Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι γνωστό ότι θεωρεί ένα καλοστημένο παραμύθι την υπόθεση της κλιματικής αλλαγής και ως εκ τούτου είναι αντίθετος με την ανάπτυξη των ΑΠΕ.
Επιπλέον έχει εδώ και καιρό καταθέσει την άποψη του ότι οι ανεμογεννήτριες είναι μη ελκυστικές λόγω κόστους και επιπλέον η υπεράκτια αιολική βιομηχανία βλάπτει τις φάλαινες και τα πουλιά, ενώ και οι ηλιακές εγκαταστάσεις δεν έχουν μείνει στο απυρόβλητο, καθώς «καταλαμβάνουν υπερβολικά μεγάλη έκταση».
Την προηγούμενη εβδομάδα όμως αποφάσισε να κλιμακώσει την επίθεση του στον κλάδο, δηλώνοντας ότι η κυβέρνησή του δεν θα εγκρίνει νέα ηλιακά και αιολικά έργα.
Η δήλωση αυτή επιβεβαίωσε τους φόβους της βιομηχανίας ότι το Υπουργείο Εσωτερικών θα μπλοκάρει τις ομοσπονδιακές άδειες για ηλιακά και αιολικά έργα στο εγγύς μέλλον.
Επιπλέον, όταν ο Υπουργός Εσωτερικών Νταγκ Μπέργκουμ ανέλαβε τον έλεγχο όλων των εγκρίσεων αδειών τον περασμένο μήνα έκανε ξεκάθαρο ότι «δεν θα δώσει προνομιακή μεταχείριση σε τεράστια, αναξιόπιστα έργα που δεν έχουν νόημα για τον αμερικανικό λαό ή που κινδυνεύουν να βλάψουν τις κοινότητες ή το περιβάλλον» με την Αμερικανική Ένωση Καθαρής Ενέργειας να μιλάει για μια «άνευ προηγουμένου πολιτική αναθεώρηση».
Τα στελέχη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας προς το παρόν εμφανίζονται στις δηλώσεις τους ψύχραιμα. Ο λόγος είναι ότι προτιμούν να εστιάσουν στην μεγάλη εικόνα, ήτοι ότι το μπλοκάρισμα έργων ηλιακής και αιολικής ενέργειας θα επιδεινώσει την έλλειψη ηλεκτρικής ενέργειας μια περίοδο αυξημένης ζήτησης από τα data centers που υποστηρίζουν την ανάπτυξη της ΑΙ, βλάπτοντας το δίκτυο και οδηγώντας σε υψηλότερες τιμές, κάτι που νομοτελειακά θα αναγκάσει τον Πρόεδρο των ΗΠΑ να αλλάξει γνώμη για την σύνθεση του ενεργειακού μίγματος.
Αν και σαφώς η παραπάνω άποψη εδράζεται σε απολύτως λογικές προσδοκίες, εντούτοις για έναν κλάδο που αντιμετωπίζει ήδη δυσκολίες στην απόκτηση αδειών και αυξανόμενα κόστη λόγω τόσο του τέλους βασικών φορολογικών πιστώσεων όσο και των δασμών ειδικά στον χαλκό και στον χάλυβα, η νέα επίθεση του Αμερικανού προέδρου δεν πρέπει να περάσει στα ψιλά γράμματα.
Ένα μπλοκάρισμα των νέων αδειών από το Υπουργείο Εσωτερικών θα επιβραδύνει σημαντικά την ανάπτυξη ολόκληρης της ηλιακής και αιολικής βιομηχανίας, κάτι που δεν αρνήθηκαν άλλωστε παρά την ψυχραιμία στις δηλώσεις τους στο CNBC τα κορυφαία στελέχη των τριών μεγαλύτερων εταιρειών ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις ΗΠΑ σύμφωνα με την εταιρεία ενεργειακής έρευνας Enverus, Arevon, Avantus και Engie North America.
