Ο Ντόναλντ Τραμπ και η κυβέρνησή του έχουν από καιρό υποστηρίξει ότι η εκτόξευση των ιστορικών δασμών ήταν σκόπιμα χαοτική, μέρος ενός προσεκτικά σχεδιασμένου σχεδίου που αποσκοπούσε στο να κρατήσει τους εμπορικούς εταίρους της Αμερικής σε δύσκολη θέση. Αλλά αυτή η αμφίβολη θεωρία διαψεύστηκε από τις πρόσφατες ανακοινώσεις του Τραμπ και των εμπορικών αξιωματούχων του.
Παρά το πλήθος των δασμών που ο Τραμπ επέβαλε, στη συνέχεια ανέστειλε, άλλαξε, μείωσε, εξαίρεσε και στη συνέχεια απείλησε εκ νέου, ο πρόεδρος απλώς δημιουργεί «στρατηγική αβεβαιότητα», δήλωσε την Κυριακή ο υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ στον Τζέικ Τάπερ του CNN.
«Αν δίναμε υπερβολική βεβαιότητα στις άλλες χώρες, τότε θα μας έπαιζαν στις διαπραγματεύσεις», δήλωσε ο Μπέσεντ στο CNN.
Ο Τραμπ έχει κατά καιρούς προτείνει κάτι παρόμοιο - ότι κατανοεί τη δύναμη που ασκούν οι δασμοί με τρόπο που λίγοι άλλοι το κάνουν.
«Οι δασμοί είναι το πιο παρεξηγημένο πράγμα ίσως σε οποιαδήποτε μορφή επιχείρησης», δήλωσε ο Τραμπ στον Λευκό Οίκο νωρίτερα αυτόν τον μήνα.
Ο κορυφαίος εμπορικός σύμβουλος, Πίτερ Ναβάρο περιέγραψε την εμπορική στρατηγική του Τραμπ ως μια παρτίδα «τρισδιάστατου σκακιού» που τα μέσα ενημέρωσης και οι mainstream οικονομολόγοι αδυνατούν να κατανοήσουν.
Αλλά αυτές οι υποδείξεις για μια συνεκτική στρατηγική πίσω από την ταραχώδη ανάπτυξη των δασμολογικών σχεδίων του Τραμπ διαψεύδονται από τις πρόσφατες ανακοινώσεις του ίδιου και του Μπέσεντ ότι πρόκειται να θέσουν νέους δασμούς για δεκάδες χώρες που θέλουν να συνάψουν συμφωνία αλλά δεν μπόρεσαν να επιτύχουν συνάντηση με τις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια της τρίμηνης παύσης.
Ο χρόνος τελειώνει
Η θεωρία του τρισδιάστατου σκακιού έχει κάπως έτσι: Ο Τραμπ απείλησε με μαζικούς δασμούς ως προειδοποίηση ότι η Αμερική θα γίνει λιγότερο εξαρτημένη από το εξωτερικό εμπόριο. Για να δείξει ότι σοβαρολογεί, ο Τραμπ έκανε πράξη την απειλή του, θέτοντας σε εφαρμογή τους δασμούς για να τρομάξει τις ξένες χώρες και τις εταιρείες που κατασκευάζουν αγαθά εκτός των ΗΠΑ.
Αλλά για να είναι δίκαιος και ρεαλιστής, ο Τραμπ πάτησε παύση για να δώσει χρόνο στους εμπορικούς εταίρους να προσέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και στις εταιρείες χρόνο να μεταφέρουν την παραγωγή τους.
Σε κάποιο βαθμό, αυτό έχει συμβεί: Η κυβέρνηση λέει ότι βρίσκεται σε ενεργές συζητήσεις με 18 εμπορικούς εταίρους για πιθανές νέες εμπορικές συμφωνίες που, θεωρητικά, θα μπορούσαν να δώσουν στις αμερικανικές επιχειρήσεις πρόσβαση σε ανεκμετάλλευτες αγορές. Το πλαίσιο μιας συμφωνίας με το Ηνωμένο Βασίλειο, που ανακοινώθηκε νωρίτερα αυτό το μήνα, άνοιξε για παράδειγμα, τον δρόμο της βρετανικής αγοράς σε ορισμένους Αμερικανούς γεωργικούς παραγωγούς.
