Γράφει ο
Παττακός Γρηγόριος
Καρδιοχειρουργός, Διευθυντής Β’ Καρδιοχειρουργικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ &
Αναπλ. Διευθυντής Τμήματος Διαδερμικών Βαλβίδων ΥΓΕΙΑ
Είναι γνωστό ότι αν κάποιος νιώσει απότομα έναν έντονο πόνο στο στήθος μπορεί να περνάει έμφραγμα μυοκαρδίου και θα σπεύσει σε νοσοκομείο. Αλλά υπάρχουν αρκετές παθήσεις της καρδιάς που δεν μας δίνουν καμία προειδοποίηση και κανένα σύμπτωμα για να καταλάβουμε ότι υπάρχει πρόβλημα.
Επίσης, υπάρχουν και τα άτυπα συμπτώματα όπως ο πόνος στη γνάθο ή στο άνω άκρο που μπορεί να μην σκεφτούμε άμεσα ότι συνδέονται με την καρδιά. Άνθρωποι που φαίνονται υγιείς μπορεί να βιώσουν απειλή για την ζωή τους χωρίς καμία προηγούμενη ένδειξη. Για αυτές τις περιπτώσεις ο προληπτικός έλεγχος είναι ζωτικής σημασίας. Εδώ θα συζητήσουμε μερικές κατηγορίες παθήσεων της καρδιάς και τους λόγους που μπορεί να χρειαστούν θεραπεία πριν καν καταλάβουμε ότι πάσχουμε από το νόσημα.
ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ
Τα στεφανιαία αγγεία τροφοδοτούν τον μυ της καρδιάς με οξυγονωμένο αίμα. Όταν υπάρξει θρόμβωση και κλείσει μια αρτηρία τότε παθαίνει νέκρωση ένα τμήμα της καρδιάς (έμφραγμα μυοκαρδίου) και μειώνεται η λειτουργία της καρδιάς. Συνήθως η στένωση των στεφανιαίων αγγείων δίνει συμπτώματα πόνου στο στήθος όταν ο άνθρωπος ασκείται (στηθάγχη). Σε αρκετές περιπτώσεις ο πόνος μπορεί να είναι άτυπος και ο ασθενής να περιγράψει ότι αισθάνεται «βάρος», «πίεση», ή απλή δυσφορία. Επίσης, ο πόνος μπορεί να είναι σε απρόβλεπτα σημεία του σώματος όπως ή γνάθος και το άνω άκρο.
Αυξημένη πιθανότητα να μην υπάρξουν συμπτώματα ή τα συμπτώματα να είναι άτυπα παρατηρούνται σε διαβητικούς ασθενείς και σε γυναίκες. Οι άνθρωποι με οικογενειακό ιστορικό στεφανιαίας νόσου πρέπει επίσης να δίνουν αυξημένη προσοχή σε οποιαδήποτε ενόχληση. Υπάρχουν πολλαπλές εξετάσεις που μπορούν να διαγνώσουν την στεφανιαία νόσο πριν δώσει συμπτώματα (καρδιογράφημα, τρίπλεξ καρδιάς, stress test, αξονική ή επεμβατική στεφανιογραφία, αιματολογικές εξετάσεις) και ο καρδιολόγος του κάθε ασθενούς θα διαλέξει την κατάλληλη εξέταση για την κάθε περίπτωση.
ΣΤΕΝΩΣΗ Η ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΚΑΡΔΙΑΚΩΝ ΒΑΛΒΙΔΩΝ
Οι βαλβίδες της καρδιάς ελέγχουν την ροή του αίματος εντός της καρδιάς. Αυτές οι βαλβίδες μπορεί να πάθουν στένωση δυσκολεύοντας το αίμα να περάσει από μέσα τους. Επίσης, μπορεί να χαλαρώσουν και να ανεπαρκούν αφήνοντας το αίμα να γυρίσει προς την λάθος κατεύθυνση δυσκολεύοντας το έργο της καρδιάς.
Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα της προχωρημένης βαλβιδοπάθειας είναι η δύσπνοια αλλά ο ασθενής μπορεί να αισθανθεί και φτερουγίσματα ή γενικευμένη αδυναμία. Τα συμπτώματα αυτά προέρχονται από την υπερφόρτωση αίματος εντός της καρδιάς και την γενικευμένη βλάβη που έχει υποστεί η καρδιά. Νέες μελέτες δείχνουν πολύ καλύτερα αποτελέσματα σε ασθενείς που θα χειρουργηθούν πριν αισθανθούν συμπτώματα επειδή αποφεύγεται η βλάβη που συνδέεται με τα συμπτώματα.
Έτσι, το νόσημα αντιμετωπίζεται πριν η καρδιά αλλοιωθεί ανεπανόρθωτα. Ο πιο συνηθισμένος και εύκολος τρόπος να ελέγξουμε τις βαλβίδες της καρδιάς μας είναι το τρίπλεξ καρδιάς που θα μας ενημερώσει για την λειτουργία των καρδιακών βαλβίδων αλλά και για την γενικότερη δομή της καρδιάς και για πιθανές συνέπειες από την οποιαδήποτε βαλβιδοπάθεια.
ΑΝΕΥΡΥΣΜΑ ΑΟΡΤΗΣ
Το ανεύρυσμα της αορτής είναι μια συνηθισμένη πάθηση ιδιαίτερα σε καπνιστές και υπερτασικούς ασθενείς. Όταν μεγαλώνει σε διάμετρο η αορτή έχει κίνδυνο να σπάσει (ραγέν ανεύρυσμα) ή να σκιστούν τα τοιχώματα της (διαχωρισμός αορτής). Δυστυχώς, τα ανευρύσματα δεν δίνουν συμπτώματα μέχρι να συμβεί μία από αυτές τις επικίνδυνες επιπλοκές που μετά καθιστούν το χειρουργείο επείγον. Σε τέτοια περίπτωση διαχωρισμού αορτής ο κίνδυνος για την ζωή του ασθενούς είναι περίπου 20-30%.
Για αυτό τον λόγο οι ασθενείς με ανεύρυσμα προτείνεται να χειρουργηθούν πριν αυξηθεί πολύ ο κίνδυνος επιπλοκής (στα 50 χιλ. διάμετρο στις περισσότερες περιπτώσεις). Πλέον, αρκετές από αυτές τις επεμβάσεις μπορεί να γίνουν διαδερμικά ή ελάχιστα επεμβατικά προσφέροντας στον ασθενή ένα άριστο αποτέλεσμα με γρηγορότερη ανάρρωση.
ΟΓΚΟΙ ΚΑΡΔΙΑΣ
Οι όγκοι της καρδιάς αφορούν πολλές φορές μη-καρκινικά ευρήματα που όμως φέρνουν κίνδυνο για αρκετές επιπλοκές. Οι όγκοι αυτοί μπορεί να εμποδίσουν την ροή του αίματος εντός της καρδιάς, να φέρουν αρρυθμίες ή και να εμβολιστεί ένα μικρό κομμάτι τους δημιουργώντας εγκεφαλικό στον ασθενή.
Σε αρκετές περιπτώσεις οι όγκοι αυτοί είναι τυχαία ευρήματα σε εξέταση που έγινε για άλλο λόγο επειδή ο ασθενής είναι ασυμπτωματικός μέχρι να έρθει μία από τις επικίνδυνες επιπλοκές τους. Τα μυξώματα, που συνήθως βρίσκονται στους κόλπους της καρδιάς, και τα ινοελαστώματα, που είναι συνήθως στην επιφάνεια της αορτικής βαλβίδας είναι οι πιο συνηθισμένοι καλοήθεις όγκοι της καρδιάς. Η θεραπεία αποτελείται από την χειρουργική εκτομή τους πριν ο ασθενής βιώσει κάποια επιπλοκή.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Πολλές από τις παθήσεις της καρδιάς που χρειάζονται θεραπεία δεν δίνουν συμπτώματα μέχρι να έχει υποστεί η καρδιά κάποια βλάβη ή ο ασθενής κάποια επικίνδυνη επιπλοκή. Για την πρόληψη τέτοιων προβλημάτων είναι σημαντικός ο τακτικός καρδιολογικός έλεγχος ακόμα και αν δεν υπάρχουν συμπτώματα.
