Στις 29 και 30 Οκτωβρίου οι δύο σημαντικότερες κεντρικές τράπεζες θα ανακοινώσουν τις αποφάσεις τους για τα επιτόκια και οι αγορές γνωρίζουν τι πρέπει να περιμένουν, καθώς για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δίνουν πιθανότητες 97% να διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια (στο 2% το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων) ενώ για την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ δίνουν πιθανότητες 92,5% να προχωρήσει σε δεύτερη διαδοχική μείωση (σε εύρος 3,75%-4,00%).
Ίσως, όμως, πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι επενδυτές προεξοφλούν πως το 2026 θα είναι έτος φθηνότερου χρήματος σε Αμερική και Ευρώπη. Και όταν οι αγορές «βλέπουν» το κόστος του χρήματος να υποχωρεί, τότε συνήθως αντιδρούν με άνοδο, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων.
Για την Ευρωζώνη, όλα δείχνουν ότι η απόφαση των κεντρικών τραπεζιτών, οι οποίοι συνεδριάζουν στη Φλωρεντία της Ιταλίας στις 29-30 Οκτωβρίου, θα είναι εύκολη και χωρίς ιδιαίτερες ενστάσεις. Η έστω ήπια αναθέρμανση του πληθωρισμού επιβεβαιώνει τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννη Στουρνάρα, ο οποίος σε πρόσφατη τοποθέτησή του τόνισε ότι η ΕΚΤ βρίσκεται σε καλή ισορροπία σε ό,τι αφορά τα επιτόκια, που συνεπάγεται ότι προσώρας έκλεισε ο κύκλος της νομισματικής χαλάρωσης.
Βέβαια, η επιστροφή του πληθωρισμού της Ευρωζώνης σε ανοδική τροχιά και στο 2,2% τον Σεπτέμβριο δεν αλλάζει πολλά, καθώς αποδίδεται κατά κύριο λόγο στον αντίκτυπο των ενεργειακών διακυμάνσεων και αναμένεται να υποχωρήσει στους επόμενους μήνες. Η ING, μάλιστα, εκτιμά ότι ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί χαμηλότερα από τον στόχο του 2% που θέτει η ΕΚΤ από τη στιγμή που οι ενεργειακές τιμές υποχωρούν και η άνοδος του ευρώ βοηθά τις εισαγωγές ενέργειας.
Την ίδια ώρα, εκτιμάται ότι οι αυξήσεις στους μισθούς θα μετριαστούν περαιτέρω στα επόμενα τρίμηνα, χαλαρώνοντας τις πληθωριστικές πιέσεις κατά τη διάρκεια του 2026, κάτι που ωστόσο δεν θα επηρεάσει σημαντικά τον δομικό πληθωρισμό.
Το outlook για τον δομικό πληθωρισμό (εξαιρεί ενέργεια, τρόφιμα κ.ά.) των επόμενων μηνών είναι πολύ σταθερό. Σύμφωνα με την ING, οι επιχειρήσεις τόσο στη μεταποίηση, όσο και στις υπηρεσίες δεν εμφανίζουν μεγάλες διακυμάνσεις στις προσδοκίες για τις τιμές πώλησης. Ο δομικός πληθωρισμός παρέμεινε αμετάβλητος τον Σεπτέμβριο στο 2,3% και μοιάζει εύλογο να εξασθενήσει πολύ αργά στα επόμενα τρίμηνα.
Δεδομένων των ανωτέρω, η ΕΚΤ θα πατήσει «pause» τον Οκτώβριο και κατά πάσα πιθανότητα τον Δεκέμβριο, διατηρώντας αμετάβλητο το βασικό επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων στο 2% έως το τέλος του 2025. Το τι θα συμβεί το 2026 είναι κάτι που θα εξαρτηθεί από τα διαθέσιμα στοιχεία των επόμενων μηνών. Με τα σημερινά δεδομένα, οι αγορές ποντάρουν ότι τα επιτόκια του ευρώ δεν θα υποχωρήσουν περαιτέρω, τουλάχιστον έως το καλοκαίρι του 2026.
Όλα αυτά, όμως, ισχύουν με έναν πολύ σημαντικό αστερίσκο. Αν επιβεβαιωθεί η ING και ο πληθωρισμός υποχωρήσει και παραμείνει για εύλογο χρονικό διάστημα κάτω από το 2% και παράλληλα η οικονομική δραστηριότητα επιβραδύνει επικίνδυνα, τότε η ΕΚΤ θα εξετάσει σοβαρά το ενδεχόμενο να μειώσει τα επιτόκια στο 1,75% ή ακόμα και στο 1,50%. Επίπεδα που ενώ πολλοί θεωρούν ότι βρίσκονται στη ζώνη των «ουδέτερων» επιτοκίων, οι χώρες του πυρήνα χαρακτηρίζουν υπερβολικά χαμηλά. Σε κάθε περίπτωση, το θέμα είναι τι θα υπαγορεύσει η πορεία της οικονομίας…
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η Fed βρίσκεται στην αρχή του κύκλου που άνοιξε τον Σεπτέμβριο και η επιβράδυνση της οικονομίας στρώνει τον δρόμο για πιο δραστική μείωση επιτοκίων. Ο Τζερόμ Πάουελ συνεχίζει να πιστεύει ότι χρειάζεται μία πιο επιφυλακτική προσέγγιση σε ό,τι αφορά τη νομισματική χαλάρωση, ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ επιμένει ότι τα επιτόκια είναι υπερβολικά υψηλά και πρέπει να υποχωρήσουν προς το 1%.
Και μπορεί να βρισκόμαστε σε περίοδο shutdown, που σημαίνει ότι οι κρατικές υπηρεσίες δεν δίνουν στοιχεία για τους οικονομικούς δείκτες, ωστόσο η ING αποκαλύπτει ότι η επιχειρηματική δραστηριότητα βρέθηκε σε υφεσιακό έδαφος τον Σεπτέμβριο, με τον σχετικό δείκτη του οργανισμού ISM να υποχωρεί στο 49,9 από 55 τον Αύγουστο. Πρόκειται για τη χειρότερη μέτρηση από τον Μάιο του 2020, ενός δείκτη που υποδηλώνει πόσο «ζωντανή» είναι η οικονομία. Στο 50, δηλαδή σε πλήρη στασιμότητα, βρέθηκαν οι νέες παραγγελίες.
Επιπλέον, η ING εκτιμά ότι βάσει της παραδοσιακής συσχέτισης της πορείας του αμερικανικού ΑΕΠ με τους δείκτες του ISM για τη μεταποίηση και τις υπηρεσίες, τα επόμενα τρίμηνα υπάρχει μεγάλος κίνδυνος επιβράδυνσης της οικονομίας. Έτσι, λοιπόν, το κλίμα είναι υπέρ δύο ή τριών διαδοχικών μειώσεων στις επόμενες συνεδριάσεις (Οκτώβριος, Δεκέμβριος, Ιανουάριος), με τις αγορές να εκτιμούν σήμερα ότι το εύρος των επιτοκίων της Fed θα διαμορφωθεί στο 3,00%-3,25% τον ερχόμενο Ιούνιο. Ωστόσο δεν πρέπει να αποκλείεται μία πιο επιθετική χαλάρωση, καθώς η θητεία του Πάουελ ολοκληρώνεται τον Μάιο.
