Στις 17 Ιουνίου, η Γερουσία των ΗΠΑ ψήφισε τον Νόμο GENIUS , ο οποίος θεωρήθηκε ως μια μεγάλη νίκη για τον τομέα των κρυπτονομισμάτων. Το νομοσχέδιο στοχεύει στη ρύθμιση ενός τύπου κρυπτονομισμάτων γνωστού ως «stablecoins», αλλά μια πιο προσεκτική ματιά στον νόμο αποκαλύπτει ότι θα μπορούσε, αρκετά εύκολα, να οδηγήσει στην επόμενη παγκόσμια οικονομική κρίση.
Για να κατανοήσουμε τον Νόμο GENIUS, μπορούμε να ανατρέξουμε στις πρώτες ημέρες των κρυπτονομισμάτων. Δημιουργήθηκαν ως αποκεντρωμένα νομίσματα των οποίων η προσφορά - και, επομένως, η αξία - δεν θα καθοριζόταν από ανθρώπους με σκούρα κοστούμια στην Ουάσινγκτον ή τη Φρανκφούρτη, αλλά μάλλον από ένα πολύπλοκο, παγκοσμιοποιημένο σύστημα υπολογιστών.
Το πιο σημαντικό πρώιμο κρυπτονόμισμα ήταν το Bitcoin, και η ιδέα ήταν ότι θα ήταν παρόμοιο με τον χρυσό. Θα μπορούσε να εξορυχθεί για να παρέχει μια (σχεδόν) σταθερή προσφορά, προσφέροντας μια επιστροφή στην εποχή του χρυσού κανόνα, όταν η αξία οποιουδήποτε νομίσματος καθοριζόταν από την αξία του χρυσού και όχι από τις εθνικές οικονομίες.
Ωστόσο, ο πιο ήπιος τρόπος για να ορίσουμε τα κρυπτονομίσματα σήμερα είναι ένα καζίνο. Πράγματι, οι άνθρωποι επενδύουν σε κρυπτονομίσματα ακριβώς επειδή δεν είναι σταθερά και αξιόπιστα όπως ο χρυσός, αλλά μάλλον επειδή η ασταθής αξία τους μπορεί να οδηγήσει σε τεράστιες αποδόσεις των επενδύσεων. Δεδομένου ότι οι παράγοντες που καθορίζουν την τιμή τους είναι συχνά ασαφείς, η επένδυση σε κρυπτονομίσματα είναι ουσιαστικά μια ζαριά. Η αποκόμιση κερδών από το εμπόριο κρυπτονομισμάτων είναι συχνά τόσο πιθανή όσο και η νίκη στη ρουλέτα.
Κάνοντας τα κρυπτονομίσματα αξιόπιστα
Η βιομηχανία κρυπτονομισμάτων κατάλαβε ότι αυτή η υψηλή μεταβλητότητα (και η απρόβλεπτη φύση) αποτελούσε εμπόδιο στην προσέλκυση πιο επιφυλακτικών επενδυτών. Για να αποκτήσουν την εντύπωση σταθερότητας, οι εταιρείες άρχισαν να δημιουργούν «σταθερά κρυπτονομίσματα»: κρυπτονομίσματα των οποίων οι τιμές είναι συνδεδεμένες με άλλο νόμισμα.
Φανταστείτε, για παράδειγμα, ότι μια εταιρεία που ονομάζεται «T» δημιουργεί το δικό της κρυπτονόμισμα που ονομάζεται «t-coin», το οποίο είναι συνδεδεμένο με το δολάριο ΗΠΑ με ισοτιμία 1:1. Αν αγοράσω ένα t-coin, ξέρω ότι μπορώ να επιστρέψω στην εταιρεία T και να πάρω 1 USD. Αν η εταιρεία δεν μπορεί να μου παράσχει 1 USD, το νόμισμα και η εταιρεία καταρρέουν και οι επενδυτές που αγόρασαν t-coin χάνουν τα χρήματά τους.
Αυτού του είδους η κατάρρευση δεν είναι καθόλου υποθετική – στη Νότια Κορέα το 2022 , το σταθερό κρυπτονόμισμα Terra, συνδεδεμένο με το δολάριο ΗΠΑ, σημείωσε κατακόρυφη πτώση, πυροδοτώντας μια καταστροφική κρίση που εξαφάνισε περίπου μισό τρισεκατομμύριο δολάρια ΗΠΑ από τις διεθνείς αγορές κρυπτονομισμάτων εν μία νυκτί.
Ασφαλή κρυπτονομίσματα;
Πριν από αρκετά χρόνια, είχα την ευχαρίστηση να επισκεφτώ ένα καζίνο του Λας Βέγκας. Στην είσοδο, αντάλλαξα δολάρια ΗΠΑ με μάρκες καζίνο ή «μάρκες», τις οποίες χρησιμοποιούσα αντί για χρήματα μέσα στο καζίνο. Αν τελείωνε η βραδιά με κάποια χρήματα που περίσσεψαν, μπορούσα να τα ανταλλάξω ξανά σε δολάρια με την ίδια ισοτιμία. Ένα stablecoin είναι ουσιαστικά το ίδιο πράγμα, αλλά με ηλεκτρονικά μάρκες αντί για μάρκες καζίνο.
