Για όσους θέλουν να βλέπουν το ποτήρι μισογεμάτο, οι ήξεις αφίξεις του Ντόναλντ Τραμπ περί των εμπορικών δασμών έχουν και μια θετική πλευρά: Έχουν συγκεντρώσει την προσοχή όλων γύρω από τις αναρτήσεις του όσον αφορά την εμπορική πολιτική στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης και έχουν αποτραβήξει τα βλέμματα από το τι συμβαίνει στις αγορές των ομολόγων.
Μπορεί όμως όσα συμβαίνουν στις αγορές των ομολόγων να μην είναι επί του παρόντος στους πρώτους τίτλους των ειδήσεων, όμως αν συνεχίσουν να μαζεύονται σύννεφα πάνω από αυτή τη νευραλγική αγορά, κινδυνεύουμε να βρεθούμε στο μάτι ενός ανελέητου κυκλώνα.
Βλέπετε, δεν έχει περιπέτειες μόνο το αμερικανικό Τreasury. Πριν λίγες ημέρες, στις 20 Μαΐου, η ιαπωνική αγορά ομολόγων «ζορίστηκε» στη δημοπρασία 20ετών ομολόγων, καθώς η ζήτηση ήταν η ασθενέστερη εδώ και μια δεκαετία, επιδεινώνοντας την υποχώρηση των τιμών του ιαπωνικού χρέους, το οποίο είχε έντονες διακυμάνσεις τις τελευταίες εβδομάδες.
Για την ακρίβεια, ο λόγος προσφοράς προς κάλυψη μειώθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2012, σηματοδοτώντας μια εξαιρετικά ασθενή επενδυτική όρεξη και συμπαρασύροντας όλη την καμπύλη αποδόσεων.
Η βουτιά ήταν έντονη στα ομόλογα μακράς διάρκειας, με τις αποδόσεις των ιαπωνικών 30ετών και 40ετών ομολόγων να οδηγούνται σε επίπεδα ρεκόρ, ενώ και η απόδοση του ιαπωνικού 10ετούς πλησίασε τα υψηλά του 2008.
Η απόδοση του 30ετούς ομολόγου ανήλθε στο 3,14%, ενώ η απόδοση του 40ετούς ομολόγου έφθασε στο ιστορικό υψηλό του 3,61%.
Η απόδοση δε του 20ετούς ομολόγου σημείωσε άλμα και έφθασε στο 2,56% μετά από την δημοπρασία, στην οποία η διαφορά μεταξύ της μέσης και της χαμηλότερης τιμής - ουρά- ήταν η μεγαλύτερη από τα τέλη της δεκαετίας του 1980.
Ισχυρά αντανακλαστικά από το Τόκιο
Το ΥΠΟΙΚ σε μια σπάνια κίνηση, ανακοίνωσε ότι θα εξετάσει το ενδεχόμενο τροποποίησης της σύνθεσης του προγράμματος ομολόγων του για το τρέχον οικονομικό έτος, κάτι που θα μπορούσε να περιλαμβάνει περικοπές στην έκδοση υπερ-μακροπρόθεσμων ομολόγων.
Ανακοίνωσε επίσης ότι θα λάβει απόφαση μετά από συζητήσεις με τους συμμετέχοντες στην αγορά, οι οποίες θα ολοκληρωθούν γύρω στα μέσα έως τα τέλη Ιουνίου.
Εν ολίγοις, το ΥΠΟΙΚ της Ιαπωνίας αποφάσισε να προστρέξει στους πρωτογενείς διαπραγματευτές αλλά και σε επενδυτές προκειμένου να ζητήσει τις απόψεις τους σχετικά με τις μελλοντικές αποδόσεις και γενικότερα για την κατάσταση της αγοράς.
Σύμφωνα δε με ρεπορτάζ των Financial Times, το ερωτηματολόγιο εστάλη ήδη σε ένα ευρύ φάσμα πρωτογενών χρηματιστών και οι ερωτήσεις προσπαθούν να επιβεβαιώσουν τους λόγους που η ζήτηση για την πρόσφατη έκδοση υπερμακροπρόθεσμων ιαπωνικών ομολόγων ήταν διαρθρωτικά χαμηλή.
