Τα παραδοσιακά όρια για το πού και πώς εργαζόμαστε διαλύονται με ραγδαίους ρυθμούς. Ενισχυόμενες από την πρόοδο της τεχνολογίας και τη ζήτηση των εργαζομένων, οι ευκαιρίες εργασίας από το σπίτι παραμένουν συχνές σε μια σειρά από κλάδους με τη δημοτικότητά τους να αυξάνεται. Αυτή η αλλαγή, αν και σημαντική για όλους μας, είναι ιδιαίτερα υποσχόμενη για μια συγκεκριμένη δημογραφική ομάδα: τις μαμάδες.
Μια πρόσφατη μελέτη από την Emma Harrington και τον Matthew E. Kahn εξετάζει εις βάθος τα οφέλη που μπορούν να αποφέρουν αυτές οι ευκαιρίες στις μητέρες. Οι ερευνητές αξιοποίησαν δεδομένα από έρευνες σε νοικοκυριά των ΗΠΑ και χρονοδιαγράμματα εργασίας για να αξιολογήσουν τη διάδοση της εργασίας από το σπίτι, και διαπίστωσαν ότι σε τομείς όπου οι ευκαιρίες για εξ αποστάσεως εργασία αυξήθηκαν, αυξήθηκαν ομοίως και τα ποσοστά απασχόλησης των μητέρων σε σύγκριση με τις γυναίκες χωρίς παιδιά.
Συγκεκριμένα, μια αύξηση 10% της δυνατότητας εργασίας από το σπίτι οδήγησε σε αύξηση της απασχόλησης μεταξύ των μητέρων κατά περίπου 0,78 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με άλλες γυναίκες, με σημαντική μείωση των χασμάτων απασχόλησης σε τομείς παραδοσιακά λιγότερο φιλικούς προς την οικογένεια, όπως τα οικονομικά και το μάρκετινγκ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ανάλογο αποτέλεσμα δεν διαπιστώθηκε για τους άνδρες.
Η μελέτη υποδηλώνει ότι η εργασία από το σπίτι έχει τη δυνατότητα να ενισχύσει την ισότητα των φύλων στην αγορά εργασίας μειώνοντας τη λεγόμενη «ποινή της μητρότητας», έναν όρο που αναφέρεται στα εμπόδια, ως προς τις απολαβές και τη σταδιοδρομία τους, που αντιμετωπίζουν συχνά οι γυναίκες όταν κάνουν παιδιά. Το φαινόμενο αυτό έρχεται σε έντονη αντίθεση με το «μπόνους» πατρότητας που λαμβάνουν οι άνδρες όταν κάνουν παιδιά.
Ακόμη, η μελέτη καταδεικνύει πιθανά οφέλη για τις οικογένειες και τα παιδιά: Περισσότερες ευκαιρίες εργασίας από το σπίτι σημαίνουν ότι οι φροντιστές - είτε άνδρες είτε γυναίκες - θα μπορούν να αποδώσουν καλύτερα στους πολλαπλούς τους ρόλους, καθώς διευκολύνεται έτσι το δύσκολο έργο της εξισορρόπησης των αναγκών των παιδιών με τις ευκαιρίες για εργασία.
Υπό το πρίσμα των όσων γνωρίζουμε για την ανάπτυξη του παιδιού, οι ρυθμίσεις της εργασίας από το σπίτι μπορούν να έχουν επίσης σημαντικά θετικά αποτελέσματα για επόμενη γενιά των παιδιών που μπορούν να επωφεληθούν από τη μεγαλύτερη γονική προσοχή και φροντίδα καθώς και από ένα αυξημένο οικογενειακό εισόδημα.
Όσοι φοβούνται ότι η εργασία από το σπίτι θα υπονομεύσει την παραγωγικότητα θα πρέπει να λάβουν κι αυτό υπόψη: Οι ευκαιρίες αυτές μπορούν επιπλέον να δελεάσουν τους Αμερικανούς εργαζομένους -που εκτιμούν σε μεγάλο βαθμό την ευελιξία στην εργασία- να παραμείνουν στην αγορά εργασίας όπου η συμβολή τους προσθέτει σημαντικά στην παραγωγικότητα και τη συνολική βελτίωση του βιοτικού επιπέδου.
Φυσικά, υπάρχει ένας σημαντικός αστερίσκος. Όπως μας δίδαξε η πανδημία, η εργασία από το σπίτι είναι μια πολυτέλεια, που συνήθως περιορίζεται στους εργαζόμενους της γνώσης, των οποίων οι θέσεις επιτρέπουν την ασύγχρονη εργασία. Τα οφέλη που εντοπίζουν οι Harrington και Kahn, λοιπόν, είναι πιθανό να αφορούν δυσανάλογα αυτούς τους εργαζόμενους, οι οποίοι είναι πιο πιθανό να είναι μορφωμένοι και οικονομικά ευκατάστατοι. Αυτό δίνει στους εργαζόμενους έναν λόγο να συνεχίσουν να αποκτούν εκπαίδευση και δεξιότητες, και στους εργοδότες ένα κίνητρο να επανεξετάσουν τις ροές εργασίας, τα συστήματα και τις πολιτικές για να αυξήσουν τις ευκαιρίες της εργασίας από το σπίτι.
Σίγουρα, η εξ αποστάσεως εργασία δεν είναι πανάκεια για όλα τα ζητήματα που ταλαιπωρούν την αγορά εργασίας - από τη συμμετοχή στην εργασία, μέχρι και τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι «κρυφοί εργαζόμενοι» και τις αβέβαιες επιπτώσεις της γενετικής τεχνητής νοημοσύνης. Ωστόσο, σε ορισμένους κλάδους μπορεί να συμβάλει ώστε να γίνει το βήμα εκείνο που θα βοηθήσει ένα κρίσιμο τμήμα του πληθυσμού μας. Οι Χάρινγκτον και Καν προσφέρουν μια ματιά σε ένα πιθανό μέλλον όπου η αγορά εργασίας θα είναι, έστω και σε μικρό βαθμό, δικαιότερη και πιο ανθρωποκεντρική.
*Ο Brent Orrell είναι στέλεχος του American Enterprise Institute και έχει εργαστεί στο παρελθόν σε φορείς της νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας των ΗΠΑ.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 16 Φεβρουαρίου 2024 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute και τη συνεργασία του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών.