Με τον νόμο GENIUS που ψηφίστηκε από τη Γερουσία των ΗΠΑ , μεγάλες εταιρείες όπως η Amazon και η Walmart σχεδιάζουν ήδη να εκδώσουν τα δικά τους stablecoins για χρήση από τους πελάτες. Αλλά η ιδέα οι επιχειρήσεις να έχουν το δικό τους νόμισμα εγείρει ορισμένα σοβαρά ερωτήματα. Θα μπορώ να χρησιμοποιώ τα tokens της Amazon για να πληρώνω στο Walmart ή αντίστροφα; Θα είναι η ίδια αξία των tokens της Amazon αν τα χρησιμοποιώ για να πληρώνω στο Walmart; Εάν κάθε μεγάλη εταιρεία στις ΗΠΑ αποφασίσει να δημιουργήσει το δικό της token, ποιο token χρησιμοποιείτε για κάθε συναλλαγή;
Δεδομένου ότι ο νόμος GENIUS θα ρυθμίζει τα stablecoins, οι άνθρωποι μπορεί να πιστεύουν ότι όλα τα stablecoins είναι εξίσου ασφαλή. Ωστόσο, αυτό είναι αδύνατο να διασφαλιστεί και παραμένουν τεράστια ερωτήματα σχετικά με το πώς οι επιχειρήσεις θα αξιοποιήσουν τα δικά τους stablecoins προς όφελός τους.
Η επόμενη παγκόσμια οικονομική κρίση
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μου στο καζίνο, δεν είχα καμία ανησυχία ότι μόλις πήγαινα να ανταλλάξω τα tokens μου σε δολάρια ΗΠΑ, το κατάστημα θα τηρούσε την υπόσχεσή του. Ωστόσο, φανταστείτε ότι είχα πάρει τα tokens μου σπίτι και είχα επιστρέψει το επόμενο βράδυ για να διαπιστώσω ότι το καζίνο είχε κλείσει ή ότι δεν είχε αρκετά δολάρια για να με εξαργυρώσει.
Ο κόσμος έχει βιώσει αρκετές νομισματικές κρίσεις όπως αυτή, όπου μια χώρα αντί για μια εταιρεία εκδίδει ένα συνδεδεμένο νόμισμα. Η Αργεντινή είναι το κλασικό παράδειγμα. Από το 1991 έως το 2002, η Κεντρική Τράπεζα της Αργεντινής υποσχέθηκε να ανταλλάξει ένα πέσο με 1 δολάριο ΗΠΑ, αλλά αυτό τεχνητά στρέβλωνε το εμπόριο με τις οικονομίες που δεν βασίζονταν στο δολάριο. Ακολούθησε μια οικονομική κρίση, η οποία επιδεινώθηκε όταν η σύνδεση τελικά καταργήθηκε.
Τώρα φανταστείτε ότι στις ΗΠΑ, μια πολύ μεγάλη εταιρεία εκδίδει σταθερά κρυπτονομίσματα (stablecoins) αξίας 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ. Η εταιρεία είναι επιτυχημένη και διαθέτει αρκετά περιουσιακά στοιχεία (συμπεριλαμβανομένων αμερικανικών εντόκων γραμματίων ή ομολόγων) για να εγγυηθεί την αξία του κρυπτονομίσματος. Συνεχίζει να εκδίδει περισσότερα σταθερά κρυπτονομίσματα, αλλά στη συνέχεια τα οικονομικά της χειροτερεύουν.
Αυτό θα πυροδοτούσε μια αλυσιδωτή αντίδραση. Κάποια στιγμή, οι επενδυτές θα συνειδητοποιούσαν ότι η εταιρεία έχει εκδώσει περισσότερα stablecoins από την αξία των αμερικανικών κρατικών ομολόγων που ισχυρίζεται ότι έχει. Στη συνέχεια, θα άρχιζαν να επιστρέφουν stablecoins, ωθώντας την εταιρεία να πουλήσει τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα της για να ηρεμήσει (πιθανώς ανεπιτυχώς) τους νευρικούς επενδυτές.
Οι επιπτώσεις σύντομα αρχίζουν να γίνονται αισθητές και προς τα έξω. Μια μαζική πώληση αμερικανικών ομολόγων θα μείωνε την τιμή των ίδιων των ομολόγων, προκαλώντας απότομη αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων. Μια ξαφνική, απροσδόκητη και δραστική αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων θα μπορούσε εύκολα να μεταφραστεί σε μια παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, καθώς οι τράπεζες και οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο θα αντιμετώπιζαν ξαφνικά κρίσεις φερεγγυότητας.
Ο κανονισμός δεν αποτελεί εγγύηση
Προφανώς, αυτό δεν χρειάζεται να συμβεί. Σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία, οι εταιρείες που εκδίδουν stablecoins θα υπόκεινται σε ρυθμίσεις και οι ρυθμιστικές αρχές θα διασφαλίσουν ότι διαθέτουν επαρκή αποθεματικά για να εκπληρώσουν τις υποσχέσεις τους σε περίπτωση που οι επενδυτές αρχίσουν να πανικοβάλλονται.
Ωστόσο, οι χρηματοπιστωτικές ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ δεν είναι αλάνθαστες. Μόλις πριν από λίγα χρόνια, δεν παρατήρησαν ότι η Silicon Valley Bank είχε πάρα πολλά περιουσιακά στοιχεία που κινδύνευαν από αύξηση των επιτοκίων, μια παράλειψη που προκάλεσε την κατάρρευση της τράπεζας το 2023.
Επομένως, δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς μια κατάσταση όπου πολλές εταιρείες είναι σε θέση να εκδίδουν ανεύθυνα πάρα πολλά stablecoins. Εάν συμβεί αυτό, οι συνέπειες θα μπορούσαν να είναι τρομερές, όχι μόνο για τις ΗΠΑ, αλλά για ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία.
*Ο Sergi Basco είναι ο καθηγητής Agregado στο Τμήμα Οικονομίας του Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης και ο ερευνητής στο Fundació MOVE y BEAT. Το άρθρο του αναδημοσιεύεται αυτούσιο στο Liberal μέσω άδειας Creative Commons από τον ιστότοπο TheConversation.com.
