Aν καταλάβαμε κάτι εχθές είναι ότι οι επενδυτές δε θέλουν ακόμα να αποχωρήσουν από το πάρτι των αγορών παρά τους προβληματισμούς και τις αβεβαιότητες που έχουν σκορπίσει στον αέρα.
Ως εκ τούτου, το «χλιαρό» σήμα από τον Πρόεδρο της Fed κατά το ετήσιο συμπόσιο της Fed στο Jackson Hole του Γουαϊόμινγκ μετατράπηκε εύκολα σε καυτή ανοδική αντίδραση, που οδήγησε τη μητέρα των αγορών τον S&P500 μια ανάσα από τα ιστορικά υψηλά, μετά από μια σύντομη «επίσκεψη» στον μέσο κινητό των 30 ημερών.
Τι ήταν αυτό που πυροδότησε τέτοια επενδυτική αισιοδοξία; Το γεγονός ότι ο Πάουελ δήλωσε ότι «με την πολιτική σε περιοριστικό έδαφος, οι βασικές προοπτικές, και η μεταβαλλόμενη ισορροπία των κινδύνων μπορεί να απαιτούν την προσαρμογή της νομισματικής πολιτικής».
Τουτέστιν άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο μειώσεων επιτοκίων.Αυτό αρκούσε για να χτυπήσει ο S&P500 τις 6478 μονάδες, να υποχωρήσει o δείκτης του δολαρίου έως τις 97,625 μονάδες - το ευρώ αναρριχήθηκε έως τα $1,1732- και η απόδοση της αμερικανικής 10ετίας έκανε βουτιά έως το 4,2430% ήτοι πτώση άνω του 1,5%.
Η δεύτερη ανάγνωση της ομιλίας του Πάουελ
Βέβαια, ο Τζερόμ Πάουελ μίλησε και για άλλα πράγματα, τα οποία σε αυτή τη φάση οι επενδυτές επιλέγουν να αγνοήσουν. Μερικά από αυτά είναι:
- Οι σαρωτικές αλλαγές στη φορολογία, το εμπόριο και τη μεταναστευτική πολιτική καθιστούν υψηλό το επίπεδο αβεβαιότητας, γεγονός που μετατοπίζει την ισορροπία κινδύνων μεταξύ των δύο βασικών στόχων της Fed - πλήρης απασχόληση και σταθερότητα τιμών - και καθιστά το έργο των υπευθύνων χάραξης νομισματικής πολιτικής ιδιαίτερα δύσκολο.
- Αν και η αγορά εργασίας παραμένει ισχυρή και η οικονομία έχει δείξει «ανθεκτικότητα», οι υφεσιακοί κίνδυνοι αυξάνονται. Αν βγάλουμε από το κάδρο το γεγονός ότι οι αγορές παραδοσιακά λατρεύουν τις μειώσεις επιτοκίων, σε άλλες εποχές αν ο κεντρικός τραπεζίτης των ΗΠΑ μιλούσε για αυξημένους κινδύνους ύφεσης, μάλλον θα είχαν ανοίξει οι ασκοί των πωλήσεων.
- Οι δασμοί δημιουργούν κινδύνους επανεμφάνισης του πληθωρισμού, ένα σενάριο στασιμοπληθωρισμού που η Fed επιθυμεί να αποφύγει. Δεύτερη δήλωση που υπό άλλες συνθήκες ή σε δεύτερη ανάγνωση θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει την επενδυτική νιρβάνα.
Μπορεί σύμφωνα με την οπτική της κυβέρνησης Τραμπ, οι δασμοί να μην προκαλέσουν διαρκή πληθωρισμό - άρα δικαιολογούνται μειώσεις επιτοκίων - όμως ο Πάουελ σημείωσε ότι υπάρχει πληθώρα πιθανών εκβάσεων. Ναι, ένα «εύλογο βασικό σενάριο» είναι οι επιπτώσεις των δασμών να είναι βραχυπρόθεσμες, κάτι που πιθανόν δε θα δικαιολογούσε διατήρηση υψηλών επιτοκίων, ωστόσο τίποτε δεν είναι βέβαιο. Πρόσφατοι δείκτες δείχνουν ότι οι καταναλωτικές τιμές στις ΗΠΑ παίρνουν σταδιακά την ανιούσα, ενώ οι χονδρικές τιμές αυξάνονται ταχύτερα.
