Μια ιστορική αλλαγή στις επίσημες συστάσεις. Ο επικεφαλής του Αμερικανικού Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), Dr. Marty Makary, ανακοίνωσε στις 14 Ιουλίου 2025 ότι επίκειται αναθεώρηση των διατροφικών συστάσεων για τα κορεσμένα λιπαρά, τονίζοντας πως οι παλιές οδηγίες δεν βασίζονταν σε επαρκή επιστημονικά στοιχεία.
Σύμφωνα με τον Dr. Makary - καθηγητή στην Ιατρική Σχολή του Johns Hopkins – οι σχετικές οδηγίες που ξεκίνησαν τη δεκαετία του ’60 είχαν τις ρίζες τους σε προβληματικά δεδομένα, με βασικό σημείο αναφοράς τη λεγόμενη μελέτη των «Επτά Χωρών» του Ancel Keys, η οποία σήμερα θεωρείται μεθοδολογικά ελλιπής.
«Αναθεωρούμε τις οδηγίες και δεσμευόμαστε ότι από εδώ και στο εξής θα βασίζονται στην επιστήμη, όχι σε ιατρικά δόγματα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Dr. Makary.
Από τα λιπαρά στους επεξεργασμένους υδατάνθρακες – Ένα διατροφικό λάθος με κόστος ζωής
Για δεκαετίες, οι διατροφικές πολιτικές δαιμονοποίησαν το κόκκινο κρέας, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά, οδηγώντας τους καταναλωτές σε μια διατροφή πλούσια σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες, ζάχαρη και δημητριακά.
Αυτό το διατροφικό μοντέλο παρέβλεψε τον ρόλο των επεξεργασμένων υδατανθράκων στη χρόνια φλεγμονή, η οποία αποτελεί βασικό παράγοντα για την εναπόθεση λιπιδίων στις αρτηρίες και την ανάπτυξη καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Σύμφωνα με τον Dr. Makary, η εμμονή στον περιορισμό των κορεσμένων λιπαρών συνέβαλε – άμεσα ή έμμεσα – σε εκατομμύρια πρόωρους θανάτους από καρδιοπάθειες, διαβήτη, αυτοάνοσα και καρκίνους.
Νέα έρευνα αλλάζει το τοπίο – Τι δείχνουν οι σύγχρονες μελέτες
Πρόσφατη μετα-ανάλυση που βασίστηκε σε 9 ελεγχόμενες κλινικές μελέτες με 13.532 συμμετέχοντες, εξετάζει αν η μείωση των κορεσμένων λιπαρών συμβάλλει στην πρόληψη ή βελτίωση των καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Οι μελέτες περιλάμβαναν:
- Υγιή άτομα για την πρόληψη καρδιαγγειακής νόσου (2 μελέτες)
- Άτομα με προϋπάρχον καρδιολογικό ιστορικό για τη μείωση του κινδύνου υποτροπών (7 μελέτες)
Το αποτέλεσμα;
Καμία ουσιαστική διαφορά δεν εντοπίστηκε στα ποσοστά:
- Καρδιακής προσβολής
- Θανάτων από καρδιαγγειακά αίτια
- Συνολικής θνησιμότητας
ανάμεσα σε όσους περιόρισαν τα κορεσμένα λιπαρά και σε εκείνους που δεν τα περιόρισαν.
Οι παλαιότερες μελέτες: παρανοήσεις και παραλείψεις
Οι προηγούμενες συστάσεις βασίστηκαν κυρίως σε μελέτες παρατήρησης, όπου η διατροφή των συμμετεχόντων καταγραφόταν μέσω ερωτηματολογίων. Αυτό συχνά οδηγούσε σε σύγχυση μεταξύ των κορεσμένων λιπαρών και των συνοδευτικών συστατικών:
Για παράδειγμα, η κατανάλωση πίτσας ή χάμπουργκερ – που περιλαμβάνουν επεξεργασμένο κρέας, λευκό ψωμί, σάλτσες, αναψυκτικά και τηγανητές πατάτες – καταγραφόταν απλά ως «πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών», χωρίς να απομονώνεται η επίδραση των υπόλοιπων στοιχείων της διατροφής.
Πού βρίσκονται τα κορεσμένα λιπαρά;
Τα κορεσμένα λιπαρά απαντώνται τόσο σε ζωικές τροφές (όπως το κόκκινο κρέας, τα τυριά και τα αυγά) όσο και σε φυτικές πηγές όπως το λάδι καρύδας και το βούτυρο κακάο.
Τι σημαίνει αυτό για τη διατροφή μας σήμερα;
Η νέα αυτή αναθεώρηση σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα επανεκτίμησης της διατροφικής επιστήμης, με σκοπό να επανέλθει η ισορροπία και να αποκατασταθεί η αξιοπιστία των οδηγιών προς το κοινό.
Ο FDA καλείται πλέον να στηρίξει τις νέες συστάσεις σε σύγχρονα, τεκμηριωμένα δεδομένα, αφήνοντας πίσω δεκαετίες προκαταλήψεων.
