Το χθεσινό black box (Μάχη για την Αττική Οδό, η Αlpha Βank στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και το discount στις ΑEΕΑΠ) μας έδωσε μία πρώτη εικόνα για τους βασικούς άξονες των προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το θέμα της οικονομικής ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Χωρίς να είναι ανάγκη να επαναλάβουμε όσα μας είπε το black box, συνοπτικά θυμίζουμε πως οι προτάσεις της Επιτροπής προβλέπουν την εκχώρηση σημαντικών εξουσιών στην ίδια, σχετικά με θέματα επιχειρηματικότητας και εμπορικών σχέσεων.
Όπως ξέρουμε όλοι μας, παρότι μερικές φορές αυτό απλώς εννοείται χωρίς να λέγεται, ο βασικός στόχος της πολιτικής για την ενίσχυση της οικονομικής ασφάλειας της Ε.Ε. είναι η Κίνα. Μπορεί η αφορμή για την ενεργοποίηση της Επιτροπής σε αυτόν τον τομέα να ήρθε από τη μεριά της Ρωσίας μετά την εισβολή της στην Ουκρανία, αλλά η σημαντική απειλή κοιτώντας στο μέλλον είναι σαφώς η Κίνα. Τουλάχιστον στα μάτια της ηγεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ.
Όπως μας είπε λοιπόν χθες το black box, στις προτάσεις της Επιτροπής περιλαμβάνονται και μέτρα για την δημιουργία εμποδίων στις κινήσεις ξένων εταιρειών μέσα στην Ε.Ε., όπως και μέτρα για τον ακόμα πιο αυστηρό έλεγχο των εμπορικών συναλλαγών και ειδικά των πωλήσεων προϊόντων ευαίσθητης τεχνολογίας σε δυνάμει εχθρικές χώρες. Χωρίς αμφιβολία, αυτό έχει άμεση σχέση και με τις συνεχείς πιέσεις των ΗΠΑ προς τις ευρωπαϊκές χώρες και τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις προκειμένου να περιοριστούν οι εξαγωγές προηγμένης τεχνογνωσίας και προϊόντων υψηλής τεχνολογίας προς την Κίνα.
Το πιο γνωστό παράδειγμα είναι αυτό των ισχυρών πιέσεων προς την Ολλανδική κυβέρνηση και την διοίκηση της ολλανδικής εταιρείας ASML (ASML AMSTERDAM, NASDAQ) σχετικά με τις πωλήσεις των μηχανών λιθογραφίας της εταιρείας σε κινεζικές βιομηχανίες παραγωγής μικροεπεξεργαστών.
Πριν καλά καλά παρουσιαστούν οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο Βερολίνο προσγειώθηκε προχθές ο πρωθυπουργός της Κίνας, στο πρώτο του ταξίδι μακριά από την πατρίδα του από την ανάληψη της θέσης του τον περασμένο Μάρτιο. Είναι πολύ πιθανόν να πρόκειται για σύμπτωση και μάλιστα για αυτό που αποκαλούμε συνήθως «σατανική» σύμπτωση, αλλά σίγουρα δεν πέρασε απαρατήρητο το γεγονός πως σκοπός του ταξιδιού του είναι η σταθεροποίηση των σχέσεων της χώρας του με την μεγαλύτερη οικονομική δύναμη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το απόγευμα της Δευτέρας, ο πρωθυπουργός Λι Τσιάνγκ συναντήθηκε στο Βερολίνο με εκπροσώπους μεγάλων γερμανικών επιχειρήσεων. Στο σχετικό άρθρο του Bloomberg διαβάζουμε πως στη συνάντηση παρευρέθηκαν εκπρόσωποι της Siemens, της Volkswagen, της Mercedes – Benz, της BMW, της Schaeffler, της BASF, της Covestro, της Wacker Chemie, της Merck, της SAP, της Allianz και άλλων επιχειρήσεων.
Σύμφωνα με ό,τι μετέδωσε το επίσημο κινεζικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua, ο πρωθυπουργός Λι, ο οποίος αργότερα συναντήθηκε με τον πρόεδρο Steinmeier και δείπνησε με τον καγκελάριο Σολτς, προέτρεψε τις γερμανικές επιχειρήσεις να αναλάβουν μόνες τους το έργο του περιορισμού των κινδύνων για την οικονομία. Όπως είπε χαρακτηριστικά ο Λι, «οι επιχειρήσεις έχουν την πιο άμεση και οξεία αίσθηση των κινδύνων και γνωρίζουν πως να τους αποφύγουν ή να τους αντιμετωπίσουν».
Συνέχισε μάλιστα λέγοντας πως «οι επιχειρήσεις πρέπει να αναλάβουν και πάλι ηγετικό ρόλο στην πρόληψη των κινδύνων». Το ότι ο Κινέζος πρωθυπουργός είπε αυτά τα λόγια μερικές ώρες πριν την παρουσίαση του σχεδίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αντιμετώπιση των οικονομικών κινδύνων είναι σίγουρα πολύ ενδιαφέρον, ακόμα και αν πρόκειται για σατανική σύμπτωση όπως είπαμε παραπάνω.
