Ένα μεγάλο «ευχαριστώ» οφείλουν οι αγορές στον Τζερόμ Πάουελ. Εκεί που ο S&P 500 έτρεχε ένα σερί πέντε πτωτικών συνεδριάσεων, το οποίο είχε κάνει τους αναλυτές να μιλούν για «προειδοποιητικά πυρά» μίας μεγαλύτερης και βαθύτερης διόρθωσης, ήρθε ο πρόεδρος της Fed να δώσει νέα ώθηση στα χρηματιστήρια.
Στην τελευταία ομιλία της καριέρας του στο συμπόσιο του Τζάκσον Χόουλ, ο Πάουελ έστειλε σαφές μήνυμα μείωσης των επιτοκίων, προκαλώντας ενθουσιασμό στις τάξεις των επενδυτών.
Κάπως έτσι, συνεχίζεται ακάθεκτο το άκρως εντυπωσιακό ράλι από το χαμηλό της 8ης Απριλίου, που έχει οδηγήσει σε κέρδη της τάξης του 30% τον S&P 500 και 40% τον Nasdaq. Την ίδια ώρα, ωστόσο, αναλυτές προειδοποιούν ότι οι όγκοι συναλλαγών υποδηλώνουν πως οι περισσότεροι είναι επενδεδυμένοι, κάτι που συνήθως συμβαίνει λίγο πριν από μεγάλες πτώσεις.
Ήταν λοιπόν μία απλή ανάπαυλα η μικρή διόρθωση του 1,5% και τι θα κρίνει την τάση των επόμενων μηνών;
Αναλυτές σημειώνουν ότι ιστορικά ο S&P 500 καταγράφει πολύ θετικές επιδόσεις κατά τη διάρκεια κύκλων νομισματικής χαλάρωσης. Από το 1974 έως σήμερα, ο δείκτης κερδίζει κατά μέσο όρο 30,3% στο διάστημα από την πρώτη μείωση μέχρι την έναρξη του επόμενου κύκλου αύξησης των επιτοκίων.
Βέβαια, η πρώτη μείωση επιτοκίων έλαβε χώρα τον Σεπτέμβριο του 2024 (ακολούθησαν άλλες δύο έως τον Δεκέμβριο και πριν την οκτάμηνη παύση) και από τότε ο S&P 500 ενισχύεται κατά 13%.
Ο Πάουελ έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ εξετάζει τα διαθέσιμα οικονομικά στοιχεία για να λάβει αποφάσεις και δεν υποκύπτει στις πολιτικές πιέσεις. Όμως, είτε είναι το… στενό μαρκάρισμα του Ντόναλντ Τραμπ είτε οι κακοί οιωνοί για την αμερικανική οικονομία, που οδήγησαν τον Πάουελ σε αυτή τη στροφή, το θέμα είναι ότι ο επενδυτικός κόσμος περίμενε εδώ και καιρό το σινιάλο της Fed για χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής.
Μέσα στο 2024, όταν άνοιξε ο κύκλος χαλάρωσης, η Fed επικαλέστηκε την άνοδο της ανεργίας στο 4,2% για να μειώσει τα επιτόκια. Τώρα που η ανεργία σκαρφάλωσε και πάλι στο 4,2%, ο Πάουελ έχει και πάλι την κατάλληλη… δικαιολογία.
Στις 17 Σεπτεμβρίου, λοιπόν, οι αγορές αναμένουν την πρώτη μείωση επιτοκίων από τότε που μετακόμισε ο Τραμπ, για δεύτερη φορά, στον Λευκό Οίκο. Ακόμη όμως και αν δεν πατήσει τελικά το κουμπί της χαλάρωσης ο Πάουελ σε τρεις εβδομάδες, οι αγορές ποντάρουν ότι έρχονται διαδοχικές μειώσεις. Σύμφωνα με το FedWatch Tool, οι πιθανότητες μείωσης τον Σεπτέμβριο έχουν περιοριστεί στο 70% αλλά οι πιθανότητες μείωσης τον Οκτώβριο αγγίζουν το 90%.
