Εγκεφαλικό: Τα πρώτα σημάδια και τι να κάνετε αν είστε μόνοι

Το εγκεφαλικό επεισόδιο είναι μια από τις πιο επικίνδυνες καταστάσεις υγείας που μπορεί να αντιμετωπίσει κάποιος. Απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα και η έγκαιρη αντίδραση μπορεί να σώσει ζωές και να μειώσει τη σοβαρότητα των επιπτώσεων. Γι' αυτό είναι σημαντικό να γνωρίζετε τα πρώτα σημάδια του εγκεφαλικού και τι να κάνετε, ιδιαίτερα αν βρεθείτε μόνοι σας όταν εκδηλωθούν.

Πρώτα σημάδια εγκεφαλικού

Τα πρώτα σημάδια ενός εγκεφαλικού επεισοδίου μπορούν να εκδηλωθούν ξαφνικά και είναι συνήθως τα εξής:

• Μούδιασμα ή αδυναμία στο πρόσωπο, το χέρι ή το πόδι – Συνήθως αφορά τη μία πλευρά του σώματος.
• Δυσκολία στην ομιλία – Προβλήματα στην εκφορά λόγου ή δυσκολία στην κατανόηση.
• Διαταραχή όρασης – Θολή όραση ή απώλεια όρασης σε ένα ή και στα δύο μάτια.
• Δυσκολία στην ισορροπία ή συντονισμό – Αδυναμία περπατήματος, ζαλάδα, ή έντονη αίσθηση αστάθειας.
• Ξαφνικός πονοκέφαλος χωρίς προφανή αιτία – Ένας έντονος πονοκέφαλος που μπορεί να συνοδεύεται από ναυτία ή έμετο.

Μάθετε τη μέθοδο FAST

Η μέθοδος FAST έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να σώσει ζωές.

«Το F έχει να κάνει με το πώς γέρνει η μια πλευρά του προσώπου (face) ή του στόματος. Κοιτάξτε σε έναν καθρέπτη ή χρησιμοποιείστε την μπροστινή κάμερα του κινητού σας, ώστε να τσεκάρετε το πρόσωπο σας, ενώ χαμογελάτε -με τρόπο που θα φαίνονται τα δόντια σας. Αν η μια πλευρά έχει «γύρει» ενδέχεται να είναι σημάδι εγκεφαλικού. Ακουμπήστε το πρόσωπό σας για να διαπιστώσετε αν είναι μουδιασμένο.

Το A είναι η αδυναμία των χεριών (arm). Προσπαθήστε να σηκώσετε ψηλά και τα δυο χέρια, την ίδια στιγμή και κρατήστε τα ψηλά, όπως μετράτε δυνατά από το ένα έως το 5. Εάν το ένα χέρι πέσει ή δεν μπορείτε να το κρατήσετε ψηλά, είναι ένδειξη αδυναμίας ή μουδιάσματος.

Το S είναι η δυσκολία ομιλίας (speech). Επαναλάβετε μια απλή πρόταση -για παράδειγμα, σήμερα ο ουρανός είναι μπλε. Αν οι λέξεις βγαίνουν από το στόμα σας μπερδεμένες -αν «μασάτε» τις λέξεις- ή είναι δυσνόητες ή αν δεν μπορείτε να επαναλάβετε τη φράση, είναι προειδοποιητικό σημάδι.

Το Τ είναι η ώρα (time) να καλέσουμε ασθενοφόρο. Καλέστε για βοήθεια, γιατί κάθε δευτερόλεπτο μετράει. Σε κάθε δευτερόλεπτο χάνεται μια εγκεφαλική λειτουργία».

Εάν παρατηρήσετε ένα ή περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα, είναι σημαντικό να ενεργήσετε άμεσα.

Τι να κάνετε αν είστε μόνοι

Εάν βρίσκεστε μόνοι και πιστεύετε ότι εσείς ή κάποιος άλλος μπορεί να έχει υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο, πρέπει να αντιδράσετε γρήγορα. Εδώ είναι τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσετε:

• Μην αγνοήσετε τα συμπτώματα – Αν αισθανθείτε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα, μην προσπαθήσετε να τα "αγνοήσετε" ή να περιμένετε να περάσουν. Κάθε λεπτό μετράει.
• Κλήση για βοήθεια – Καλέστε αμέσως το Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ). Σε πολλές χώρες ο αριθμός κλήσης έκτακτης ανάγκης είναι το 112 ή το 166. Αναφέρετε τα συμπτώματα που παρατηρείτε με ακρίβεια.
• Μην προσπαθήσετε να περπατήσετε ή να μετακινηθείτε – Αν το άτομο (ή εσείς) έχει δυσκολία στο περπάτημα ή αισθάνεται ζάλη, καθίστε ή ξαπλώστε αμέσως και περιμένετε την άφιξη βοήθειας.
• Εάν η ομιλία είναι αδύνατη ή ασαφής – Προσπαθήστε να εκφραστείτε όσο καλύτερα μπορείτε ή ζητήστε βοήθεια από κάποιον αν είναι δυνατόν. Αποφύγετε να μιλήσετε υπερβολικά αν δυσκολεύεστε.
• Μην φάτε ή πιείτε τίποτα – Εάν υπάρχει δυσκολία στην κατάποση ή στην ομιλία, μην προσπαθήσετε να φάτε ή να πιείτε, γιατί αυτό μπορεί να προκαλέσει πνιγμό.
• Κρατήστε την ψυχραιμία σας – Παρά την αγωνία και το άγχος, προσπαθήστε να παραμείνετε ήρεμοι και συγκεντρωμένοι στην κλήση της βοήθειας. Αν είστε μόνοι σας, καλό είναι να περιγράφετε τα συμπτώματα ή την κατάσταση με σαφήνεια στον τηλεφωνητή.

Τι να κάνετε κατά τη διάρκεια της αναμονής

Εάν η βοήθεια δεν έχει φτάσει ακόμα, προσπαθήστε να μείνετε ήρεμοι και να παραμείνετε σε μια ασφαλή θέση. Μην προσπαθήσετε να μετακινηθείτε αν αισθάνεστε αδύναμοι ή ζαλισμένοι. Αν είναι δυνατόν, ενημερώστε κάποιον που βρίσκεται κοντά σας για την κατάσταση και ζητήστε βοήθεια, αν είναι δυνατόν.

Συμβουλές πρόληψης

• Περιορίστε τους παράγοντες κινδύνου – Υιοθετήστε έναν υγιεινό τρόπο ζωής με ισορροπημένη διατροφή, τακτική άσκηση, αποφυγή καπνίσματος και περιορισμό της κατανάλωσης αλκοόλ.
• Περιοδικοί ιατρικοί έλεγχοι – Ο έλεγχος της πίεσης, των επιπέδων χοληστερόλης και άλλων παραμέτρων υγείας μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη εγκεφαλικών.
• Αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας – Αν έχετε διαγνωστεί με παθήσεις όπως η υπέρταση ή ο διαβήτης, είναι κρίσιμο να τις ελέγχετε συστηματικά με τη βοήθεια του γιατρού σας.