Περισσότερα από 130 δισεκατομμύρια δολάρια σε χρηματιστηριακή αξία έχει χάσει η ASML, ο ολλανδικός κολοσσός στον χώρο των ημιαγωγών, μέσα σε λιγότερο από έναν χρόνο. Η αιτία; Οι περιορισμοί εξαγωγών προς την Κίνα και η αβεβαιότητα γύρω από τους αμερικανικούς δασμούς, που συνεχίζουν να πλήττουν την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα των chips.
Η μετοχή της ASML, που θεωρείται βασικό "γρανάζι" στον παγκόσμιο κλάδο των ημιαγωγών, είχε φτάσει σε ιστορικό υψηλό άνω των 1.000 ευρώ τον Ιούλιο του 2023, αποτιμώντας την εταιρεία στα 429,5 δισ. δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία της S&P Capital IQ. Έκτοτε, η αξία της υποχώρησε ραγδαία, πέφτοντας κάτω από τα 297 δισ. δολάρια με βάση την τιμή κλεισίματος της περασμένης Τρίτης.
Η μεταβλητότητα στον κλάδο των chips δεν είναι κάτι καινούριο. Οι αυστηροί περιορισμοί των ΗΠΑ στις εξαγωγές τεχνολογίας προς την Κίνα, σε συνδυασμό με τις επαναλαμβανόμενες απειλές του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για νέους δασμούς στον τομέα, έχουν προκαλέσει κύμα αβεβαιότητας στις αγορές. Όπως ανέφερε ο Stephane Houri, επικεφαλής έρευνας μετοχών στην ODDO BHF, «όλοι οι κατασκευαστές εξοπλισμού έχουν υποχωρήσει, καθώς συγκεντρώνουν πάνω τους τους φόβους γύρω από τις αμερικανικές κυρώσεις προς την Κίνα».
Ο Houri πρόσθεσε ότι πέρα από το γεωπολιτικό ρίσκο, υπάρχει και αυξανόμενη ανησυχία για υπερβολική επένδυση στην τεχνητή νοημοσύνη, με ανοιχτό το ερώτημα κατά πόσο η ζήτηση για AI υποδομές είναι τελικά στο επίπεδο που αναμένουν οι αγορές.
Η ASML αποτελεί πυλώνα της παγκόσμιας αλυσίδας παραγωγής chips. Σχεδιάζει και κατασκευάζει τις μηχανές EUV (extreme ultraviolet lithography), οι οποίες είναι απολύτως απαραίτητες για την παραγωγή των πιο εξελιγμένων μικροτσίπ από εταιρείες όπως η TSMC, η Samsung και η Intel. Πρόσφατα μάλιστα ξεκίνησε την αποστολή της νέας γενιάς μηχανών, γνωστών ως High NA (High Numerical Aperture), που υπόσχονται ακόμα μεγαλύτερη ακρίβεια και ταχύτητα στη λιθογραφία.
Ωστόσο, η ASML δεν έχει ποτέ μπορέσει να εξάγει τις πιο προηγμένες της μηχανές στην Κίνα, λόγω περιορισμών που επιβάλλουν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους. Αυτό αποτελεί σημαντική απώλεια εσόδων, δεδομένης της αυξημένης ζήτησης στην ασιατική αγορά. Όπως παραδέχθηκε ο CEO Christophe Fouquet σε συνέντευξή του στο CNBC τον Ιανουάριο, η εταιρεία αναμένει ότι η συμμετοχή της Κίνας στον συνολικό τζίρο της θα είναι χαμηλότερη το 2025 απ’ ό,τι το 2023 και το 2024.
Το πρόβλημα, ωστόσο, δεν είναι μόνο της ASML. Οι πιέσεις που προκαλούν η γεωπολιτική ένταση και οι φόβοι για έναν νέο γύρο δασμών έχουν πλήξει το σύνολο των μετοχών του κλάδου των ημιαγωγών, διεθνώς. Οι επενδυτές παραμένουν επιφυλακτικοί, με τις διακυμάνσεις να αυξάνονται όσο πλησιάζουν οι αμερικανικές εκλογές.
Υπάρχουν όμως και ελπίδες: μια εμπορική συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης, είτε υπό τον Τραμπ είτε με ευρύτερη συναίνεση, θα μπορούσε να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των αγορών και να ανακουφίσει τον τεχνολογικό τομέα. «Αν υπάρξει τελικά μια συμφωνία μεταξύ του Προέδρου Τραμπ και της Ευρώπης –και πιθανώς άλλων χωρών–, τότε ο κλάδος θα επωφεληθεί άμεσα», εκτιμά ο Houri.
Παρά τα εξωτερικά πλήγματα, οι αναλυτές παραμένουν σχετικά αισιόδοξοι για την πορεία της ASML. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της LSEG, η μέση τιμή-στόχος για τη μετοχή είναι πάνω από 779 ευρώ, κάτι που συνεπάγεται περιθώριο ανόδου 17% από τα τρέχοντα επίπεδα. Επιπλέον, η Wells Fargo, μετά από συνάντηση με τη διοίκηση της ASML, επανέλαβε τη θετική της θέση, σημειώνοντας ότι η εταιρεία παραμένει αισιόδοξη για τις προοπτικές ανάπτυξης το 2025 και το 2026. Στο προσκήνιο βρίσκονται και πάλι εταιρείες-πελάτες όπως η Samsung και η Intel, που επενδύουν μαζικά σε εργαλεία επόμενης γενιάς για την κατασκευή chips.
Παρά τα εμπόδια, η ASML εξακολουθεί να έχει μοναδική τεχνογνωσία και σχεδόν μονοπωλιακή θέση στον πιο κρίσιμο τομέα της λιθογραφίας υψηλής τεχνολογίας. Η πρόκληση είναι αν θα μπορέσει να διατηρήσει το προβάδισμά της, εν μέσω διεθνών πιέσεων και ρυθμιστικών περιορισμών που μπορεί να καθορίσουν τη μελλοντική ισορροπία δυνάμεων στην παγκόσμια αγορά των ημιαγωγών.
