Οι πρόσφατες αναφορές στον θάνατο βουλευτή από «ανακοπή καρδιάς» επανέφεραν στο προσκήνιο μια συχνή παρερμηνεία: η «ανακοπή» δεν αποτελεί αιτία θανάτου, αλλά τον ίδιο τον θάνατο – τη στιγμή που η καρδιά σταματά να λειτουργεί αιφνιδίως.
«Αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε δεν είναι η λέξη "ανακοπή", αλλά τα αίτια που οδηγούν εκεί», τονίζει ο κ. Γιώργος Σάμπαλης, Γενικός Χειρουργός, Διευθυντής στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών και Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου ΕΕΕΧ.
Η καρδιά, όπως κάθε όργανο, χρειάζεται οξυγονωμένο αίμα για να συνεχίσει να λειτουργεί. Όταν η παροχή ή η ποιότητά του διαταράσσεται, τότε δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για ανακοπή. Τα βασικά αίτια συνοψίζονται σε πέντε κατηγορίες:
1. Διακοπή της ροής αίματος
Οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, όταν ένα στεφανιαίο αγγείο αποφράσσεται ξαφνικά.
Σοβαρή αιμορραγία από τραυματισμό ή ρήξη ανευρύσματος, που μειώνει δραστικά την παροχή αίματος προς την καρδιά.
2. Έλλειψη οξυγόνου στο αίμα
Μαζική πνευμονική εμβολή, που μπλοκάρει τη ροή του αίματος στους πνεύμονες.
Πνιγμός ή τραυματισμός του αναπνευστικού κέντρου στον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα τη διακοπή της αναπνοής.
3. «Τοξικό» αίμα
Νεφρική ή ηπατική ανεπάρκεια, που οδηγεί σε συσσώρευση τοξικών ουσιών.
Δηλητηριάσεις, σοβαρές λοιμώξεις ή πολυοργανική ανεπάρκεια.
4. Ηλεκτρικές διαταραχές της καρδιάς (αρρυθμίες)
Κοιλιακή μαρμαρυγή ή κοιλιακή ταχυκαρδία, που κάνουν την καρδιά να τρέμει άσκοπα αντί να χτυπά αποτελεσματικά.
Μπορεί να συμβούν σε ασθενείς με καρδιοπάθειες, αλλά και σε φαινομενικά υγιείς ανθρώπους – γι’ αυτό και βλέπουμε περιστατικά αιφνίδιας κατάρρευσης ακόμη και σε νέους ή αθλητές.
5. Σοβαρή απώλεια αίματος ή πίεσης
Μεγάλο τραύμα, ατύχημα, ρήξη ανευρύσματος οδηγούν σε κατάρρευση της κυκλοφορίας.
Η σημασία της πρόληψης
Η σωστή ενημέρωση γύρω από τα αίτια της ανακοπής δεν είναι απλώς θέμα γνώσης. Αποτελεί προϋπόθεση πρόληψης και προστασίας της δημόσιας υγείας. Η έγκαιρη διάγνωση στεφανιαίας νόσου, ο έλεγχος της αρτηριακής πίεσης, της χοληστερίνης και του σακχάρου, η αποφυγή του καπνίσματος και η διατήρηση υγιούς βάρους μειώνουν δραστικά τον κίνδυνο.
Η ιατρική παρακολούθηση και ο τακτικός έλεγχος ζωτικών οργάνων είναι καθοριστικοί:
Καρδιά και στεφανιαία αγγεία
Νεφρική και ηπατική λειτουργία
Ποιότητα και οξυγόνωση του αίματος
Παράλληλα, η γνώση βασικών κινήσεων πρώτων βοηθειών (ΚΑΡΠΑ, χρήση απινιδωτή) μπορεί να αποβεί σωτήρια σε περιπτώσεις αιφνίδιας καρδιακής ανακοπής μέχρι να φτάσει εξειδικευμένη βοήθεια.
Η πρόληψη σώζει ζωές. Η προσωπική φροντίδα της υγείας μας, αλλά και της οικογένειας και των παιδιών μας, δεν είναι πολυτέλεια – είναι ευθύνη.