Η κίνηση του ιαπωνικού υπουργείου Οικονομικών εκτιμάται ότι έχει ως στόχο να αποκαταστήσει την ηρεμία στην αγορά ιαπωνικών ομολογιακών τίτλων και σύμφωνα με αποκλειστικό ρεπορτάζ των Takaya Yamaguchi και Leika Kihara στο Reuters, το Υπουργείο Οικονομικών αν και δεν θα προβεί σε ανακοινώσεις πριν τον Ιούνιο, εξετάζει ήδη την τροποποίηση της σύνθεσης του προγράμματος ομολόγων του οικονομικού έτους 2025 και του 2026.
Αν και δεν αναμένεται αλλαγή στο συνολικό μέγεθος της έκδοσης χρέους - εάν το Υπουργείο Οικονομικών μειώσει τις εκδόσεις 20ετών, 30ετών ή 40ετών ομολόγων, πιθανότατα θα αυξήσει την έκδοση βραχυπρόθεσμου χρέους με αποτέλεσμα το συνολικό προγραμματισμένο μέγεθος έκδοσης ομολόγων για το τρέχον οικονομικό έτος που λήγει τον Μάρτιο του 2026 να παραμείνει αμετάβλητο στα 172,3 τρις γιεν (1,21 τρις δολάρια) - εντούτοις το γεγονός ότι η Ιαπωνία εξετάζει το ενδεχόμενο μείωσης της έκδοσης ομολόγων υπέρ-μακροπρόθεσμης διάρκειας, βοήθησε σε μια μερική αποκλιμάκωση των αποδόσεων.
Πράγματι οι αποδόσεις των υπερ-μακροπρόθεσμων ομολόγων υποχώρησαν μετά την έκθεση, πιέζοντας προς τα κάτω το ιαπωνικό γεν και τις αποδόσεις των ομολόγων, καθώς οι αγορές επευφήμησαν την ετοιμότητα του Τόκιο να ανακόψει τις αυξήσεις στα μακροπρόθεσμα επιτόκια.
Γιατί ανησυχούν οι αναλυτές
Μπορεί οι αναλυτές να «χαιρέτησαν» την πιθανή κίνηση του Υπουργείου Οικονομικών, δεν παρέλειψαν όμως να τονίσουν ότι τη θεωρούν «προσωρινή ανακούφιση». Προφανώς δεν πείστηκαν από την κίνηση των υπεύθυνων χάραξης πολιτικής που επιδιώκουν σαφώς να κατευνάσουν τις ανησυχίες της αγοράς σχετικά με την επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών.
Ποιοι είναι όμως οι λόγοι πίσω από αυτή τη δυσπιστία;
- Ο πρωθυπουργός Shigeru Ishiba αντιμετώπισε πολιτικές πιέσεις για φορολογικές περικοπές και μεγάλες δαπάνες ενόψει των εκλογών της Άνω Βουλής τον Ιούλιο, πολιτικές που θα μπορούσαν να αυξήσουν το ήδη τεράστιο δημόσιο χρέος της χώρας.
Με τις εκλογές της Άνω Βουλής να πλησιάζουν και σχεδόν όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης να ζητούν μείωση του φόρου κατανάλωσης, η αγορά προφανώς φοβάται ότι μια μεγάλη ήττα για το κυβερνών κόμμα –LDP- θα εντείνει τους φόβους για τη δημοσιονομική κατάσταση της Ιαπωνίας.
Η εξέλιξη αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει στην υποβάθμιση των ιαπωνικών ομολόγων –εφεξής JGBs, κάτι που θα επιδείνωνε εκ νέου τη ζήτηση για μακροπρόθεσμα ομόλογα.
Σημειωτέον ότι η κυβέρνηση της Ιαπωνίας εξετάζει το ενδεχόμενο να καταρτίσει ένα ακόμη πακέτο δαπανών, αν και τα στελέχη του κυβερνώντος συνασπισμού συμφώνησαν την Τρίτη να αποφύγουν την έκδοση νέων ομολόγων χρηματοδότησης του ελλείμματος.
-Yπάρχουν ενδείξεις ότι η μειωμένη ζήτηση από τους παραδοσιακούς αγοραστές για μακροπρόθεσμα ομόλογα, όπως είναι οι ασφαλιστικές εταιρείες ζωής θα συνεχιστεί, λόγω της νέας καμπύλης προεξόφλησης υποχρεώσεων που προκύπτει από τους νέους κανονισμούς φερεγγυότητας.
