Τι έφταιξε για τις καθυστερήσεις στο πρόγραμμα εμβολίων της ΕΕ
Διευθυντής Ινστ. Bruegel

Τι έφταιξε για τις καθυστερήσεις στο πρόγραμμα εμβολίων της ΕΕ

Η Ευρώπη δεν ήταν προετοιμασμένη για την πανδημία, αλλά πρέπει τώρα να πάρει μαθήματα και να χρησιμοποιήσει όλους τους οικονομικούς και πολιτικούς της πόρους υποστηρίζει σε άρθρο του στην εφημερίδα Guardian, ο διευθυντής του Ινστιτούτου Bruegel, Γκουντραμ Βολφ, ο οποίος αναλύει τι έφταιξε για τις καθυστερήσεις.

Το πρόβλημα για την ΕΕ επιδεινώνεται καθώς το πρόγραμμα εμβολιασμού της βρίσκεται ήδη πίσω από το Ισραήλ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ. Η χώρα της ΕΕ με τις καλύτερες επιδόσεις, η Δανία, έχει εμβολιάσει 3,6 ανθρώπους ανά 100, σε σύγκριση με 45 στο Ισραήλ και περισσότερους από 10 ανά 100 στο Ηνωμένο Βασίλειο. 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν αναγνωρίσει την ανάγκη για ταχεία δράση. Η επιτροπή σκοπεύει να εμβολιάσει το 80% των ατόμων άνω των 80 ετών και το ίδιο ποσοστό των εργαζομένων στον τομέα της υγείας στην ΕΕ έως το Μάρτιο, με το 70% του ενήλικου πληθυσμού να εμβολιάζεται έως το καλοκαίρι. Η επιτάχυνση της εκστρατείας εμβολιασμού είναι τώρα η πρώτη προτεραιότητα της ΕΕ.

Γιατί υστερεί η ΕΕ; Το κεντρικό ζήτημα δεν είναι τόσο τα οργανωτικά ζητήματα, αλλά η έλλειψη εμβολίων. Ακόμη και η Δανία έπρεπε να επιβραδύνει σημαντικά την εκστρατεία της λόγω έλλειψης εφοδιασμού. Πολλές χώρες έχουν τώρα πλήρως λειτουργικά κέντρα εμβολίων αλλά λίγα εμβόλια. Όπως πάντα σε τόσο περίπλοκα ζητήματα, δεν υπάρχει απάντηση για το γιατί συμβαίνει αυτό.

Μέρος της εξήγησης είναι ότι η ΕΕ παρήγγειλε πολύ λίγα εμβόλια πολύ αργά. Ακόμα και όταν η Pfizer είχε ανακοινώσει ότι το εμβόλιο της είναι αποτελεσματικό, τα κράτη μέλη δίστασαν να ζητήσουν από την Κομισιόν να παραγγείλει περισσότερα λόγω φόβων για την τεχνολογική προσέγγιση.

Οι αγορές εμβολίων επιβραδύνθηκαν περαιτέρω καθώς η ΕΕ επέμενε ότι η ευθύνη σε περίπτωση παρενεργειών στην υγεία μετά τον εμβολιασμό θα ήταν στις φαρμακευτικές εταιρείες και, ως εκ τούτου, απέρριψε την έγκαιρη έγκριση έκτακτης ανάγκης. 

Πολλές χώρες της ΕΕ δεν ήθελαν ούτε ζήτησαν ταχύτερη έγκριση λόγω αυτού του ζητήματος. Τα κινήματα κατά του εμβολιασμού ενδέχεται επίσης να πρόσθεσαν πίεση στους υπεύθυνους λήψης πολιτικών αποφάσεων.

Η χρηματοδότηση της ΕΕ για τα εμβόλια αποδείχθηκε επίσης ανεπαρκής καθώς διέθεσε 2,7 δισ. ευρώ την ώρα που οι ΗΠΑ διέθεσαν 18 δισ. δολάρια μέσω της «Επιχείρησης Warp Speed». Οι χαμηλές τιμές αγοράς στην ΕΕ ανά εμβόλιο ενδέχεται να επιβραδύνουν περαιτέρω τις παραδόσεις.

