Στις 4 Ιουλίου που οι ΗΠΑ γιόρταζαν την Ημέρα Ανεξαρτησίας η κυβέρνηση στην Ελβετία είχε επίσης λόγο να χαίρεται. Είχε εξασφαλίσει μια συμφωνία ώστε να αποφύγει τους υψηλούς δασμούς του προέδρου Τραμπ, ή τουλάχιστον έτσι πίστευε.
Πέρασαν τρεις εβδομάδες πριν η πρόεδρος της Ελβετίας Karin Keller-Sutter ή άλλοι στην κυβέρνηση αντιληφθούν ότι τα πράγματα θα εξελίσσονταν πολύ άσχημα. Όταν ο Τραμπ ανακοίνωσε την τελική του απόφαση, η Ελβετία βρέθηκε αντιμέτωπη με έναν από τους υψηλότερους δασμούς σε χώρα του ανεπτυγμένου κόσμου, 39%.
Το σοκ ήρθε λίγες ώρες πριν την εθνική εορτή την 1η Αυγούστου, αναγκάζοντας την πρόεδρο Keller-Sutter να σπεύσει στην Ουάσινγκτον σε μια ύστατη προσπάθεια να σώσει την κατάσταση. Ο Λευκός Οίκος, όμως, την έγραψε κανονικά. Κατάφερε μόνο να συναντήσει τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, επιστρέφοντας με άδεια χέρια.
Σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους που μίλησαν στο Bloomberg, η πρόεδρος της Ελβετίας επεδίωκε δασμό 10%, κάτι που η κυβέρνηση των ΗΠΑ απέρριψε καθώς ο κύριος στόχος του Τραμπ είναι η μείωση του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ.
Το αποτέλεσμα είναι ότι κινδυνεύουν δεκάδες χιλιάδες θέσεων εργασίας στην Ελβετία καθώς χτυπήθηκε με δασμό υπερδιπλάσιο του 15% που επέβαλλαν οι ΗΠΑ στις εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πρόκειται για σοβαρό χτύπημα στην οικονομία της μικρής σχετικά χώρας των Άλπεων καθώς οι ΗΠΑ είναι η μεγαλύτερη αγορά για τις εξαγωγές φαρμακευτικών προϊόντων, ρολογιών, μηχανολογικού και ηλεκτρολογικού εξοπλισμού και προϊόντων σοκολατοποιίας.
Οι εξαγωγές φαρμακευτικών προϊόντων στις ΗΠΑ έφτασαν τα $35 δισ. πέρυσι. Οι ΗΠΑ απορροφούν το 16,8% των εξαγωγών ρολογιών της Ελβετίας, αξίας γύρω στα 4,4 δισ. ελβετικά φράγκα.
Το 2024 η Ελβετία έστειλε αγαθά αξίας 65 δισ. ελβετικών φράγκων στις ΗΠΑ, περίπου το ένα έκτο των συνολικών εξαγωγών της. Το πλεόνασμα στο εμπορικό ισοζύγιο με τις ΗΠΑ έφτασε τα 38,7 δισ.
Το ισοζύγιο στις υπηρεσίες είχε έλλειμμα 20,4 δισ. φράγκων.
Ο κλάδος ωρολογοποιίας που περιλαμβάνει εισηγμένες εταιρείες όπως την Richemont και την Swatch ήταν ήδη υπό πίεση λόγω της ενίσχυσης του ελβετικού φράγκου και της εξασθένισης της παγκόσμιας ζήτησης. Οι εξαγωγές ελβετικών ρολογιών μπορεί να πέσουν στο χαμηλότερο επίπεδο από την περίοδο της πανδημίας το 2020.
Όπως εκτιμούν οι αναλυτές στον οίκο Vontobel, αν ο δασμός παραμείνει στο 39% θα είναι καταστροφικό για πολλές ελβετικές μάρκες. Γύρω στο 32% των πωλήσεων της Richemont φέτος έρχεται από τα ρολόγια και η έκθεση της στις ΗΠΑ είναι γύρω στο 10% των συνολικών της πωλήσεων, σύμφωνα με την Jefferies.
Στην εταιρεία Swatch το 18% των πωλήσεων το 2024 έλαβε χώρα στην αγορά των ΗΠΑ.
Το φετινό καλοκαίρι είναι εμφανής η πτώση των τουριστών στην Gredelstrasse, τον κεντρικό δρόμο της Λουκέρνης με καταστήματα ρολογιών και τις βιτρίνες γεμάτες από απαστράπτοντα Rolex και Patek Philippe.
Η ανησυχία είναι έκδηλη και στον κλάδο των παραγωγών τυριού που φοβούνται για σημαντική πτώση των πωλήσεων. ΟΙ ΗΠΑ είναι σημαντική αγορά για τα ελβετικά τυριά. Απορροφά γύρω στο 11% των εξαγωγών τυριών όπως το Gruyere και Emmentaler.
H Ελβετία εξάγει το 40% της παραγωγής τυριού Gruyere με το ένα τρίτο να κατευθύνεται στις ΗΠΑ όπου οι καταναλωτές πλέον θα πρέπει να το πληρώσουν ακριβότερα. Ο σύνδεσμος παραγωγών Gruyere εκτιμά ότι οι ετήσιες πωλήσεις στις ΗΠΑ που κατά μέσο όρο έφταναν τις 4.000 τόνους θα μειωθούν κατά 1.000 τόνους λόγω των νέων δασμών, ένα χτύπημα που θα πονέσει τον κλάδο.