Ο πρωθυπουργός Λι είπε επίσης πως η αποφυγή των κινδύνων δεν αποκλείει τη συνεργασία, (υποθέτουμε πως εννοεί τη συνεργασία μεταξύ των γερμανικών επιχειρήσεων και της Κίνας). Μετά το Βερολίνο, ο Λι θα επισκεφθεί και το Παρίσι αργότερα μέσα στην εβδομάδα και θα συναντηθεί με τον πρόεδρο Μακρόν.
Στην γαλλική πρωτεύουσα θα έχει και την ευκαιρία να συναντήσει την Αμερικανίδα υπουργό οικονομικών Τζάνετ Γιέλεν. Οι παραινέσεις του Λι προς τις γερμανικές εταιρείες προφανώς περιέχουν και ένα προειδοποιητικό μήνυμα προς την ηγεσία της Ε.Ε., η οποία έχει αποφασίσει να ασχοληθεί ενεργά με ζητήματα που αφορούν στην οικονομική ασφάλεια και το διεθνές εμπόριο.
Η τακτική της Κίνας είναι μάλλον ξεκάθαρη αυτές τις μέρες. Είναι πολύ φιλική προς τις δυτικές επιχειρήσεις, όπως φάνηκε και από την υποδοχή που επιφύλαξε η ανώτατη ηγεσία της χώρας στον Έλον Μασκ, τον Μπιλ Γκέιτς και τον Τζέιμι Ντάιμον οι οποίοι την επισκέφθηκαν τις προηγούμενες μέρες. Και δείχνει και ένα συμφιλιωτικό πρόσωπο προς τα έξω, όπως φάνηκε από την απρόσμενα θετική τροπή που πήρε η επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού εξωτερικών Μπλίνκεν στο Πεκίνο.
Δεν είναι εύκολο να πούμε τι ακριβώς προσπαθεί να κάνει αυτή την στιγμή η Κίνα. Μάλλον προσπαθεί να πείσει την επιχειρηματική ηγεσία της Γερμανίας και ίσως και άλλων ευρωπαϊκών κρατών πως η πρόθεση της ηγεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης να βάλει εμπόδια στις κινήσεις των κινεζικών επιχειρήσεων και να περιορίσει την ελευθερία των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων σε σχέση με την Κίνα δεν είναι κάτι καλό.
Πιθανώς να ελπίζει πως η επιχειρηματική ηγεσία θα βάλει φρένο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θα εξουδετερώσει τελικά το σχέδιο που έχει ετοιμάσει. Αυτό δεν είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Πριν από μερικές εβδομάδες, πάλι στο black box (Σερί υψηλών επιδόσεων για ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, οι τράπεζες στο μικροσκόπιο και η Τεχνική ψάχνεται για επενδύσεις) είχαμε δει πως ο διευθύνων σύμβουλος της Mercedes Benz δεν είναι καθόλου πρόθυμος να χαλάσει τις σχέσεις της επιχείρησής του με την Κίνα, σε αντίθεση με τον ομόλογό του της Stellantis.
Όσο και αν αντιλαμβάνεται την επιθετική πολιτική της Κίνας και τον κίνδυνο να ξεπεράσει τεχνολογικά την Ευρώπη και τον υπόλοιπο δυτικό κόσμο, η γερμανική (και όχι μόνον αυτή) επιχειρηματική ηγεσία πιστεύει πως αν οι σχέσεις Κίνας – Ε.Ε. διαταραχθούν σοβαρά η ζημιά θα είναι πολύ μεγάλη για τις επιχειρήσεις τους και τη γερμανική οικονομία. Η Κινεζική ηγεσία το ξέρει πολύ καλά και θα χαρεί πάρα πολύ αν οι Γερμανοί επιχειρηματίες μπορέσουν να επηρεάσουν τη λήψη πολιτικών αποφάσεων μέσα στην Ε.Ε.
Η προσπάθειά της να φανεί φιλική γενικά προς όλες τις δυτικές επιχειρήσεις είναι πιθανόν να εντάσσεται σε ένα είδος «επίθεσης φιλίας» που θα κάνει πιο εύκολο το έργο όσων θέλουν να «βάλουν νερό στο κρασί» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο θέμα της οικονομικής ασφάλειας της Ένωσης. Το τι θα καταφέρουν είναι μία άλλη υπόθεση, καθώς είναι βέβαιο πως η πλευρά των ΗΠΑ θα κάνει ό,τι μπορεί από την δική της μεριά για να κρατήσει το κρασί ανόθευτο.
Είναι πολύ δύσκολο να προβλέψουμε την εξέλιξη των πραγμάτων αλλά είμαστε βέβαιοι πως αυτό το θέμα θα μας απασχολήσει και πάλι σχετικά σύντομα, πιθανότατα αρκετές φορές.
