«Τα καταφέραμε», δήλωσε ο Τραμπ. «Θα έχει καλό αποτέλεσμα». Και είχε «άριστο αποτέλεσμα» για τον πρόεδρο Τραμπ, που κατάφερε να επιβάλλει για ακόμη μία φορά τους δικούς του όρους και φυσικά να σαρώσει και στο γκολφ. Ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την Κυριακή μια νέα εμπορική συμφωνία ΗΠΑ - Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία αποτρέπει έναν ανοιχτό εμπορικό πόλεμο. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ ανακοίνωσε επιβολή δασμών 15% στα περισσότερα ευρωπαϊκά προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ, έναντι ποσοστού 30% με το οποίο είχε αρχικά απειλήσει τις Βρυξέλλες. Αν και ο συντελεστής μειώθηκε στο ήμισυ, η συμφωνία έχει προκαλέσει απογοήτευση σε αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Από την πλευρά της, η φον ντερ Λάιεν ανέφερε: «Νομίζω ότι πετύχαμε ακριβώς αυτό που θέλαμε: μια ισορροπία που θα επιτρέψει το εμπόριο και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού». Θα μπορούσα να χαρακτηρίσω ως μια “τεράστια νίκη” για τον πρόεδρο Τραμπ τη συμφωνία, αλλά οι επιφυλάξεις μου θα παραμείνουν έως ότου δούμε την αντίδραση των Αμερικανών καταναλωτών στην επερχόμενη ακρίβεια. Όσο για την Ευρώπη, εδώ τα πράγματα είναι ξεκάθαρα!
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύτηκε να αγοράσει μέσα σε τρία χρόνια ενεργειακά προϊόντα αξίας 750 δισ. δολαρίων από τις ΗΠΑ (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, πυρηνικά καύσιμα και ημιαγωγούς) και να επενδύσει επιπλέον 600 δισ. δολάρια στην αμερικανική οικονομία, περιλαμβανομένων και εξοπλιστικών προγραμμάτων. Όπως ανέφερε ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος, ο Τραμπ διατηρεί το δικαίωμα να αυξήσει τους δασμούς εάν οι ευρωπαϊκές επενδύσεις δεν υλοποιηθούν όπως προβλέπει η συμφωνία. Πριν μερικές ημέρες οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεσμεύτηκαν να αυξήσουν τις εισφορές προς το ΝΑΤΟ στο 5%, ενώ και η αύξηση των αμυντικών δαπανών πάνω από ένα τρις θα εκτοξεύσουν το ευρωπαϊκό χρέος, όπως ανέλυσα πριν μερικούς μήνες και πέφτουν στην «παγίδα Τραμπ».
Πώς αντιδρούν οι Ευρωπαίοι ηγέτες
Ο μοναδικός ηγέτης που έκανε μια δήλωση ήταν ο καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, που καλωσόρισε τη συμφωνία ως μέσο αποφυγής ενός εμπορικού πολέμου, ο οποίος θα έπληττε σοβαρά τη γερμανική οικονομία. Οι υπόλοιποι μάλλον ξεκίνησαν διακοπές. Ωστόσο, είχαμε πολλές ανακοινώσεις από βιομηχανικούς φορείς, όπως ο βιομηχανικός σύνδεσμος BDI της Γερμανίας που εξέφρασε την έντονη απογοήτευση του. Ο εκπρόσωπος Βόλφγκανγκ Νιέντερμαρκ τόνισε ότι ακόμη και το 15% θα έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στη γερμανική εξαγωγική βιομηχανία. Έντονες αντιδράσεις είχαμε από όλους τους βιομηχανικούς συνδέσμους των υπολοίπων χωρών με την Ιταλία και την Γαλλία να αντιδρούν έντονα, καθώς θα πληγούν άμεσα οι εξαγωγές τους.
