Η αναζήτηση δροσιάς το καλοκαίρι συχνά οδηγεί τους πιο περιπετειώδεις σε ποτάμια, λίμνες και άλλες εναλλακτικές υδάτινες τοποθεσίες. Αν και το σκηνικό μπορεί να φαντάζει ειδυλλιακό και «μακριά από την πολυκοσμία», το κολύμπι σε ποτάμι κρύβει κινδύνους που πολλοί δεν υπολογίζουν.
Σε αντίθεση με τη θάλασσα, τα ποτάμια έχουν ιδιαιτερότητες που απαιτούν μεγάλη προσοχή. Σύμφωνα με τους ειδικούς, κάθε βουτιά πρέπει να συνοδεύεται από σωστή πληροφόρηση και επιφύλαξη.
Ποιοι είναι οι βασικοί κίνδυνοι σε ποτάμια;
1. Απρόβλεπτο βάθος και ισχυρά ρεύματα
Τα ποτάμια παρουσιάζουν μεγάλη μεταβλητότητα στο βάθος, ακόμα και σε αποστάσεις λίγων μέτρων. Τα ρεύματα μπορεί να μην είναι ορατά στην επιφάνεια, αλλά να έχουν αρκετή δύναμη για να παρασύρουν έναν ενήλικα.
2. Υπόγειοι κίνδυνοι
Υπάρχουν περιπτώσεις όπου κάτω από τη φαινομενικά ήρεμη επιφάνεια κρύβονται αιχμηρά αντικείμενα, συρματοπλέγματα, μεταλλικά υπολείμματα ή ακόμη και παγίδες από ρίζες και φυτά που μπορούν να μπλεχτούν στα πόδια του κολυμβητή.
3. Απατηλά φυτά και καλάμια
Φυτά που επιπλέουν ή προεξέχουν από την επιφάνεια του νερού μπορεί να δίνουν ψευδή αίσθηση ρηχότητας, ενώ στην πραγματικότητα υποκρύπτονται βαθιά ή ρεύματα.
4. Φυσικά και τεχνητά εμπόδια
Φράγματα, καταρράκτες ή άλλα τεχνητά έργα δημιουργούν σημεία με έντονη πίεση και δίνες που μπορεί να εγκλωβίσουν κάποιον υποβρύχια, χωρίς δυνατότητα διαφυγής. Ακόμη και όσοι κάνουν καγιάκ ή κανό πρέπει να διατηρούν αποστάσεις ασφαλείας.
5. Ξαφνική μεταβολή των συνθηκών
Ένα ποτάμι μπορεί μέσα σε λίγες ώρες να αλλάξει δραστικά, ειδικά μετά από βροχές. Η στάθμη του νερού ανεβαίνει, οι ροές ενισχύονται και περιοχές που φαινόταν κατάλληλες για αναψυχή μετατρέπονται σε παγίδες.
Ο πρόεδρος του Safe Water Sports κ. Παναγιώτης Πασχαλάκης, επισημαίνει: «Στην Ελλάδα έχουμε εκπαιδευτεί να κολυμπάμε κυρίως σε θάλασσες. Όμως το κολύμπι σε ποτάμια είναι τελείως διαφορετικό. Οι ροές, το περιβάλλον και η μορφολογία τους απαιτούν ιδιαίτερη εξοικείωση και προσοχή. Δεν πρέπει ποτέ να υποτιμούμε τον κίνδυνο επειδή «φαίνεται ρηχό ή ήρεμο». Τα περισσότερα ατυχήματα συμβαίνουν όταν υπάρχει εφησυχασμός. Η πρόληψη σώζει ζωές».
Τι πρέπει να κάνετε για να είστε ασφαλείς
Μην πλησιάζετε όχθες που μοιάζουν σαθρές ή διαβρωμένες.
Μη βουτάτε ποτέ σε άγνωστο σημείο – μπορεί να υπάρχουν παγίδες στον πυθμένα.
Αποφύγετε το κολύμπι μετά από καταιγίδες ή έντονες βροχοπτώσεις.
Φοράτε ειδικά παπούτσια νερού για προστασία.
Να είστε πάντα σε ομάδα και να υπάρχει τουλάχιστον ένας που δεν κολυμπά αλλά επιτηρεί.