Και ορισμένες μεγάλες εταιρείες έχουν δώσει μεγάλες, πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, υποσχέσεις για επενδύσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες. Για παράδειγμα, η Apple δεσμεύτηκε για ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων, μεγάλο μέρος του οποίου βρισκόταν ήδη στα σκαριά, για την προσθήκη παραγωγικής ικανότητας στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Εάν λοιπόν το σχέδιο έδειχνε σημάδια επιτυχίας, γιατί να ξαναρχίσουν οι δασμοί με μόνο μερικές εμπορικές συμφωνίες στο χέρι;
Αύξηση των τιμών
Οι υποστηρικτές των δασμών μπορεί να λένε ότι οι υψηλοί φόροι εισαγωγής είναι απαραίτητοι για να δώσουν κίνητρα στις εταιρείες να επαναφέρουν την παραγωγή στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Παρά κάποιες ανακοινώσεις υψηλού προφίλ, αυτό σε γενικές γραμμές δεν συμβαίνει. Εξακολουθεί να είναι απαγορευτικά ακριβό και να χρειάζεται σημαντικός χρόνος για να φέρουν πολλά είδη παραγωγής στις Ηνωμένες Πολιτείες. Και με τις ανάποδες εμπορικές ανακοινώσεις, οι επιχειρήσεις δεν είναι σίγουρες για πόσο καιρό θα ισχύουν ακόμη και οι δασμοί του Τραμπ.
Για παράδειγμα, η κυβέρνηση Τραμπ νωρίτερα αυτόν τον μήνα μείωσε τους δασμούς στην Κίνα σε περίπου 30% από 145%, αφού ο Τραμπ και ο Μπέσεντ χαρακτήρισαν τους υψηλούς συντελεστές «μη βιώσιμους». Αλλά οι μόνες παραχωρήσεις που φάνηκε να παίρνει η Αμερική από την Κίνα ήταν η αναδίπλωση των κινεζικών δασμών και των μη δασμολογικών εμπορικών φραγμών που τέθηκαν σε ισχύ από τις 2 Απριλίου.
Ο Τραμπ εξέδωσε επίσης σημαντικές δασμολογικές εξαιρέσεις για τα εξαρτήματα αυτοκινήτων ξένης κατασκευής και τα κινεζικά ηλεκτρονικά είδη, τα οποία πήραν σημαντική δόση από τον εμπορικό του πόλεμο.
«Δεν θα πρέπει να περιμένουμε καμία ώθηση στην εγχώρια οικονομική δραστηριότητα από τους δασμούς, ειδικά βραχυπρόθεσμα», δήλωσε ο Σεθ Κάρπεντερ, επικεφαλής παγκόσμιος οικονομολόγος της Morgan Stanley, σε σημείωμα προς τους επενδυτές αυτή την εβδομάδα.
Αλλά αν το εργοστάσιο χρειάζεται δύο χρόνια για να κατασκευαστεί και άλλα τόσα για να αποσβέσει την επένδυση, ο διευθύνων σύμβουλος πρέπει να είναι πεπεισμένος ότι οι δασμοί θα είναι σε ισχύ 30% ή υψηλότεροι για τα επόμενα πέντε χρόνια ή και περισσότερο.
Η θεωρία των ομολόγων
Σε ορισμένα κανάλια κοινωνικής δικτύωσης έχει εμφανιστεί μια ακόμη πιο τρελή θεωρία για το σκάκι 4D.
Η θεωρία υποδηλώνει ότι ο Τραμπ ξεκίνησε τον εμπορικό του πόλεμο για να βυθίσει σκόπιμα το χρηματιστήριο (πολύ κοντά στο να βυθιστεί κατά 20% σε bear market μέσα σε δύο σύντομους μήνες), δημιουργώντας μεγαλύτερη ζήτηση για ασφαλή περιουσιακά στοιχεία όπως τα κρατικά ομόλογα που θα έστελναν τα επιτόκια χαμηλότερα, βυθίζοντας έτσι το κόστος για τους καταναλωτές και επιτρέποντας στην Αμερική να αναχρηματοδοτήσει το χρέος της με φθηνότερο επιτόκιο.
Όμως και αυτή η θεωρία διαψεύστηκε από το γεγονός ότι η αγορά σημείωσε ράλι από τότε που εξαίρεσε πολλά ηλεκτρονικά είδη από τους δασμούς του στα μέσα Μαΐου. Και τα μακροπρόθεσμα επιτόκια των ομολόγων έχουν παραμείνει σχετικά υψηλά: Οι τιμές των ομολόγων, οι οποίες διαπραγματεύονται σε αντίθετη κατεύθυνση από τις αποδόσεις, υποχώρησαν περαιτέρω τη Δευτέρα μετά την υποβάθμιση του αμερικανικού χρέους από την τέλεια πιστοληπτική του αξιολόγηση ΑΑΑ την Παρασκευή από τη Moody's, προειδοποιώντας ότι η κατάσταση του αμερικανικού χρέους γίνεται όλο και πιο δύσκολη και θα μπορούσε να επιδεινωθεί από τις περικοπές φόρων.
