Η επενδυτική φρενίτιδα για την Τεχνητή Νοημοσύνη και οι προσδοκίες για μπαράζ μειώσεων των επιτοκίων από την Fed, αποτελούν αναμφίβολα τους δύο βασικούς καταλύτες που υποστηρίζουν και διευρύνουν το μεγάλο χρηματιστηριακό ράλι των τελευταίων πέντε περίπου μηνών. Χθες, ήταν η εκρηκτική άνοδος (+23,7%) της AMD που έδωσε τον τόνο για να κλείσει ο S&P 500 στο ιστορικό υψηλό των 6.740 μονάδων, συμπληρώνοντας τέσσερα διαδοχικά ρεκόρ.
Οι επενδυτές πιστεύουν ότι οι εφαρμογές της Τεχνητής Νοημοσύνης θα συντηρήσουν την ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας, αυξάνοντας την παραγωγικότητα και κάπως έτσι θα τονωθούν τα εταιρικά κέρδη, με αντίκτυπο φυσικά και στην ανοδική πορεία των μετοχών. Η Oxford Economics εκτιμά πως αν η AI οδηγήσει σε σημαντική αύξηση της παραγωγικότητας και σε ταχύτερο ρυθμό καινοτομίας, τα οικονομικά οφέλη θα είναι πολύ μεγάλα.
Ενδεικτικό της επίδρασης της AI στην ανάπτυξη των ΗΠΑ είναι το στοιχείο που δείχνει ότι οι επενδύσεις στα λογισμικά και στον εξοπλισμό για την επεξεργασία πληροφοριών αυξήθηκαν με ετήσιο ρυθμό της τάξης του 25%-40% στο α’ εξάμηνο του 2025. Σύμφωνα με την Oxford Economics είναι ο ταχύτερος ρυθμός ανάπτυξης από την περίοδο της φούσκας των dotcom, στα τέλη της δεκαετίας του 1990 κα στις αρχές της νέας χιλιετίας.
Όλα δείχνουν να εξαρτώνται από τα αποτελέσματα που θα φέρει η τεχνολογία. Ποιες θα είναι, λοιπόν, οι συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία και τις αγορές, στην περίπτωση που η τεχνητή νοημοσύνη διαψεύσει τις προσδοκίες; Πόσο πιθανό είναι το σενάριο ύφεσης στις ΗΠΑ και μάλιστα πολύ σύντομα, μέσα στο 2026;
Η μία πλευρά του ζητήματος σχετίζεται με τις αποτιμήσεις. Οι αναλυτές δεν δείχνουν να συμφωνούν στο κατά πόσο οι «τραβηγμένες» υφιστάμενες αποτιμήσεις συντηρούν μία φούσκα που είναι έτοιμη να σκάσει. Άλλοι πιστεύουν ότι απέχουμε ακόμα παρασάγγας από το επίπεδο ακριβώς πριν τη φούσκα των dotcom, άλλοι προειδοποιούν ότι οι μετοχές είναι ήδη πολύ υπερτιμημένες και άλλοι απλά συστήνουν προσοχή.
Η έκρηξη του τεχνολογικού κλάδου την τελευταία διετία έχει προκαλέσει το εξής φαινόμενο: οι μετοχές του κλάδου της τεχνολογίας και των επικοινωνιών αντιστοιχούν πλέον στο 40% του S&P 500, ποσοστό παρόμοιο με αυτό που καταγράφηκε στο αποκορύφωμα της φούσκας των dotcom το 2001 και πολύ υψηλότερο από το 25% που ίσχυε το 2018.
Η άλλη πλευρά του ζητήματος είναι ίσως πιο σημαντική και μπορεί να επηρεάσει ανά πάσα στιγμή την πρώτη. Είναι το σενάριο στο οποίο οι εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης δεν θα φέρουν τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Η Oxford Economics εκτιμά πως αν ο τεχνολογικός κλάδος απογοητεύσει, τότε οι συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία και τις αγορές θα είναι πολύ σοβαρές. Ο οίκος σημειώνει μεν ότι ο κίνδυνος ύφεσης στην τεχνολογία είναι χαμηλότερος από το αποκορύφωμα της φούσκας των εταιρειών του διαδικτύου, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να θεωρηθεί αμελητέος.