Τις τελευταίες ημέρες, έγινε μια συζήτηση σχετικά με το κατά πόσον ορισμένες φαρμακευτικές εταιρείες παραβίασαν τους όρους των συμβάσεων με την ΕΕ. Η ΕΕ προχρηματοδότησε την ανάπτυξη και την παραγωγή του εμβολίου AstraZeneca και θέλει τώρα να μάθει ακριβώς ποιες δόσεις έχουν παραχθεί και πού, ώστε να μπορεί να εκτιμήσει εάν παραβιάζονται οι συμβατικές υποχρεώσεις. 

Ωστόσο, ο Διευθύνων Σύμβουλος της AstraZeneca επεσήμανε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο υπέγραψε τη σύμβασή του τρεις μήνες πριν την ΕΕ. Επιπλέον, σύμφωνα με την AstraZeneca, η σύμβασή της με την ΕΕ δεν υποχρεώνει την πρόωρη παράδοση. Μόνο η δημοσίευση της σύμβασης μπορεί να επιτρέψει σε τρίτους να κρίνουν αυτήν τη διαμάχη.

Υπάρχει ένα επιχείρημα για το ότι η ΕΕ καθυστέρησε να αναπτύξει μια βιομηχανική στρατηγική για την αύξηση της παραγωγής. Τα εργοστάσια των ανταγωνιστών θα έπρεπε να είχαν κινητοποιηθεί το συντομότερο δυνατό για να αυξήσουν τη συνολική προσφορά εμβολίων. Η Sanofi συμφώνησε τώρα να χρησιμοποιήσει το εργοστάσιό της στη Φρανκφούρτη για να παράγει επιπλέον εμβόλια Pfizer / BioNTech. Το πρώην εργοστάσιο της Novartis στη Γερμανίας, σύντομα θα παράγει εμβόλια σε μεγάλες ποσότητες. Γιατί οι κυβερνήσεις δεν ώθησαν νωρίτερα για περισσότερες τέτοιες συμφωνίες και αύξησαν τους οικονομικούς πόρους για να τις καταστήσουν κερδοφόρες για τις εταιρείες;

Τέλος, η ΕΕ δεν ήταν προετοιμασμένη για την πανδημία. Μόνο όταν ήταν σε εξέλιξη, οι χώρες της ΕΕ εξουσιοδότησαν την επιτροπή να ξεκινήσει κοινές αγορές. Οι ΗΠΑ είχαν ιδρύματα όπως η Biomedical Advanced Research and Development Authority που υποστηρίζουν την έρευνα ήδη από τον Φεβρουάριο του 2020. 

Ωστόσο, η ΕΕ πρέπει τώρα να πάρει μαθήματα. Χρειάζεται ιδρύματα αντίστοιχα με εκείνα των ΗΠΑ για την αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων. Πρέπει να υποστηριχθεί η πρωτοβουλία της επιτροπής για την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Αρχής Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης. Οι πολίτες της ΕΕ πρέπει να αποφασίσουν πόσο κίνδυνο είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν όσον αφορά την έγκριση και την ευθύνη του εμβολίου και οι ηγέτες θα πρέπει να παρέχουν περισσότερη χρηματοδότηση για την ανάπτυξη και την προμήθεια εμβολίων. Προς το παρόν, προτεραιότητα της ΕΕ πρέπει να είναι η κινητοποίηση όλων των οικονομικών και πολιτικών πόρων για την αύξηση της προσφοράς εμβολίων.

Συνεχίζονται οι επαφές Κομισιόν - AstraZeneca για την επίλυση των προβλημάτων

Οι επαφές με την AstraZeneca θα συνεχιστούν ανέφερε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Ερίκ Μαμέρ τονίζοντας ότι η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να έχει συνεργασία με την εταιρεία για να λυθούν τα προβλήματα. Παράλληλα, ο Ερίκ Μαμέρ, επανέλαβε ότι έχει ζητηθεί γραπτώς από την AstraZeneca να δημοσιοποιηθεί το συμβόλαιο που έχει υπογραφεί και το ζήτημα «βρίσκεται υπό συζήτηση».