Τις τελευταίες εβδομάδες κυριαρχεί η υπόθεση μιας επιστροφής σε κάποιο είδος κανονικότητας. Η εμπορική εκεχειρία ΗΠΑ - Κίνας (ίσως διαρκέσει ένα έτος, ίσως όχι) βάζει το παγκόσμιο εμπόριο σε πιο ασφαλή βάση. Μια πιθανή αρνητική απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου (ίσως πριν το τέλος του έτους) θα καθιστούσε την επιβολή δασμών ακόμη πιο δύσκολη.
Οι δασμοί που βασίζονται στο IEEPA (International Emergency Economic Powers Act) αντιστοιχούν σχεδόν σε δύο τρίτα των συνολικών εσόδων από δασμούς, και αν ακυρωθούν, θα μπορούσε να αναγκάσει την κυβέρνηση να επιστρέψει περίπου 140 δισ. δολάρια στους εισαγωγείς.
Επιπλέον, κατά την ώρα της συγγραφής, το shutdown των ΗΠΑ, το μεγαλύτερο στην ιστορία, πλησίαζε στο τέλος του.
Το βασικό θέμα είναι η μια επιστροφή σε κάποια κανονικότητα («Mean Reversion»), καθώς η γεωπολιτική πραγματικότητα και ο κανόνας του δικαίου περιορίζουν την ικανότητα και την όρεξη των κυβερνήσεων να αυξάνουν την αβεβαιότητα. Οι αγορές, ενισχυμένες από ισχυρά εταιρικά αποτελέσματα (82% των εταιρειών ξεπέρασαν τις προσδοκίες), θεωρούν ότι μπορούν να γίνουν πιο αισιόδοξες καθώς η δυνατότητα του Προέδρου των ΗΠΑ να διαταράσσει μειώνεται.
Ιστορική προοπτική: οι συγκρούσεις των υπερδυνάμεων είναι αναπόφευκτες
Ο Θουκυδίδης πιθανόν θα γελούσε ειρωνικά με την ιδέα. Πέρασε τη ζωή του προσπαθώντας να αποδείξει ότι η σύγκρουση μεταξύ αντιτιθέμενων υπερδυνάμεων είναι αναπόφευκτη. Αθήνα–Σπάρτη, Καρχηδόνα–Ρώμη, Αγγλία–Γαλλία, Βυζάντιο–Οθωμανική Αυτοκρατορία, Γερμανία–Ρωσία είναι μόνο μερικά από τα ιστορικά παραδείγματα.
Στις πιο σύγχρονες εποχές, οι αντιπαλότητες ΗΠΑ–ΕΣΣΔ και ΗΠΑ–Κίνας, που εκτυλίχθηκαν στην εποχή της πυρηνικής αποτροπής, είδαν τον ορισμό της νίκης να αλλάζει και να γίνεται πιο πολύπλοκος. Με τη μετωπική σύγκρουση να είναι λιγότερο επιλογή, η έννοια του «υβριδικού πολέμου» εισήχθη στη mainstream σκέψη. Το εύρος είναι πολύ μεγαλύτερο από απλές στρατιωτικές νίκες. Μια υπερδύναμη μπορεί να αναδειχθεί χωρίς να ρίξει ούτε μια σφαίρα, αν αποκτήσει σημαντικά τεχνολογικά, οικονομικά και χρηματοπιστωτικά πλεονεκτήματα, ειδικά αν συνοδεύεται από ηθικό πλεονέκτημα και ισχυρό στρατό. Η Αμερικανική Αυτοκρατορία του 20ου αιώνα το απέδειξε.
Οι ΗΠΑ και η Κίνα είναι εγκλωβισμένες σε αυτόν τον αγώνα και η νοοτροπία είναι σαφής: η νίκη είναι τα πάντα.
