνητικών προσπαθειών που εστιάζουν στην βιοτεχνολογία και σε καινοτόμες εφαρμογές υγείας, συχνά σε συνεργασία με διεθνώς καταξιωμένα Ερευνητικά Ινστιτούτα.
Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι ήδη ένας σημαντικός κόμβος διεξαγωγής κλινικών δοκιμών στην ευρύτερη περιοχή. Οι περισσότερες μεγάλες διεθνείς φαρμακευτικές εταιρείες διεξάγουν κλινικές δοκιμές στην Ελλάδα. Η νομοθεσία για κλινικές δοκιμές δημιουργεί το πλαίσιο για την προσέλκυση περισσότερων επενδύσεων έρευνας στην Ελλάδα.
-Την αξιοποίηση συνεργειών μεταξύ εταιριών των παρόχων υπηρεσιών υγείας με τον τουριστικό τομέα για την ανάπτυξη εξειδικευμένων ενοποιημένων εγκαταστάσεων και υποδομών, οι οποίες θα υποστηρίξουν τον ιατρικό τουρισμό.
Η ανάπτυξη νέων ιατρικών τουριστικών προϊόντων που θα συνδυάζουν ιατρική περίθαλψη με αναψυχή αναμένεται να συμβάλει σημαντικά στην τόνωση της ελληνικής οικονομίας, βασισμένη στο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Ελλάδας στους κλάδους της ιατρικής και του τουρισμού, ειδικότερα για τις αγορές της Μέσης Ανατολής που έχουν άμεση πρόσβαση στην Ελλάδα.
Ο κλάδος Τροφίμων και Αγροτικών Προϊόντων
Πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους εξαγωγικούς κλάδους της χώρας με ιδιαίτερα ισχυρή παρουσία στις ευρωπαϊκές αγορές τροφίμων και ολοένα αυξανόμενη παρουσία στην αμερικανική αγορά.
Η γεωγραφική θέση της Ελλάδας και το ήπιο κλίμα της συνθέτουν τις ιδανικές συνθήκες και προσφέρουν το ιδανικό έδαφος για να ευδοκιμήσουν ορισμένες από τις πιο ιδιαίτερες και υψηλής ποιότητας πρώτες ύλες, συμπεριλαμβανομένων και εξωτικών συστατικών όπως η τρούφα και το σαφράν.
Την ίδια στιγμή στη χώρα υπάρχει ένα σημαντικό δυναμικό έμπειρων καλλιεργητών-παραγωγών αλλά και άρτια εκπαιδευμένων επιστημόνων τεχνολογίας τροφίμων.
Από το ελαιόλαδο- είμαστε ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός ελαιολάδου στον κόσμο- τα προϊόντα των υδατοκαλλιεργειών- λαβράκι και τσιπούρα στα οποία η χώρα κατέχει κυρίαρχη θέση παγκοσμίως - το γιαούρτι και τα φρούτα, μέχρι τα προϊόντα αλευροποιίας, το μέλι,τα ελληνικά βότανα, τη μαστίχα Χίου, τις ελιές Καλαμάτας, τον κρόκο Κοζάνης,τα φιστίκια Αιγίνης και λοιπά Προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), τα επεξεργασμένα κρέατα και τα έτοιμα γεύματα, οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν αξιοποιήσει τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της ελληνικής πρωτογενούς παραγωγής και έχουν εισέλθει στις παγκόσμιες αγορές, καθιστώντας την παραγωγή τροφίμων και αγροτικών προϊόντων το «διαμάντι» της ελληνικής μεταποίησης.
Τα τρόφιμα βελτίωσαν την θέση τους στη σύνθεση των ελληνικών εξαγωγών και είναι σημαντικό ότι ένα ικανοποιητικό μέρος αυτής της αύξησης οφείλεται στην αύξηση του όγκου των πωληθέντων προϊόντων και όχι μόνο στις πληθωρισμένες τιμές.
Με βάση τα στοιχεία του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, οι επιδόσεις που παρουσίασαν οι ελληνικές εξαγωγές στη διάρκεια του δεκάμηνου Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2022 ήταν εξαιρετικές, ξεπερνώντας τα 45 δισ. ευρώ, με την αξία των εξαγωγών των τροφίμων να ανέρχεται στα 5,793 δισ. ευρώ.
Οι εταιρείες τροφίμων και ποτών στην Ελλάδα έχουν δημιουργήσει ένα μεγάλο δίκτυο πωλήσεων και διανομής στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Στην κορυφή του καταλόγου των προϊόντων που εξάγονται είναι τα λαχανικά, τα φρούτα, το ελαιόλαδο, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα φρέσκα θαλασσινά, τα κονσερβοποιημένα φρούτα, οι ελιές, οι σταφίδες, το κρασί και τα προϊόντα τομάτας. Παράλληλα, οι ελληνικές εταιρείες διεισδύουν δυναμικά σε ιδιαίτερα αναπτυγμένες αγορές όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ρωσία και η Δυτική Ευρώπη.
