Με το ξέσπασμα του κορoνοϊού στην Ινδία να καταπνίγει την ικανότητά της να προμηθεύει τον πλανήτη με τις αναγκαίες δόσεις του εμβολίου κατά του Covid-19, ο κόσμος γίνεται όλο και πιο εξαρτημένος από την Κίνα για τα εμβόλια.
Τις τελευταίες εβδομάδες, οι ηγέτες μερικών από τις πιο πυκνοκατοικημένες χώρες του κόσμου ζήτησαν περισσότερα εμβόλια από την Κίνα παρά τις ανησυχίες για την αποτελεσματικότητά τους.
Η ζήτηση αναμένεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο εάν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, όπως αναμένεται, εγκρίνει τα κινεζικά εμβόλια Sinovac και Sinopharm, επιτρέποντας στις αναπτυσσόμενες χώρες της Ασίας, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής να έχουν πρόσβαση σε αυτά μέσω του μηχανισμού Covax.
«Η Κίνα δεν έγινε μόνο ο μεγαλύτερος εξαγωγέας», δήλωσε ο Γιανζόνγκ Χουάνγκ, ειδικός της Κίνας και ανώτερος συνεργάτης για την παγκόσμια υγεία στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων. «Σε πολλές χώρες έχει γίνει η μόνη επιλογή», πρόσθεσε.
Η αξιοπιστία της Κίνας ως προμηθευτής εμβολίων αυξάνει τη γεωπολιτική της επιρροή σε μια εποχή που οι ΗΠΑ και η ΕΕ αντιμετωπίζουν με αργοπορία την πανδημία παγκοσμίως καθώς τα hot spots του Covid μαίνονται εκτός ελέγχου στην Ινδία, τη Βραζιλία και αλλού.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν κατέστησε σαφές αυτήν την εβδομάδα ότι οι ΗΠΑ σκοπεύουν να αρχίσουν να διαδραματίζουν πιο ενεργό ρόλο. Την Τετάρτη, οι ΗΠΑ έκαναν ένα βήμα στηρίζοντας την πρόταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την κατάργηση της πατέντας στα εμβόλια κατά του κορονοϊού.
Υπόσχεται ότι οι ΗΠΑ θα γίνουν «οπλοστάσιο για την καταπολέμηση του Covid-19» παγκοσμίως, καθώς τα κρούσματα αλλού στον κόσμο κινδυνεύουν να δημιουργήσουν επικίνδυνες παραλλαγές που θα μπορούσαν να παρατείνουν την κρίση. Οι προσπάθειες της διοίκησής του μέχρι στιγμής περιλαμβάνουν σχέδια για τη διάθεση 60 εκατομμυρίων δόσεων του εμβολίου της AstraZeneca Plc και για την αύξηση της παραγωγής δόσεων από τις Moderna, την Pfizer και την Johnson & Johnson.
Στο μεταξύ, χώρες από την Ουρουγουάη έως τη Σενεγάλη και την Ινδονησία δεν έχουν πολλές επιλογές για να ξεφύγουν από το Πεκίνο, και η Κίνα το αξιοποιεί στο έπακρο αυτό.
Η χώρα έχει ήδη αποστείλει περίπου 240 εκατομμύρια δόσεις, περισσότερες από όλες τις άλλες χώρες, και έχει δεσμευτεί να παρέχει άλλες 500 εκατομμύρια, σύμφωνα με την Airfinity. Η Ινδία, ο τρίτος μεγαλύτερος προμηθευτής στον κόσμο μετά την Κίνα και την Ευρωπαϊκή Ένωση, είχε εξάγει 67 εκατομμύρια δόσεις σε σχεδόν 100 χώρες έως ότου το καταστροφικό κύμα του Covid-19 την ώθησε να σταματήσει τις περισσότερες παραδόσεις τις τελευταίες εβδομάδες.
Ο ΠΟΥ ζυγίζει τα δεδομένα σχετικά με τα κινεζικά εμβόλια προτού λάβει οποιαδήποτε απόφαση, η οποία αναμένεται σε ημέρες ή εβδομάδες. Η πρόσβαση στα εμβόλια αναμένεται να δώσει ώθηση στην προσπάθεια του μηχανισμού Covax που υποστηρίζεται από τον ΠΟΥ και η οποία βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στο Ινστιτούτο Serum της Ινδίας.