Ακόμη και τα ηλιακά και αιολικά έργα σε ιδιωτική γη ενδέχεται να χρειάζονται εγκρίσεις από την Υπηρεσία Αλιείας και Άγριας Ζωής των ΗΠΑ, εάν, για παράδειγμα, επηρεαστεί μια πλωτή οδός ή ένα είδος ζώου.
Αν λοιπόν ο Ντόναλτ Τραμπ υλοποιήσει τις απειλές του, η κρίση στον κλάδο μπορεί να ξεφύγει, πόσο μάλλον από τη στιγμή που η γραφειοκρατία του Υπουργείου Εσωτερικών και το αυξανόμενο κόστος από τους δασμούς του Τραμπ στον χαλκό και τον χάλυβα έχουν ήδη δημιουργήσει αστάθεια και συνάμα στασιμότητα στην αγορά.
Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Αvantus, της εταιρείας που έχει κατασκευάσει τρία γιγαβάτ ηλιακής ενέργειας και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας σε όλη την έρημο νοτιοδυτικά: «Ποιος θέλει να υπογράψει συμβόλαια χωρίς να μάθει ποιοι θα είναι οι όροι ανταγωνισμού;».
Το παράδειγμα των ευρωπαϊκών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στις ΗΠΑ
Υπενθυμίζουμε τη μεγάλη βουτιά του μεγάλου ευρωπαϊκού κατασκευαστή αιολικών πάρκων Orsted, όταν αρχές Αυγούστου ζήτησε από τους μετόχους 9,4 δις δολάρια προκειμένου να ολοκληρώσει τη χρηματοδότηση της κατασκευής του Sunrise Wind, ενός από τα δύο εναπομείναντα έργα του που βρίσκονται υπό ανάπτυξη στα ανοικτά των ανατολικών ακτών των ΗΠΑ. (Σ.Σ: Οι πιθανοί εταίροι της εταιρείας για το έργο αποθαρρύνθηκαν από την εχθρότητα του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ απέναντι στην αιολική ενέργεια και υπαναχώρησαν).
Υπόψιν ότι υπήρχε ήδη το προηγούμενο της εντολής διακοπής των εργασιών για το έργο Empire Wind της Equinor, η οποία αν και αναιρέθηκε, εντούτοις κατακερμάτισε την εμπιστοσύνη μεταξύ επενδυτών και τραπεζών, καθώς οι αντιληπτοί κίνδυνοι της αγοράς υπεράκτιας αιολικής ενέργειας των ΗΠΑ αυξήθηκαν σημαντικά.
Η Orsted, τα τελευταία χρόνια, έχει παγώσει αρκετά έργα στις ΗΠΑ και έχει καταγράψει μεγάλες απομειώσεις λόγω:
- καθυστερήσεων στην εφοδιαστική αλυσίδα με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υλικοτεχνική υποστήριξη,
- μεταβαλλόμενων πολιτικών επιδοτήσεων στην υπεράκτια αγορά αιολικής ενέργειας των ΗΠΑ, με αποκορύφωση την αναστολή αδειών από την πρώτη ημέρα επιστροφής του Τραμπ στον Λευκό Οίκο,
- εκτόξευσης του κόστους λόγω πληθωριστικών πιέσεων.
Οι περιπέτειες των ευρωπαϊκών εταιρειών ΑΠΕ που δραστηριοποιούνται στις ΗΠΑ μήπως δεν απέχουν πολύ από τις περιπέτειες που εκκολάπτονται για τον αμερικανικό κλάδο αν πράγματι προχωρήσει στη νέα ενεργειακή πολιτική η κυβέρνηση Τραμπ;
Ψυχραιμία στις δηλώσεις αλλά φρένο στις επενδύσεις
Η Engie NorthAmerica, ο αμερικανικός βραχίονας της παγκόσμιας ενεργειακής εταιρείας με έδρα το Παρίσι, έχει ήδη αποφασίσει τη μείωση των προγραμματισμένων επενδύσεων της ΗΠΑ κατά 50%, λόγω δασμών και κανονιστικής αβεβαιότητας.