Μάλιστα οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν καταφέρει να διαφοροποιηθούν όχι μόνο από άποψη προϊόντος, αλλά και όσον αφορά τη συσκευασία. Τα τελευταία 10 έτη υπάρχουν πολλά παραδείγματα επιχειρήσεων στον τομέα των τροφίμων,που έχουν αποσπάσει σημαντικά μερίδια αγοράς στο εξωτερικό και διεθνή βραβεία, συνδυάζοντας τη χρήση των παραδοσιακών πρώτων υλών στην παραγωγή με καινοτόμες ενέργειες μάρκετινγκ και πρωτοποριακές συσκευασίες.
Στα προσεχή έτη, η αγορά τροφίμων και αγροτικών προϊόντων αναμένεται να συνεισφέρει σημαντικά στην ανάπτυξη του ΑΕΠ, καθοδηγούμενη από τις παρακάτω διεθνείς τάσεις:
-Τη στροφή προς οργανικά και φυσικά συστατικά, τάση που έγκαιρα αντιλήφθηκε ο ελληνικός αγροτικός τομέας, δημιουργώντας αναγνωρισμένα προϊόντα με ακόμη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία και υψηλότερο περιθώριο κέρδους.
-Την καθιέρωση της μεσογειακής διατροφής στις δυτικές χώρες ως κορυφαίο παράδειγμα υγιεινής διατροφής.
-Την αυξανόμενη τάση για αυτάρκεια και ασφάλεια στα τρόφιμα, με χρήση νέων τεχνολογιών -υδροπονία, θερμοκήπια κ.α- και υψηλής αξίας καλλιέργειες.
-Τη δυναμική ανάπτυξης συνεργατικών σχηματισμών καινοτομίας και έρευνας και ανάπτυξης σε εξειδικευμένους τομείς τροφίμων, συνδυάζοντας την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, το έργο ερευνητικών και ακαδημαϊκών ινστιτούτων και το ενδιαφέρον μεγάλων βιομηχανιών για την εφαρμογή νέων τεχνολογιών.
-Το κενό της αγοράς που δημιουργείται από την υποχρέωση μείωσης των αγροτικών ζώων κατά το 1/3 τουλάχιστον της πρώτης χώρας σε εξαγωγές στην Ευρώπη. (σ.σ: Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ).
Οι ελληνικές εταιρίες παραγωγής τροφίμων έχουν τη δυνατότητα να εκμεταλλευτούν την σχετικά μικρή τους κλίμακα, την εύκολη πρόσβαση που έχουν σε υψηλής ποιότητας πρώτες ύλες και τη μεγάλη απήχηση της μεσογειακής διατροφής, έτσι ώστε να διαφοροποιηθούν από τους διεθνείς παραγωγούς τροφίμων, να τοποθετηθούν σε ποιοτικότερες και υψηλότερης τιμής προϊοντικές κατηγορίες και εν τέλει να πάρουν ένα καλό μερίδιο στην παγκόσμια αγορά.
Ήδη πολλοί Έλληνες και μεγάλοι ξένοι επενδυτές έχουν ξεκινήσει την ενοποίηση των μικρών εκμεταλλεύσεων, τη στροφή στην παραγωγή καλλιεργειών υψηλότερης προστιθέμενης αξίας, αλλά και την επένδυση σε καινοτόμες τεχνολογίες παραγωγής και συσκευασίας.
Πολλές πολυεθνικές έχουν εγκατασταθεί στην Ελλάδα όπως η Mondelez, η Lays, η Barilla, η Cadbury, η General Mills, η Friesland Campina κ.α, παρασκευάζοντας ένα ευρύ φάσμα των προϊόντων τους ενώ η κινητικότητα εξαγορών και επενδύσεων στον κλάδο προδίδει την ολοένα αυξανόμενη σημασία του.
Οι τεράστιες δυνατότητες της Οπτικοακουστικής Βιομηχανίας
Από τις αρχές του 20ου αιώνα, η χώρα μας έχει προσελκύσει αξιοσημείωτες διεθνείς κινηματογραφικές παραγωγές. Χάρη όμως στο στο απαράμιλλο ελληνικό φως και τα μοναδικά τοπία, η Ελλάδα θα μπορούσε να έχει προσελκύσει πολλές περισσότερες.
Οι επενδύσεις στις οπτικοακουστικές παραγωγές έχουν σημαντικό θετικό αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία, καθώς συμβάλλουν στην αύξηση του ΑΕΠ, όχι μόνο μέσω της διαφήμισης της χώρας μας στο εξωτερικό και επομένως της τόνωσης της τουριστικής κίνησης, αλλά και λόγω της αύξησης της απασχόλησης μέσα από τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και της αύξησης των φορολογικών εσόδων της χώρας.