Γιατί οι τρέχουσες εξελίξεις δεν δικαιολογούν υπερβολική αισιοδοξία
Δεν υποστηρίζουμε ότι μια δυσμενής απόφαση του Αν. Δικαστηρίου (που δεν είναι καθόλου εγγυημένη, καθώς ο Πρόεδρος συνήθως διαθέτει μεγάλη ελευθερία) ή η προσωρινή εμπορική συμφωνία με την Κίνα δικαιολογούν αισιοδοξία για τη σταθερότητα του εμπορίου και της οικονομίας. Αν ο Λευκός Οίκος αναζητά γεωπολιτικό πλεονέκτημα μέσω εμπορικών πολέμων, ένα νομικό εμπόδιο θα τον αναγκάσει να αναζητήσει πιο πολύπλοκους δρόμους προς το ίδιο αποτέλεσμα. Χρειάζεται είτε μια καθαρή νίκη είτε μια αδιαμφισβήτητη οικονομική καταστροφή για να αλλάξει πορεία – και ακόμη και τότε, μπορεί να είναι δύσκολο.
Αυτό που καθιστά την τρέχουσα αντιπαλότητα ΗΠΑ–Κίνας πιο περίπλοκη από ποτέ είναι ότι για πρώτη φορά στην ιστορία οι δύο αντίπαλες υπερδυνάμεις έχουν γίνει οικονομικά αλληλεξαρτώμενες. Οι ΗΠΑ προσπαθούν να μειώσουν την εξάρτηση από τον κινεζικό αποπληθωρισμό (εν μέρει μέσω συμφωνιών με χώρες του ΟΠΕΚ για χαμηλά ενεργειακά κόστη), αλλά εξακολουθούν να χρειάζονται σπάνιες γαίες και την αγροτική ζήτηση, όσο η Κίνα χρειάζεται τη μεγαλύτερη καταναλωτική αγορά του κόσμου για να απορροφά την υπερβάλλουσα βιομηχανική παραγωγή της.
Όσο για την εμπορική εκεχειρία; Είναι απλώς ώρα να αναθεωρήσουμε και να αναδιατάξουμε τα πιόνια.
Ο κόσμος παραμένει εξίσου ασταθής όπως πριν και πιθανότατα θα συνεχίσει να είναι έτσι για το προβλέψιμο μέλλον.
Συζητήσεις σε σεμινάριο και webinar
Αυτό ήταν το θέμα στο πρώτο μας Σεμινάριο Μη Εκτελεστικών Διευθυντών την προηγούμενη Τρίτη στο Λονδίνο, καθώς και στο οικονομικό και επενδυτικό webinar την Πέμπτη, όπου συζητήθηκαν:
- Η γεωπολιτική αντιπαλότητα ΗΠΑ–Κίνας
- Η γεωπολιτική επαναπροσέγγιση της Μέσης Ανατολής με τις ΗΠΑ
- Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η επίδρασή του στο μέλλον της Ευρώπης
Από τα αριστερά: Sir Richard Shireff - former Deputy Supreme Allied Commander Europe, Devyani P Vaishampayan - Independent Board Director, Ben Seager Scott – Forvis Mazars UK Chief Investment Officer, Γιώργος Λαγαρίας – Forvis Mazars Chief Economist, Deniz Nadiri – Forvis Mazars London Office Managing Partner and James Gilbey, Forvis Mazars UK CEO.
Οι αγορές και η αξιολόγηση κινδύνου
Παρά τις εντάσεις, οι μετοχικές τοποθετήσεις βρίσκονται σε υψηλά 12μήνου και οι αγορές φαίνεται να αγνοούν μια πιο επιθετική Fed. 
Οι αποτιμήσεις παραμένουν υψηλές και οι ανησυχίες για «φούσκα» σε μετοχές AI εντείνονται.
Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου των ΗΠΑ, που πριν λίγες εβδομάδες βρισκόταν στο επίκεντρο των ειδήσεων ως «επικίνδυρο» περιουσιακό στοιχείο στην εποχή του χρέους, δεν φτάνει το 5%, αλλά παραμένει σχετικά χαμηλή στο 4% και, αν μη τι άλλο, βρίσκεται σε καθοδική πορεία από τον Ιανουάριο.
Οι αγορές ίσως είναι υπερβολικά εφησυχασμένες. Είναι τόσο καλά εξοπλισμένες ώστε να αγνοούν την πραγματική αβεβαιότητα;