Υπόψιν ότι η θυγατρική της Engie στη Βόρεια Αμερική με έδρα το Χιούστον ήταν από τις πρώτες εταιρείες που εμπιστεύτηκαν το μέχρι πρότινος σταθερό επιχειρηματικό περιβάλλον στις ΗΠΑ και ως εκ τούτου, μέχρι τα τέλη του έτους θα λειτουργεί περίπου 11 γιγαβάτ ηλιακής ενέργειας, αποθήκευσης ενέργειας σε μπαταρίες και αιολικής ενέργειας.
Η σταθερότητα όμως της αμερικανικής επιχειρηματικής αγοράς δεν αποτελεί πλέον το χρυσό πρότυπο, κάτι που ενδεχομένως θα επηρεάσει τις επενδυτικές αποφάσεις και άλλων πολυεθνικών, εκτός της Engie.
Αν συνυπολογίσουμε την κανονιστική αβεβαιότητα και το αυξημένο κόστος λόγω των δασμών στα μέταλλα, -σύμφωνα με εκτιμήσεις του κλάδου οι δασμοί αυξάνουν το κόστος για έργα ηλιακής ενέργειας και αποθήκευσης σε μπαταρίες έως και 30% - τότε γίνεται κατανοητό ότι πολλά έργα δεν θα προχωρήσουν και πολλοί κατασκευαστές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα επαναδιαπραγματευτούν τις τιμές ενέργειας με τις εταιρείες κοινής ωφέλειας για να καλύψουν την ξαφνική αύξηση του κόστους.
Άλλωστε ο νόμος «One Big Beautiful Act» του Τραμπ τερματίζει δύο βασικές φορολογικές ελαφρύνσεις για ηλιακά και αιολικά έργα στα τέλη του 2027, καθιστώντας τις συνθήκες ακόμη πιο δύσκολες.
Mπορεί τα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που θα ξεκινήσουν την κατασκευή τους έως τον επόμενο Ιούλιο να εξακολουθούν να πληρούν τις προϋποθέσεις για τις φορολογικές ελαφρύνσεις, όμως οι προοπτικές για έργα που είναι προγραμματισμένα αργότερα μέσα στη δεκαετία έχουν πλέον θολώσει.
Η λήξη της φορολογικής πίστωσης που στήριξε τις επενδύσεις για νέες κατασκευές στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και της πίστωσης παραγωγής, θα μεταφραστούν στο τέλος της ημέρας σε υψηλότερους λογαριασμούς κοινής ωφέλειας για τις αμερικανικές οικογένειες και τις επιχειρήσεις.
Ήδη η τιμή που χρεώνει η Avantus για την ηλιακή ενέργεια έχει σχεδόν διπλασιαστεί στα 60 δολάρια ανά μεγαβατώρα, καθώς τα επιτόκια και οι δασμοί έχουν αυξηθεί. Ο Διευθύνων Σύμβουλος Graham εκτιμά πλέον ότι οι τιμές θα εκτοξευθούν ξανά πέριξ των 100 δολαρίων ανά μεγαβατώρα από τη στιγμή που θα καταργηθούν οι φορολογικές ελαφρύνσεις.
Για πόσο όμως θα μπορέσουν να αντέξουν τις αυξήσεις του ρεύματος οι Αμερικανοί, ειδικά οι μικροί επιχειρηματίες; Εδώ ακριβώς «ποντάρουν» οι εκπρόσωποι του κλάδου, γι’αυτό και διατηρούν την ψυχραιμία τους, εκτιμώντας ότι γρήγορα η αμερικανική κυβέρνηση θα αναθεωρήσει. Άλλωστε λιγότεροι σταθμοί ανανεώσιμης ενέργειας θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο πτώσεων ή διακοπών ρεύματος, μια περίοδο που η ζήτηση της ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνεται ραγδαία από τα κέντρα δεδομένων που κατασκευάζουν οι εταιρείες τεχνολογίας για την εκπαίδευση συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης.