H Ελλάδα διορθώνοντας αρκετά από τα λάθη* του παρελθόντος- με πιο πρόσφατα εκείνα που οδήγησαν τους παραγωγούς του Μamma Μia 2 να μην κάνουν καν αίτημα στην Ελλάδα για τα γυρίσματα- -μπορεί πλέον να αποτελέσει έναν ιδανικό προορισμό για παραγωγή οπτικοακουστικών έργων, καθώς εκτός του φυσικού της κάλλους προσφέρει:
-Γενναιόδωρα επενδυτικά κίνητρα για κινηματογραφικές εγκαταστάσεις, υποδομές στούντιο και παραγωγή οπτικοακουστικών έργων.
Πιο συγκεκριμένα με τον Ν.4487/2017 θεσπίζεται το νομικό πλαίσιο για την ενίσχυση της παραγωγής οπτικοακουστικών έργων στην Ελλάδα, μέσω της παροχής από το Δημόσιο χρηματικού ποσού ύψους 40% με τη μορφή της επιχορήγησης (cash rebate).
Το ποσοστό αυτό επεκτείνεται στο 60% του συνολικού κόστους της οπτικοακουστικής παραγωγής σε περίπτωση διασυνοριακής παραγωγής και στο 80% του συνολικού κόστους της οπτικοακουστικής παραγωγής σε περίπτωση δύσκολου οπτικοακουστικού έργου.
Η ενίσχυση αφορά στην επιστροφή χρηματικού ποσού για την κάλυψη επιλέξιμων δαπανών που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα, με σκοπό την παραγωγή οπτικοακουστικού έργου με περιεχόμενο μυθοπλασία, δημιουργική τεκμηρίωση –ντοκιμαντέρ-, κινούμενα σχέδια, καθώς και ψηφιακό παιχνίδι.
Επιπλέον, το επενδυτικό κίνητρο -cash rebate- μπορεί να λειτουργήσει ως εγγύηση για τους παραγωγούς προκειμένου να δανειοδοτηθούν μέσω των ελληνικών τραπεζών. H χρηματοδότηση της επιχορήγησης είναι εξασφαλισμένη μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
Επίσης για τα επενδυτικά σχέδια που υπάγονται στον νόμο, παρέχονται extra φορολογικά κίνητρα. Πιο συγκεκριμένα, το 30% των επιλέξιμων δαπανών που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα για κάθε οπτικοακουστικό έργο αφαιρείται από το φορολογητέο εισόδημα φυσικού ή νομικού προσώπου που υπόκειται σε φόρο στην Ελλάδα και επενδύει σε οπτικοακουστικά έργα.
-Εκσυγχρονισμένη αδειοδοτική διαδικασία με 15 Γραφεία Κινηματογράφου που βρίσκονται σε 13 Περιφέρειες της Ελλάδας και τα οποία έχουν σχεδιαστεί με την εμπειρία του Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας (EKOME)
- Αξία παραγωγής με ανταγωνιστικό κόστος που περιλαμβάνει έμπειρους επαγγελματίες με υψηλή τεχνογνωσία, εξαιρετικά συνεργεία, ειδικούς του κλάδου –ΕΚΚ & ΕΚΟΜΕ- υψηλής ποιότητας εξοπλισμό, σύγχρονους χώρους και ανταγωνιστικές υπηρεσίες ενοικίασης.
-Ασφαλές και φιλόξενο περιβάλλον για διεθνείς παραγωγές καθώς η χώρα μας αποτελεί έναν από τους ασφαλέστερους προορισμούς της Ευρώπης για τουρισμό και εργασία.
Oλοκληρώνοντας, να αναφέρουμε ότι οι επενδύσεις στον οπτικοακουστικό τομέα θα ενισχυθούν περαιτέρω, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Μάιο του 2022 εγκαινίασε το Media Invest, ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο για την τόνωση της ευρωπαϊκής οπτικοακουστικής βιομηχανίας. Με κονδύλια που προέρχονται από το InvestEU και το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» το Media Invest αναμένεται να κινητοποιήσει επενδύσεις ύψους 400 εκατ. ευρώ σε περίοδο 7 ετών, με στόχο να δώσει κίνητρα για περισσότερες ιδιωτικές επενδύσεις, ώστε ο ευρωπαϊκός τομέας οπτικοακουστικών μέσων να καταστεί ανταγωνιστικός σε παγκόσμιο επίπεδο. Ένα μέρος αυτών των κονδυλίων θα έχει προορισμό και την Ελλάδα.
* Σύμφωνα με τον Μάρκο Χολέβα, η γραφειοκρατία, ο απίστευτος κατακερματισμός αρμοδιοτήτων και ο τρόπος που οι αρχαιολόγοι αντιλαμβάνονται την "ηθική προστασία" των μνημείων, είναι μερικοί από τους λόγους που στο παρελθόν μεγάλες παραγωγές δεν έπαιρναν το ρίσκο της Ελλάδας ,καθώς κάθε καθυστέρηση μπορεί να συνεπάγεται απώλειες χιλιάδων δολαρίων.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά,συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