Η πρωτοβουλία Covax, που στοχεύει στο να διασφαλίσει ότι τα εμβόλια μοιράζονται δίκαια μεταξύ όλων των εθνών, έχει αποστείλει περισσότερες από 50 εκατομμύρια δόσεις σε 121 χώρες και εδάφη, πολύ χαμηλότερη από τον στόχο της και μόλις το ένα πέμπτο από αυτό που οι ΗΠΑ έχουν διαχειριστεί εσωτερικά.
Η έγκριση των κινεζικών εμβολίων από τον ΠΟΥ θα μπορούσε να κάνει μια άμεση διαφορά για τις κυβερνήσεις που περιμένουν αυτήν τη σφραγίδα έγκρισης προτού τα δώσουν στους πολίτες. Η Σρι Λάνκα, για παράδειγμα, έχει χρησιμοποιήσει μέχρι στιγμής λιγότερο από το 1% των 600.000 δόσεών της σε Sinopharm σε ξένους εργάτες της Κίνας.
Ορισμένοι εμπειρογνώμονες, ωστόσο, ανησυχούν για τον πιθανό αντίκτυπο της δημόσιας υγείας στην ευρεία ανάπτυξη κινεζικών εμβολίων που έχουν δείξει χαμηλότερα ποσοστά αποτελεσματικότητας από τα αντίστοιχα εμβόλια της Pfizer ή της Moderna.
Τα κινεζικά εμβόλια έχουν ήδη μείνει πίσω στην κούρσα από την έλλειψη δεδομένων των κλινικών δοκιμών και την γενικότερη προτίμηση στα εμβόλια που έχουν παραχθεί από δυτικές εταιρείες.
«Η έγκριση του ΠΟΥ για τα κινεζικά εμβόλια θα συμβάλει, μεσοπρόθεσμα, στην ενίσχυση της κινεζικής δύναμης και εξουσίας στην περιοχή», δήλωσε ο Νίκολας Τόμας, αναπληρωτής καθηγητής στο City University του Χονγκ Κονγκ και εκδότης αρκετών βιβλίων για την παγκόσμια υγεία και την εξωτερική πολιτική. «Ωστόσο, το χαμηλό ποσοστό αποτελεσματικότητας των κινεζικών εμβολίων σημαίνει ότι αυτή είναι μια εύκολα αμφισβητούμενη θέση εάν οι δυτικές χώρες μπορούν να αυξήσουν τις δικές τους προμήθειες», πρόσθεσε.
Αυτός είναι ένας ακόμη λόγος για την Κίνα να αδράξει την ευκαιρία. Ο υπουργός Εξωτερικών Γουάνγκ Γι, κατά τη διάρκεια μιας κλήσης με ομολόγους τους από τα κράτη της Νότιας Ασίας, υποσχέθηκε την περασμένη εβδομάδα ότι η Κίνα θα εφοδιάσει με εμβόλια τις χώρες που εξαρτιόταν από την Ινδία.
Τον περασμένο μήνα ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ δεσμεύθηκε να αντιταχθεί στον «εθνικισμό εμβολίων» σε τηλεφωνική κλήση με τον ηγέτη της Ινδονησίας Τζόκο Ουιντόντο, του οποίου η κυβέρνηση έδωσε το πράσινο φως για το Sinopharm. Η Ινδονησία εξασφάλισε επίσης 15 εκατομμύρια περισσότερες δόσεις του Sinovac.
Οι καθυστερήσεις στις εξαγωγές της Ινδίας στέρησαν από τις Φιλιππίνες τη μεγαλύτερη παραγγελία εμβολίων τη στιγμή που διαφωνούν με την Κίνα για μια εδαφική διαμάχη. Ο πρόεδρος Ροντρίγκο Ντουτέρτε επέπληξε τον ανώτερο διπλωμάτη του αυτή την εβδομάδα για ένα tweet καταγγέλλοντας το Πεκίνο για τη διαμάχη, ενώ η κυβέρνησή του διαπραγματεύεται για το Sinovac για μηνιαία παράδοση έως και 4 εκατομμυρίων δόσεων.
«Η Κίνα παραμένει ευεργέτης μας», είπε ο Ντουτέρτε. «Ακριβώς επειδή έχουμε μια σύγκρουση με την Κίνα, δεν σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε αγενείς και ασεβείς», πρόσθεσε.
