Η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν είναι πια η φουτουριστική υπόσχεση των εργαστηρίων. Είναι ήδη εδώ, εγκατεστημένη στα τμήματα Ανθρώπινου Δυναμικού των επιχειρήσεων. Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί: το 95% των στελεχών HR δηλώνει ότι χρησιμοποιεί εργαλεία AI, από τη συγγραφή αγγελιών μέχρι την ανάλυση βιογραφικών (HRO Today). Το 2025, η υιοθέτηση φτάνει το 72% – από 58% μόλις έναν χρόνο πριν (SIA). Η συζήτηση έχει κλείσει: δεν ρωτάμε αν θα μπει η AI στο HR, αλλά πώς θα μπει.
Η ταχύτητα ως πλεονέκτημα – και ως παγίδα
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η AI λύνει το πιο πιεστικό πρόβλημα των recruiters: τον χρόνο. Μπορεί να ξεσκαρτάρει χιλιάδες βιογραφικά σε λίγα δευτερόλεπτα, να εντοπίσει δεξιότητες που θα περνούσαν απαρατήρητες, να απελευθερώσει πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό από ανούσια tasks. Επιπλέον, chatbots και πλατφόρμες φυσικής γλώσσας μειώνουν γραφειοκρατία και κάνουν την εμπειρία onboarding ταχύτερη και πιο «έξυπνη».
Όμως, η ταχύτητα έχει και τίμημα. Για τον υποψήφιο, η εμπειρία συχνά γίνεται ψυχρή, σχεδόν απρόσωπη. Για την επιχείρηση, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος της αλγοριθμικής προκατάληψης. Αν ο αλγόριθμος έχει μάθει σε «στρεβλά» δεδομένα, θα αναπαράγει στερεότυπα αντί να τα σπάσει. Η τεχνολογία λοιπόν δεν είναι ουδέτερη∙ είναι τόσο καλή όσο και οι αξίες που τη συνοδεύουν.
Ο κίνδυνος της τυφλής υιοθέτησης
Η McKinsey προειδοποιεί: έως το 2030, μπορεί να αυτοματοποιηθεί το 30% των συνολικών ωρών εργασίας στις ΗΠΑ. Το HR βρίσκεται μέσα στους πιο εκτεθειμένους κλάδους. Αν οι οργανισμοί δουν την AI αποκλειστικά ως μοχλό κόστους και ταχύτητας, κινδυνεύουν να χάσουν το πραγματικό νόημα: καλύτερες αποφάσεις, πιο δίκαιες κρίσεις, στρατηγική διαχείριση ταλέντου.
Οι πρωτοπόροι το έχουν ήδη καταλάβει. Δεν επενδύουν μόνο σε software, αλλά και σε skills. Εκπαιδεύουν τις ομάδες HR να ερμηνεύουν δεδομένα, να χρησιμοποιούν τα εργαλεία υπεύθυνα, να ξέρουν πότε να εμπιστεύονται το μοντέλο και πότε να το αμφισβητούν. Η ισορροπία ανάμεσα στη μηχανική ακρίβεια και στην ανθρώπινη κρίση είναι το νέο κλειδί.
Νέες δεξιότητες για νέους ηγέτες
Η άνοδος της AI δεν αφορά μόνο τους recruiters, αλλά και τις ηγεσίες. Οι CEOs και οι CHROs του αύριο δεν αρκεί να ξέρουν ισολογισμούς και KPIs∙ πρέπει να είναι τεχνολογικά εγγράμματοι. Σύμφωνα με τη Gartner, οι εταιρείες με ηγετικές ομάδες που κατανοούν την τεχνολογία έχουν 2,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να πετύχουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Η νέα ηγεσία θα κριθεί όχι μόνο από την ικανότητά της να υιοθετήσει εργαλεία, αλλά από το πώς θα απαντήσει σε δύσκολα ερωτήματα: πώς διασφαλίζεται η προστασία των προσωπικών δεδομένων; Πώς αποφεύγεται η ενίσχυση bias; Πώς εξασφαλίζεται ότι οι αποφάσεις παραμένουν ανθρώπινες;
Η ελληνική πραγματικότητα
Η Ελλάδα μπαίνει σε αυτήν την κούρσα από μειονεκτική θέση. Ο Δείκτης Ψηφιακής Ωριμότητας της Ε.Ε. μας κατατάσσει χαμηλά, ιδιαίτερα στις δεξιότητες. Αν η AI υιοθετηθεί χωρίς στρατηγική, το αποτέλεσμα θα είναι απώλεια θέσεων – όχι δημιουργία αξίας.
Κι όμως, υπάρχει και η άλλη όψη. Στους τομείς όπου έχουμε πλεονέκτημα –τουρισμός, ναυτιλία, πολιτισμός– η σωστή χρήση AI μπορεί να γίνει πολλαπλασιαστής ισχύος. Ο συνδυασμός τεχνολογίας και ανθρώπινου στοιχείου μπορεί να φέρει καινοτομία με παγκόσμια εμβέλεια.
Το ζητούμενο δεν είναι μια «έξυπνη μηχανή», αλλά μια ολιστική νοημοσύνη που ενώνει το καλύτερο από δύο κόσμους: την ταχύτητα και την ακρίβεια της τεχνολογίας με τη συναισθηματική νοημοσύνη, την ηθική κρίση και τη δημιουργικότητα του ανθρώπου. Στο HR, αυτό σημαίνει να αξιοποιείται η AI για τα δεδομένα και τις διαδικασίες, ενώ ο άνθρωπος παραμένει υπεύθυνος για την ενσυναίσθηση, την κατανόηση των κινήτρων και τη στρατηγική κατεύθυνση. Η πραγματική καινοτομία δεν είναι η αντικατάσταση του ανθρώπου, αλλά η ενδυνάμωσή του μέσα από τη συνεργασία με την τεχνολογία.
Η ψευδαίσθηση της «εύκολης προόδου»
Η AI στο HR ήρθε για να μείνει. Φέρνει ταχύτητα, ακρίβεια και μείωση κόστους. Δεν φέρνει έμπνευση, κριτική σκέψη, εμπιστοσύνη. Αυτά παραμένουν στον άνθρωπο. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος δεν είναι η ίδια η τεχνολογία, αλλά η τυφλή υιοθέτησή της χωρίς επένδυση στις δεξιότητες των ανθρώπων.
Οι οργανισμοί που θα δουν την AI όχι ως «μαγικό κουμπί» αλλά ως συμπλήρωμα της ανθρώπινης κρίσης, θα βγουν κερδισμένοι.
Οι υπόλοιποι θα εγκλωβιστούν σε μια νέα ψευδαίσθηση προόδου – γρήγορη, αλλά χωρίς ουσία.
* Ο Δημήτρης Πάφρας είναι υποψήφιος διδάκτορας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, συγγραφέας και ο Θοδωρής Αντωνίου είναι Διευθυντής μονάδας, συγγραφέας