Η μεγάλη ανησυχία όσων παραμένουν επιφυλακτικοί απέναντι στην επίδραση που θα έχει η τεχνητή νοημοσύνη, είναι να μην επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για πολύ μεγάλα και μακροχρόνια οφέλη στην παραγωγικότητα από την χρήση των εξελιγμένων τεχνολογικών εφαρμογών. Ο πιο σοβαρός κίνδυνος είναι μία επανάληψη του μοτίβου του 2001-2002, όταν η φούσκα της τεχνολογίας έσκασε και παρέσυρε την αμερικανική οικονομία στην ύφεση.
Εκείνη την περίοδο, οι τεχνολογικές μετοχές κατέγραψαν πτώση της τάξης του 70%, από τα υψηλά του γ’ τριμήνου 2000 έως το τέλος του 2002, ενώ ο S&P 500 κατέρρευσε κατά 40%, που συνεπάγεται πτώση για τις μη τεχνολογικές κοντά στο 20%. Οι επενδύσεις των τεχνολογικών επιχειρήσεων μειώθηκαν για τέσσερα διαδοχικά τρίμηνα κατά περίπου 8%, ενώ οι συνολικές επενδύσεις σημείωσαν πτώση 12% σε οκτώ τρίμηνα (μεταξύ α’ τριμήνου 2001 – δ’ τριμήνου 2002).
Οι αναλυτές του οίκου έχουν «τρέξει» δύο σενάρια για τον αντίκτυπο που θα μπορούσε να έχει μία ύφεση στον κλάδο της τεχνολογίας. Το πρώτο σενάριο προβλέπει ότι η ύφεση θα έχει επίκεντρο στις ΗΠΑ και οι επιπτώσεις διεθνώς θα είναι περιορισμένες. Το αμερικανικό ΑΕΠ θα μειωθεί στο 0,8% το 2026, με τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου να φλερτάρει με την ύφεση. Στο ίδιο σενάριο, τα επιτόκια στις ΗΠΑ θα υποχωρήσουν κατά 1,2 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από τις αρχικές εκτιμήσεις για το τέλος του 2026, ενώ η παγκόσμια ανάπτυξη θα περιοριστεί στο 2% το 2026, έναντι του βασικού σεναρίου για 2,5%.
Το δεύτερο σενάριο προβλέπει πιο εκτεταμένη μετάδοση των επιπτώσεων, με το παγκόσμιο ΑΕΠ να επιβραδύνει στο εξαιρετικά χαμηλό 1,7% το 2026, με σοβαρές συνέπειες για τους βασικότερους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, αλλά και για αρκετές οικονομίες της Ασίας. Η εκτίναξη της μεταβλητότητας στις παγκόσμιες μετοχές θα μπορεί να συγκριθεί με το 2002, όταν διήρκεσε για διαδοχικά τρίμηνα. Το ΑΕΠ της Ευρώπης θα επιβραδύνει κατά 1,2% περισσότερο σε σύγκριση με το βασικό σενάριο, ωστόσο ο αντίκτυπος για το ΑΕΠ της Ιαπωνίας, της Κίνας και της Ινδίας θα είναι περιορισμένος (χαμηλότερος του 1%).
Πάντως, η Oxford Economics καταλήγει στο συμπέρασμα πως ο κίνδυνος να σκάσει η φούσκα της τεχνολογίας είναι χαμηλότερος από ότι ήταν στο αποκορύφωμα της φούσκας του 2000. Οι αποτιμήσεις των τεχνολογικών μετοχών είναι λιγότερο υπερβολικές από τότε και ο κλάδος συνολικά δείχνει πιο κερδοφόρος, με το μεγαλύτερο μέρος των πρόσφατων τεράστιων επενδύσεων να χρηματοδοτείται από μετρητά πατά από εξωτερικό δανεισμό.