Για την Goldman Sachs μάλιστα ο βασικός λόγος πίσω από την απότομη αύξηση των μακροπρόθεσμων αποδόσεων των ομολόγων JGBs είναι ακριβώς η μείωση της όρεξης για μακροπρόθεσμα ομόλογα από τις ασφαλιστικές εταιρείες ζωής.
Η αλήθεια είναι ότι πολύ δύσκολα οι ασφαλιστικές να εκδηλώσουν μεγαλύτερη διάθεση για αγορές μακροπρόθεσμου χρέους, καθώς εδώ και χρόνια κάθονται πάνω σε αρνητικό χάσμα διάρκειας.
Το χάσμα διάρκειας αναφέρεται στη διαφορά μεταξύ της διάρκειας των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων που κατέχουν χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όπως τράπεζες ή ασφαλιστικές εταιρείες. Στην Ιαπωνία, οι ασφαλιστές ζωής αντιμετωπίζουν ιστορικά ένα αρνητικό χάσμα διάρκειας, που σημαίνει ότι η διάρκεια των υποχρεώσεών τους υπερβαίνει αυτή των περιουσιακών τους στοιχείων.
Για να διαχειριστούν αυτό το αρνητικό χάσμα διάρκειας, οι ασφαλιστές ζωής συνήθως αγοράζουν μακροπρόθεσμα ομολογιακά δάνεια JGBs για να αντιστοιχούν καλύτερα στη διάρκεια των υποχρεώσεών τους.
Ωστόσο, στο τρέχον περιβάλλον αυξανόμενων αποδόσεων και συνεχών αυξήσεων των επιτοκίων, η συνέχιση της συσσώρευσης μακροπρόθεσμων ομολόγων θα αύξανε τους κινδύνους υποτίμησης των περιουσιακών τους στοιχείων. Το αποτέλεσμα είναι πολλές ασφαλιστικές εταιρείες ζωής να επιλέγουν να μείνουν εκτός αγοράς.
Όπως θα δούμε την Πέμπτη, η μεγαλύτερη ασφαλιστική εταιρεία ζωής της Ιαπωνίας ανέφερε πρόσφατα ότι οι ζημίες από ιαπωνικά ομόλογα τριπλασιάστηκαν στα 3,6 τρισεκατομμύρια γιεν από τον Μάρτιο, υπογραμμίζοντας την αυξανόμενη πίεση μεταξύ των ασφαλιστών.
Μήπως όλα αυτά έχουν «άρωμα» από την κρίση των περιφερειακών τραπεζών στις ΗΠΑ τον Μάρτιο του 2023;
Ολοκληρώνοντας τους λόγους που οδήγησαν την ευρεία ρευστοποίηση των JGBs να επισημάνουμε και ότι
- Η Τράπεζα της Ιαπωνίας -BoJ- συνεχίζει να μειώνει τις αγορές ομολόγων εν μέσω ενός κύκλου αύξησης των επιτοκίων.
- Το δημόσιο χρέος της Ιαπωνίας είναι το τρίτο μεγαλύτερο στον κόσμο, εγείροντας ανησυχίες παρόμοιες με την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας των ΗΠΑ από τον οίκο Moody's.
- Εξακολουθούν να υπάρχουν επίμονες πληθωριστικές πιέσεις. Πριν δύο ημέρες ανακοινώθηκε υψηλότερη των εκτιμήσεων αύξηση του δείκτη τιμών παραγωγού τον Απρίλιο , στο 3,1%, εντείνοντας τις πληθωριστικές ανησυχίες.
- Οι προσδοκίες για αυξημένη προσφορά ομολόγων.
- H ευρύτερη παγκόσμια σύσφιξη των συνθηκών στην αγορά ομολόγων. Δεν πρέπει να υποβαθμίζουμε το γεγονός ότι οι παγκόσμιες αγορές έχουν κλονιστεί πρόσφατα από έντονες πωλήσεις ομολόγων, συμπεριλαμβανομένων των αμερικανικών ομολόγων, καθώς οι σαρωτικοί δασμοί και οι ασταθείς πολιτικές του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ αύξησαν τις ανησυχίες για το καθεστώς του αμερικανικού δημόσιου χρέους ως το ασφαλέστερο καταφύγιο στον κόσμο.
*Η Μαίρη Βενέτη είναι Πιστοποιημένη Διαχειριστής και Σύμβουλος Επενδύσεων.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