Η PJM Interconnection , το μεγαλύτερο ηλεκτρικό δίκτυο στις ΗΠΑ που συντονίζει τη χονδρική πώληση ηλεκτρικής ενέργειας σε 13 πολιτείες και την περιφέρεια της Κολούμπια, έχει μάλιστα προειδοποιήσει από τώρα για περιορισμένο εφοδιασμό με ηλεκτρική ενέργεια, εξαιτίας των ολοένα και λιγότερων νέων μονάδων που μπαίνουν σε λειτουργία.
Το πότε και αν αναθεωρήσει η κυβέρνηση των ΗΠΑ σχετικά με τις νέες άδειες για ΑΠΕ δεν μπορούμε να το ξέρουμε.
Όμως αυτό που ξέρουμε είναι ότι αν οι πρόσφατες δηλώσεις του Ντόναλτ Τραμπ γίνουν πράξη, τότε οι ΗΠΑ θα δουν μια μεγάλη ύφεση στην παραγωγή νέας ενέργειας από ΑΠΕ από το δεύτερο εξάμηνο του 2026 έως το 2028, καθώς τα νέα έργα δεν θα πληρούν πλέον τις προϋποθέσεις για φορολογικές ελαφρύνσεις και πολλά από αυτά θα ακυρωθούν.
Μια τέτοια εξέλιξη είναι ικανή να φέρει τα πάνω κάτω και στον κλάδο της ΑΙ.
Βλέπετε, μπορεί ο Τραμπ να δίνει προτεραιότητα στο πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και την πυρηνική ενέργεια ως «τα πιο αποτελεσματικά και αξιόπιστα εργαλεία για την τροφοδοσία της χώρας», όμως σύμφωνα με στοιχεία της Enverus, οι ΑΠΕ είναι η πηγή ενέργειας που μπορεί να καλύψει τη ζήτηση πιο γρήγορα.
Περισσότερο από το 90% της ενέργειας που περιμένει να συνδεθεί στο δίκτυο προέρχεται από ηλιακή ενέργεια, αποθήκευση σε μπαταρίες ή αιολική ενέργεια, καθώς οι νέες μονάδες φυσικού αερίου δεν θα τεθούν σε λειτουργία για άλλα πέντε χρόνια λόγω προβλημάτων εφοδιασμού και η νέα πυρηνική ενέργεια –αντιδραστήρες SMR- απέχει μια δεκαετία περίπου από τις τελικές και ολοκληρωμένες εφαρμογές της.
Οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας δεν αποκλείεται στο εγγύς μέλλον να αναγκαστούν να απορρίψουν τη ζήτηση από τα κέντρα δεδομένων, επειδή ακριβώς δεν θα υπάρχει αρκετή πλεονάζουσα ενέργεια για να τα λειτουργήσουν και κανείς δεν θα θέλει να διακινδυνεύσει διακοπές ρεύματος σε νοσοκομεία, σχολεία και σπίτια.
Αυτό θα πιέσει τις ΗΠΑ στον αγώνα τους εναντίον της Κίνας για τη βελτιστοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης, μια προτεραιότητα της κυβέρνησης Τραμπ. Θα καταφέρει αυτή η προτεραιότητα να δώσει έγκαιρα το έναυσμα για αντιστροφή της ενεργειακής πολιτικής των ΗΠΑ πριν η αγορά γίνει άνω κάτω;
Το μέλλον θα δείξει. Όπως και να έχει, η επενδυτική κοινότητα θα πρέπει να έχει τεντωμένες τις κεραίες της για τους σχετικούς κλάδους, ειδικά από το δεύτερο εξάμηνο του 2026 και μετά.
Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