Πώς ξεκίνησαν οι αγορές
Τα futures του δείκτη DAX ξεκίνησαν ανοδικά (άνω του 1,3%), όπως και οι περισσότεροι ευρωπαϊκοί δείκτες αλλά έχασαν ένα σημαντικό μέρος των κερδών τους άμεσα και μηδένισαν. Μπορεί να κλείνουμε τα μάτια όλο αυτό το διάστημα ακολουθώντας τον φόβο (FOMO) μήπως χάσουμε το υπόλοιπο 4% της ανόδου που μας διαφημίζουν οι οίκοι, αλλά η εικόνα των κερδών της τριετίας δεν επιτρέπει εφησυχασμούς.
Η Ευρώπη μπορεί να απέφυγε οριακά την ύφεση τον περασμένο χρόνο, πλην Γερμανίας, όμως η οικονομία της θα παραμείνει σε μεγάλη στασιμότητα έπειτα από τις τελευταίες εξελίξεις. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πρόβλεψε τον περασμένο μήνα οικονομική ανάπτυξη 0,5%-0,9% φέτος, σε ένα περιβάλλον χωρίς εμπορικές εντάσεις. Σύμφωνα με την Bundesbank το 10% των δασμών επιφέρει μείωση 0,5% στο ΑΕΠ. Αν υπολογίσουμε και τις εξαιρέσεις όπου οι δασμοί παραμένουν στο 30-50% όλο και κάτι παραπάνω θα προστεθεί στο τελικό αποτέλεσμα. Εάν τώρα προστεθούν και οι αμυντικές δαπάνες της Ε.Ε. η ψυχρολουσία θα είναι τεράστια, καθώς το ευρωπαϊκό χρέος θα εκτιναχθεί και θα οδηγηθεί σε αγορές αμυντικών συστημάτων από τις ΗΠΑ. Εάν θυμάστε είμαστε στο ίδιο έργο θεατές, καθώς στην κρίση του 2008 οι Ευρωπαίοι τραπεζίτες είχαν μαζέψει όλα τα «σαπάκια» των subrimes των ΗΠΑ! Αυτό φυσικά θα έχει και τεράστια επίδραση στα αποτελέσματα των ευρωπαϊκών αμυντικών που είδαν τις μετοχές τους να εκτοξεύονται στη στρατόσφαιρα, περιμένοντας να πάρουν όλο το πακέτο. “Άνθρακας” ο θησαυρός και τα διαφημιζόμενα “αμυντικά προϊόντα” που ήθελε η φον ντερ Λάιεν να οδηγήσει τα τρις των Ευρωπαίων καταθετών.
Δεν είναι όμως μόνο οι εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ το πρόβλημα. Η Ευρώπη αντιμετωπίζει τον επόμενο εμπορικό της σύμμαχο, την Κίνα εώς το δεύτερο τεράστιο πρόβλημα, καθώς η Κίνα συνεχίζει να επιδρά στον πόλεμο της Ουκρανίας, που αποτελεί έναν καθοριστικό παράγοντα για τις σχέσεις ΕΕ-Κίνας, όπως δήλωσε στις 8 Ιουλίου η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Αυτήν την εβδομάδα θα υπάρξουν οι συναντήσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων με Κινέζους ομολόγους τους, ώστε να καταφέρουν ακόμα μια νίκη!
Συμπερασματικά, η αστάθεια στις ευρωπαϊκές αγορές δείχνει ότι περιορίζεται, (καθώς ο μεγάλος κίνδυνος των δασμών πέρασε, τουλάχιστον έως το πέρας των διακοπών) αλλά η συμφωνία είναι καθαρά και με υπεροχή μονόπλευρη υπέρ των ΗΠΑ. Η ΕΕ απλώς περιορίζει τη ζημιά και προσπαθεί να ανταπεξέλθει στα δύσκολα που την περιμένουν τους επόμενους μήνες. Το ισχυρό ευρώ, οι δασμοί του προέδρου, ο πόλεμος στην Ουκρανία, το ενεργειακό, η κλιματική αλλαγή, η ακρίβεια και το μεταναστευτικό θα αποτελέσουν όλα μαζί την απαρχή μιας αστάθειας που θα επηρεάσει τις ζωές των πολιτών της και τις χρηματαγορές της που βρίσκονται και τεχνικά πλέον σε περιοχή άμεσης αποεπένδυσης στα χνάρια των insiders του πλανήτη. Τόσους αιώνες κάτι παραπάνω ξέρουν!