Ένα άλλο στοιχείο που θα καθορίσει την τάση των επόμενων μηνών είναι οι επιπτώσεις των δασμών και κατ’ επέκταση η πιθανότητα ύφεσης ή στασιμοπληθωρισμού. Εξάλλου, ο βασικός λόγος που κάνει τη Fed να μειώσει το κόστος του χρήματος είναι τα μαύρα σύννεφα του στασιμοπληθωρισμού, που εμφανίζονται στον ορίζοντα για τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Στο ίδιο πλαίσιο, η επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών μπορεί να περιορίσει τον θετικό αντίκτυπο της νομισματικής χαλάρωσης για τις αγορές.
Έτσι, ο Πάουελ υπόσχεται στις αγορές να δράσει προληπτικά για να διαψεύσει τον χαρακτηρισμό «καθυστερημένος» (too-late Powell) που του αποδίδει ο Τραμπ. Η χαμηλή ανάπτυξη σε συνδυασμό με τον υψηλό πληθωρισμό και την αύξηση της ανεργίας, αποτελεί ικανή συνθήκη για διαδοχικές μειώσεις που θα στείλουν τα επιτόκια κάτω από το 4% έως το τέλος του 2025 και ενδεχομένως κάτω από το 3% μέσα στο 2026.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε, άλλωστε, ότι η θητεία του Πάουελ λήγει τον ερχόμενο Μάιο και ο Τραμπ αναζητεί τον άνθρωπο που θα εφαρμόσει την πιο κοντινή στα δικά του θέλω νομισματική πολιτική.
Οι αγορές αντέδρασαν πανηγυρικά στις συναλλαγές της Παρασκευής, ωστόσο τα πρώτα μαύρα σύννεφα έχουν κάνει την εμφάνισή τους για την αμερικανική οικονομία, πριν μάλιστα γίνουν πλήρως αισθητές οι επιπτώσεις των δασμών. Η Goldman Sachs προβλέπει πλέον χαμηλότερη ανάπτυξη για το ΑΕΠ των ΗΠΑ στο 1,3% φέτος, με ταυτόχρονη άνοδο του πληθωρισμού και της ανεργίας.
Στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας την περασμένη εβδομάδα έδειξαν ότι οι αιτήσεις για επιδόματα ανεργίας σημείωσαν τη μεγαλύτερη αύξηση σε διάστημα τριών μηνών, ενώ ο αριθμός των πολιτών που λαμβάνουν επίδομα ανεργίας εκτινάχθηκε στο υψηλότερο επίπεδο σε διάστημα περίπου τεσσάρων ετών.
Γι’ αυτό και ο Πάουελ τόνισε, κατά τη διάρκεια της θερινής σύναξης των κεντρικών τραπεζιτών που πραγματοποιείται κάθε Αύγουστο στην πόλη του Γουαϊόμινγκ, ότι η αγορά εργασίας βρίσκεται σε τέτοια κατάσταση που η Fed ενδέχεται να αναγκαστεί σύντομα να μειώσει τα επιτόκια για να υποστηρίξει την οικονομία.
Ορισμένοι, μάλιστα, πιστεύουν ότι η κατάσταση θυμίζει τις αρχές της κρίσης του 2008. Όπως εκτιμά η Μέρεντιθ Γουίτνι, η αναλύτρια που θεωρείται ότι προέβλεψε σωστά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, πάνω από το 50% των αμερικανικών νοικοκυριών κινδυνεύουν να χάσουν τη δουλειά τους, σε μία κρίση παρόμοια με το 2022-23, όταν σταμάτησαν τα κρατικά μέτρα στήριξης. Η Γουίτνι, τέλος, χαρακτηρίζει πραγματικό τον κίνδυνο στασιμοπληθωρισμού και προειδοποιεί για την κατάσταση τόσο της αγοράς εργασίας, όσο και της αγοράς κατοικίας.
