Έναν μήνα μετά τη θεαματική μεταστροφή του Ντόναλντ Τραμπ και την αναστολή της εφαρμογής των υψηλών δασμών για 90 ημέρες για όλες τις χώρες του κόσμου εκτός της Κίνας, ήρθε τελικά και η ώρα της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου να μπει και αυτή στο συγκεκριμένο «κλαμπ».
Όπως προκύπτει από τα γεγονότα, η συνάντηση μεταξύ υψηλόβαθμων αντιπροσωπειών των δύο χωρών στην Ελβετία, και οι σχετικές συζητήσεις που διεξήχθησαν το Σαββατοκύριακο μάλλον δεν ήταν προσχηματικές. Οι χθεσινές ανακοινώσεις έδειξαν πως οι δύο πλευρές όντως βρήκαν ένα πεδίο συνεννόησης στο φλέγον ζήτημα των δασμών και των γενικότερων εμπορικών τους σχέσεων.
Αυτό φυσικά δεν αποτελεί καμία εγγύηση για την επίτευξη μίας τελικής συμφωνίας μεταξύ τους αλλά απομακρύνει για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα το ενδεχόμενο της μετωπικής σύγκρουσής τους και του πλήρους παγώματος των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ τους.
Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας είναι ήδη γνωστές και δεν υπάρχει λόγος να αναφερθούμε διεξοδικά σε αυτές. Αυτό που μπορούμε να πούμε είναι πως μέχρι το τέλος του Αυγούστου το εμπόριο μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομικών δυνάμεων του κόσμου θα επανέλθει σε μία σχετικά ομαλή κατάσταση.
Οι δασμοί που θα ισχύουν για αυτό το διάστημα δεν είναι αμελητέοι ούτε άνευ σημασίας, είναι όμως πολύ χαμηλότεροι από τα δυσθεώρητα ύψη στα οποία βρέθηκαν φθάσει για μερικές εβδομάδες και που απειλούσαν με πλήρη διακοπή τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων.
Προφανώς, τα πράγματα έχουν ακόμα δρόμο μπροστά τους και κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ένα πισωγύρισμα μέσα στις επόμενες εβδομάδες, ούτε την επιστροφή της έντασης αν οι συνομιλίες που λογικά θα ξεκινήσουν σύντομα μεταξύ των δύο μερών δεν αποδειχθούν επιτυχημένες.
Προς το παρόν όμως, οι χρηματιστηριακές αγορές δικαιούνται να νοιώθουν ανακουφισμένες. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ τελικά δεν έχει την πρόθεση να καταστρέψει τα πάντα προκειμένου να προωθήσει το οικονομικό του πρόγραμμα, οπότε μπορούμε να κατεβάσουμε το επίπεδο συναγερμού και να περιμένουμε σύντομα και παρόμοιες συμφωνίες και με άλλους σημαντικούς εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ.
Όπως ανέφερε ένα χθεσινό ρεπορτάζ του Bloomberg, «οι αγορές αγαπούν και πάλι τον κίνδυνο καθώς ο εμπορικός πόλεμος αποθερμαίνεται». Αυτός ο τίτλος αντικατοπτρίζει σε σημαντικό βαθμό το τι έγινε χθες στις παγκόσμιες αγορές, οι οποίες βέβαια είχαν αρχίσει σταδιακά να προεξοφλούν την αποκλιμάκωση της έντασης εδώ και εβδομάδες, με τους περισσότερους χρηματιστηριακούς δείκτες να έχουν καλύψει σχεδόν όλες τις απώλειες των αρχών Απριλίου.
Αν κοιτάξουμε λίγο καλύτερα τι έγινε χθες, φαίνεται πως οι επενδυτές αναζήτησαν μετοχές που τους τελευταίους μήνες, ακόμα και πριν από την «Liberation Day» του Αμερικανού προέδρου, είχαν περάσει στο περιθώριο λόγω των ανησυχιών και της μεγάλης αβεβαιότητας σχετικά με τους δασμούς και τις συνέπειές τους.
Οι περισσότερες ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες ανήκουν σε αυτή την κατηγορία, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα την πολυεθνική Stellantis (STLA NYSE, STLAM MILANO, STLAP PARIS) της οποίας η άνοδος έφθασε το 6,50%. Κατά 6,75% ανέβηκε η αμερικανική Tesla (TSLA NASDAQ), η οποία μπορεί να μην πουλάει στις ΗΠΑ αυτοκίνητα από τα κινεζικά της εργοστάσια αλλά έχει πολύ σημαντικά συμφέροντα στην Ασιατική χώρα και σίγουρα ανακουφίζεται με την μείωση της έντασης.
Σημαντική ήταν και η άνοδος σε μεγάλες αμερικανικές πολυεθνικές επιχειρήσεις που έχουν παραγωγική δραστηριότητα στην Κίνα ή που πραγματοποιούν σημαντικές πωλήσεις στο κινεζικό έδαφος. Τρία σχετικά παραδείγματα αποτελούν η εταιρεία παραγωγής υποδημάτων Nike (NKE NYSE) με άνοδο 7,32%, η εταιρεία παραγωγής ρουχισμού VF Corporation (VFC NYSE) με άνοδο 8,66% και η γνωστή εταιρεία καλλυντικών Estee Lauder (EL NYSE) με άνοδο 7,17%.
Μεγάλο ενδιαφέρον έδειξαν και για τεχνολογικές επιχειρήσεις, είτε στον τομέα των μικροεπεξεργαστών είτε στον τομέα των καταναλωτικών ηλεκτρονικών προϊόντων. Μερικά παραδείγματα από τον τομέα των μικροεπεξεργαστών είναι αυτά της Micron Technology (MU NASDAQ) με ανοδική κίνηση της τάξης του 7,51% και της Marvell Technology (MRVL NASDAQ) με άνοδο 8,11%.