«Θα χρειαστεί χρόνος για να διαχυθούν οι επιπτώσεις των δασμών στις εφοδιαστικές αλυσίδες και στα δίκτυα διανομής» τόνισε ο Πάουελ, προσθέτοντας ότι «οι δασμοί συνεχίζουν να εξελίσσονται, γεγονός που ενδέχεται να παρατείνει τη διαδικασία προσαρμογής».Τουτέστιν, ο Πάουελ άφησε απλά ένα παράθυρο ανοικτό για ενδεχόμενες μειώσεις επιτοκίων. Τίποτε δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο.
- Η πενταετής αναθεώρηση του πλαισίου πολιτικής της Fed, οδήγησε σε σημαντικές αλλαγές συγκριτικά με την τελευταία φορά που έλαβε χώρα, το 2020.
Σε μια στιγμή αυστηρής αυτοκριτικής ο Τζέρομ Πάουελ μίλησε για την επιλογή της Fed την περίοδο της πανδημίας να υιοθετήσει το καθεστώς του «ευέλικτου μέσου στόχου πληθωρισμού», σύμφωνα με το οποίο έγινε ανεκτό ένα προσωρινά υψηλότερο επίπεδο πληθωρισμού μετά από μακρά περίοδο χαμηλότερων τιμών, με σαφή στόχο να στηριχθεί η ανάκαμψη της αγοράς εργασίας.
Όμως, όπως παραδέχτηκε χθες ο Πάουελ, λίγο μετά την υιοθέτηση αυτής της στρατηγικής, ο πληθωρισμός εκτοξεύθηκε στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 40 ετών. Η Fed τότε προχώρησε στη λάθος εκτίμηση ότι ήταν «παροδικός» και δεν αύξησε άμεσα τα επιτόκια, κάτι που αποδείχθηκε μεγάλο λάθος.
Τα λόγια του Πάουελ αποκαλύπτουν ότι η Fed εγκαταλείπει το πλαίσιο ευέλικτης στόχευσης του μέσου πληθωρισμού και αυτό έχει ξεχωριστή σημασία ως μια πιο προσεκτική ανάγνωση της χθεσινής ομιλίας του: «Αποδείχθηκε ότι η ιδέα μιας εσκεμμένης, μέτριας υπέρβασης του πληθωρισμού ήταν άνευ αντικειμένου. Δεν υπήρχε τίποτα το εσκεμμένο ή μέτριο στον πληθωρισμό που ακολούθησε λίγους μήνες μετά την ανακοίνωση των αλλαγών του 2020, όπως παραδέχθηκα δημόσια το 2021... Τα τελευταία πέντε χρόνια μας υπενθύμισαν οδυνηρά τις συνέπειες του υψηλού πληθωρισμού, ειδικά για όσους δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στο αυξημένο κόστος βασικών αγαθών... Κατά τη διάρκεια της αναθεώρησης, η Fed επανεπιβεβαίωσε τη δέσμευσή της σε στόχο πληθωρισμού 2%. Η προσέγγιση αυτή έχει δεχτεί κριτική και από τις δύο πλευρές: κάποιοι θεωρούν το 2% υψηλό και πηγή αποδυνάμωσης του δολαρίου, ενώ άλλοι ζητούν περισσότερη ευελιξία.
Πιστεύουμε ότι η δέσμευσή μας σε αυτόν τον στόχο είναι καθοριστικός παράγοντας για τη διατήρηση σταθερών μακροπρόθεσμων προσδοκιών πληθωρισμού».
Ποιος θα αποφασίσει για τα επιτόκια τον Σεπτέμβριο
Οι επενδυτές χθες σαφώς επικεντρώθηκαν στη φράση ότι «μπορεί να δικαιολογείται μια προσαρμογή» της νομισματικής πολιτικής.
Πρέπει να θεωρήσουμε όμως δεδομένο ότι αυτή η «προσαρμογή» θα έχει απαραίτητα την κατεύθυνση που θέλει η Wall; Σύμφωνα με τον Πάουελ όχι, καθώς ξεκαθάρισε χθες ότι: «Τα μέλη της FOMC θα λάβουν τις αποφάσεις τους αποκλειστικά βάσει της ανάλυσης των μακροοικονομικών δεδομένων και των συνεπειών τους για τις προοπτικές της οικονομίας και την ισορροπία των κινδύνων. Δεν θα παρεκκλίνουμε ποτέ από αυτήν την προσέγγιση».
Συμπερασματικά, λοιπόν, ο Πάουελ χθες κάθε άλλο παρά έστειλε ένα οριστικό μήνυμα. Το μόνο μήνυμα στην ουσία είναι η εξάρτηση των αποφάσεων της Fed από τα δεδομένα και η εστίαση στην κατανομή των κινδύνων.
Τουτέστιν οι ανακοινώσεις νομισματικής πολιτικής στις 17 Σεπτεμβρίου θα καθορισθούν από τα στοιχεία για τον πληθωρισμό και την απασχόληση του Αυγούστου.