Μην κολυμπάτε αν είστε κουρασμένοι, νηστικοί ή μετά από γεύμα.
Το ποτάμι μπορεί να είναι μαγευτικό – αλλά και παραπλανητικό. Η ασφάλεια δεν είναι επιλογή, είναι υποχρέωση. Με σωστή ενημέρωση και υπευθυνότητα, μπορούμε να απολαύσουμε τη φύση, χωρίς να διακινδυνεύσουμε τη ζωή μας.
Τι πρέπει να γνωρίζετε πριν βουτήξετε σε ποτάμι
1. Γνωρίστε την περιοχή
Ενημερωθείτε αν το ποτάμι είναι κατάλληλο για κολύμπι ή αναψυχή.
Αναζητήστε πληροφορίες από τοπικές αρχές, δασοφύλακες ή κατοίκους.
Μάθετε αν έχουν αναφερθεί ατυχήματα, έντονα ρεύματα ή ρύπανση στην περιοχή.
2. Ελέγξτε για ρύπανση ή μόλυνση
Πολλά ποτάμια, ειδικά κοντά σε γεωργικές ή βιομηχανικές ζώνες, μπορεί να είναι ρυπασμένα με μικρόβια, χημικά ή απόβλητα.
Μην κολυμπάτε σε θολό νερό ή όταν υπάρχει έντονη δυσοσμία ή αφρός.
3. Εκτιμήστε τη θερμοκρασία του νερού
Το νερό στα ποτάμια, ειδικά σε ορεινές περιοχές, μπορεί να είναι πολύ πιο ψυχρό από τη θάλασσα, ακόμη και καλοκαίρι.
Η απότομη πτώση της θερμοκρασίας μπορεί να προκαλέσει υποθερμία ή μυϊκές κράμπες.
Κατά τη διάρκεια της κολύμβησης στο ποτάμι
1. Αποφύγετε το άλμα σε άγνωστο σημείο
Ποτέ μην κάνετε βουτιά χωρίς να έχετε ελέγξει το βάθος με τα πόδια ή με ραβδί.
Έχουν καταγραφεί σοβαροί τραυματισμοί (π.χ. κάταγμα αυχένα) από βουτιές σε ρηχά ή σε σημεία με βράχια.
2. Μείνετε κοντά στην όχθη
Μην απομακρύνεστε από την ακτή ή τη διαφυγή. Αν παρασυρθείτε από ρεύμα, μην κολυμπάτε αντίθετα: κολυμπήστε διαγώνια προς την ακτή.
3. Αν δείτε φίδια ή άλλα ζώα, μείνετε ήρεμοι
Πολλά ποτάμια φιλοξενούν φίδια του γλυκού νερού (μη δηλητηριώδη τα περισσότερα).
Μην τα ενοχλείτε και απομακρυνθείτε χωρίς απότομες κινήσεις.
Για παιδιά και αρχάριους
Τα παιδιά δεν πρέπει ποτέ να μένουν μόνα κοντά σε ποτάμι – ούτε καν στην όχθη.
Φορέστε σωσίβιο ή βοηθητικό γιλέκο σε όσους δε γνωρίζουν καλό κολύμπι.
Πρέπει πάντα να υπάρχει ένας ενήλικας σε απόσταση αναπνοής.
Χρήσιμα είδη που μπορείτε να έχετε μαζί σας:
Παπούτσια νερού: προστατεύουν από πέτρες, γυαλιά, μεταλλικά αντικείμενα.
Ράβδος ή μακρύ ξύλο: για έλεγχο του βάθους και του πυθμένα.
Αδιάβροχη σφυρίχτρα: για έκτακτη ανάγκη.
Φαρμακείο πρώτων βοηθειών.
Φακός κεφαλής ή φακός LED (σε περίπτωση ανάγκης ή χαμηλού φωτισμού).
Τέλος, θυμηθείτε: Το ποτάμι δεν είναι πισίνα. Αν και μαγευτικό, αποτελεί ένα φυσικό περιβάλλον που μπορεί να γίνει επικίνδυνο αν υποτιμηθεί. Προτεραιότητα πρέπει να είναι η συνειδητή ασφάλεια και η συνεχής επίβλεψη.