Από τον χώρο των καταναλωτικών ηλεκτρονικών προϊόντων το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό της Apple (AAPL NASDAQ), της οποίας τα τηλέφωνα κατασκευάζονται ακόμα κατά κύριο λόγο στην Κίνα και η μετοχή της ανέβηκε κατά 6,37%. Ισχυρή ήταν η άνοδος, κατά 6,56% της μεγάλης επιχείρησης πώλησης ηλεκτρονικών προϊόντων στις ΗΠΑ, της Best Buy (BBY NYSE), μεγάλο ποσοστό των πωλήσεων της οποίας αφορά σε προϊόντα που κατασκευάζονται στην Κίνα.
Πολύ σημαντική ήταν η άνοδος των μετοχών των μεγάλων διεθνών ναυτιλιακών εταιρειών που ειδικεύονται στην μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων, για προφανείς λόγους καθώς οι φόβοι για ελαχιστοποίηση της εμπορικής κίνησης μεταξύ ΗΠΑ – Κίνας είχαν πλήξει έντονα τις μετοχές τους. Η δανέζικη Maersk (MAERSK-B COPENHAGEN) ανέβηκε κατά 11,22% ενώ η γερμανική Hapag Lloyd (HLAG XETRA) κατά 12,95% και η ισραηλινή ZIM (ZIM NYSE) κατά 13,95%.
Η επιστροφή των επενδυτών δεν περιορίστηκε σε αυτού του τύπου τις εταιρείες, με τις υπόλοιπες Magnificent 7 να ευνοούνται όλες από την εξομάλυνση της κατάστασης και να σημειώνουν πολύ σημαντική άνοδο. Έτσι, οι αμερικανικοί χρηματιστηριακοί δείκτες κινήθηκαν πολύ δυνατά, κλείνοντας την συνεδρίαση με άνοδο της τάξης 3,26% για τον S&P 500, 2,81% για τον Dow Jones Industrial και 4,35% για τον Nasdaq, δηλαδή με κέρδη αρκετά ανώτερα αυτών που πέτυχαν οι μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές.
Αυτό βέβαια δεν είναι παράλογο, καθώς τους τελευταίους μήνες οι ανησυχίες για τους δασμούς οδήγησαν πολλούς Αμερικανούς επενδυτές στην Ευρώπη και ανέβασαν δυνατά τις τοπικές αγορές. Η χθεσινή άνοδος του δολαρίου ίσως να δείχνει πως η «έξοδος» των επενδυτών από την Wall Street μπορεί να έχει μπει σε προσωρινή αναστολή.
Μιλήσαμε προηγουμένως για την σαφή αποκλιμάκωση της έντασης στον τομέα των δασμών και για την ανακούφιση που ο εμπορικός πόλεμος φαίνεται να απομακρύνεται, τουλάχιστον για μερικούς μήνες. Είδαμε και πως αυτή η ανακούφιση μεταφέρθηκε στα διεθνή, κυρίως στα αμερικανικά χρηματιστήρια.
Δεν είναι όμως σωστό να πιστέψουμε πως τα πράγματα στο διεθνές εμπόριο και γενικότερα στη διεθνή οικονομία θα επιστρέψουν στο προηγούμενο status quo και αυτά που ζούμε από τη στιγμή που ο Ντόναλντ Τραμπ ανέλαβε τα καθήκοντά του ήταν απλώς ένα επεισόδιο που θα ξεχαστεί σύντομα.
Οι μεγάλες ανισορροπίες στη διεθνή οικονομία και το διεθνές εμπόριο είναι αδύνατον να παραμείνουν όπως έχουν τώρα, με κάποιες χώρες (με μεγαλύτερη όλων την Κίνα) να κατακλύζουν τον κόσμο με φθηνά προϊόντα, εξάγοντας στην ουσία την υπερβάλλουσα παραγωγική τους δυναμικότητα η οποία πολύ συχνά είναι αποτέλεσμα και ποικίλων κρατικών παρεμβάσεων.
Ανεξάρτητα από τον τρόπο με τον οποίον ο Αμερικανός πρόεδρος αποφάσισε να ξεκινήσει μια προσπάθεια αλλαγής της διεθνούς κατάστασης στον τομέα, είναι γεγονός πως το πρόβλημα είναι υπαρκτό και είναι βέβαιο πως η αμερικανική ηγεσία δεν πρόκειται να εγκαταλείψει τον στρατηγικό της στόχο, ανεξάρτητα από τις τακτικές κινήσεις που θα κάνει κατά καιρούς.
Η διαδικασία αυτή βρίσκεται στο ξεκίνημά της και θα έχει πολλά επεισόδια στο μέλλον. Αυτή η προοπτική συνιστά μια γιγαντιαία πρόκληση για όλες τις επιχειρήσεις που δεν έχουν αμιγώς τοπικό χαρακτήρα και για όλα τα κράτη που δεν ζουν απομονωμένα από τον υπόλοιπο κόσμο.
Η περίοδος χάριτος 90 ημερών που συνηθίζει όπως φαίνεται να δίνει ο Ντόναλντ Τραμπ, δίνει τη δυνατότητα σε όσους θέλουν να προστατεύσουν τις επιχειρήσεις και τις χώρες τους να εντείνουν την προετοιμασία τους για τα επόμενα επεισόδια αυτής της διαδικασίας. Καθόλου εύκολη δουλειά βέβαια, αλλά λίγο πιο εύκολη από αυτή που θα απαιτείτο αν οι δασμοί του τύπου 145% παρέμεναν σε ισχύ.