Και τα δύο θα δημοσιευτούν πριν από την επόμενη συνεδρίαση της Fed. Τυχόν αδύναμα στοιχεία για την απασχόληση του Αυγούστου θα μπορούσαν να αναγκάσουν τη Fed να προβεί σε μειώσεις, ακόμη και εν μέσω αυξημένου πληθωρισμού. Αν όμως η αγορά εργασίας κάνει την ανατροπή και οι πληθωριστικές πιέσεις επιμείνουν, τότε η απόφαση της Fed μάλλον θα απογοητεύσει την επενδυτική κοινότητα και θα εξαγριώσει τον Πρόεδρο των ΗΠΑ.
Τα δεδομένα των δύο σεναρίων
Εδώ και τέσσερα χρόνια ο πληθωρισμός κινείται επίμονα πάνω από το στόχο της Fed για 2% και τα τελευταία στοιχεία υποδηλώνουν ότι επί του παρόντος ενδέχεται να αυξηθεί εκ νέου.
Ταυτόχρονα, όλο και περισσότερα στοιχεία υποδηλώνουν ότι έχει ξεκινήσει μια αποδυνάμωση της αγοράς εργασίας, υπονομεύοντας άμεσα τον δεύτερο πυλώνα της διπλής εντολής της Fed.
Τα πρόσφατα οικονομικά στοιχεία λοιπόν δεν προσφέρουν σαφή κατεύθυνση για το επιτόκιο της Fed, ενώ η πρόσφατη διαφωνία δύο στελεχών της στην τελευταία απόφαση νομισματικής πολιτικής — η πρώτη εδώ και πάνω από 30 χρόνια — δείχνει ότι ο Πάουελ ηγείται πλέον μιας σαφώς διχασμένης επιτροπής καθορισμού των επιτοκίων.
Διεισδύοντας λίγο βαθύτερα στα τελευταία στοιχεία, αν και ο γενικός πληθωρισμός βάσει του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή ήταν χαμηλότερος από τις προβλέψεις, αυτό αντισταθμίστηκε από τον σημαντικά υψηλότερο πληθωρισμό του Δείκτη Τιμών Παραγωγού και την ανησυχητική αύξηση των προσδοκιών για τον πληθωρισμό που αναφέρθηκε στην έρευνα για το οικονομικό κλίμα του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν. (σ.σ: σημειωτέον ότι ο δομικός πληθωρισμός αυξήθηκε στο 3,1% σε ετήσια βάση τον Ιούλιο).
Από την άλλη πλευρά, η αύξηση της απασχόλησης επιβραδύνθηκε απότομα, παρά το γεγονός ότι η αγορά εργασίας παραμένει σε γενικές γραμμές ισορροπημένη.
Αυτό που μας προβληματίζει για την αγορά εργασίας είναι ότι παραμένει μειωμένη η διάθεση των εταιρειών να κάνουν προσλήψεις. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν νέοι πτυχιούχοι στην εύρεση εργασίας και το γεγονός ότι επαγγελματικές ευκαιρίες εντοπίζονται σε έναν ασυνήθιστα μικρό αριθμό κλάδων αποτελούν επίσης δύο παρατηρήσεις που δημιουργούν ανησυχίες όσον αφορά τις επικείμενες ανακοινώσεις για το σύνολο του Αυγούστου από την αγορά εργασίας.
Να σημειώσουμε ότι οι εβδομαδιαίες αιτήσεις επιδομάτων ανεργίας ανήλθαν σε υψηλό 1½ μήνα (235.000, εκτίμηση: 225.000, προηγ. μέτρηση: 224.000), επιβεβαιώνοντας την τάση επιβράδυνσης στην αγορά εργασίας.
Τουλάχιστον τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν στις ΗΠΑ για τον τομέα μεταποίησης ήταν ισχυρά. Συγκεκριμένα, σημαντικά υψηλότερα των εκτιμήσεων διαμορφώθηκε ο δείκτης PMI μεταποίησης Αυγούστου (53,3, εκτίμηση: 49,7, Ιούλιος: 49,8), ο οποίος ανήλθε σε υψηλό από τον Μάιο του 2022. Ο αντίστοιχος δείκτης υπηρεσιών υποχώρησε λιγότερο των εκτιμήσεων (55,4, εκτίμηση: 54,2, Ιούλιος: 55,7).
Τα παραπάνω ερμαφρόδιτα στοιχεία καθιστούν όλα τα σενάρια για την εφεξής νομισματική πολιτική ανοικτά.
[email protected]
Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
