H Χαμάς είναι το μακρύ χέρι του Ιράν, της Κίνας και της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή. Τη μάχη για την αύξηση της επιρροής στην περιοχή, τις χρηματοδοτήσεις και το οικονομικό παιχνίδι, περιγράφει στο Liberal ο ισραηλινός πολιτικός επιστήμονας S. Attias.
Και εξηγεί πώς το Πεκίνο βλέπει μια τεράστια ευκαιρία να αυξήσει την επιρροή του στη Μ. Ανατολή μετά τη μεσολάβηση του στην προσέγγιση Σ. Αραβίας - Ιράν, πώς η Ρωσία επωφελείται από τον περισπασμό των Αμερικανών από την Ουκρανία και γιατί το Ιράν βλέπει να κερδίζει πόντους στην περιοχή, με τη σταδιακή απομάκρυνση του Ισραήλ από τον αραβικό κόσμο.
Αυτό που συμβαίνει σήμερα στη Μ.Ανατολή, λέει ο ερευνητής στο Κέντρο Στρατηγικών Σπουδών Begin-Sadat (BESA) είναι ένας πολυδιάστατος πόλεμος ανάμεσα στον ελεύθερο κόσμο και μια μοχθηρή συμμαχία χωρών και οντοτήτων με μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, που μισούν τις δημοκρατικές αξίες.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Αρκετοί παραπέμπουν σε μια σύγκρουση πολιτισμών για να περιγράψουν αυτό που πραγματικά συμβαίνει σήμερα στη Μ. Ανατολή. Ποια η γνώμη σας;
Κοιτάξτε, το βιβλίο «Η Σύγκρουση των Πολιτισμών», του Αμερικανού πολιτικού επιστήμονα Σάμιουελ Χάντιγκτον που γράφτηκε το 1996 έγινε μπεστ σέλερ. Κι αυτό, καθώς η προσέγγιση του Χάντιγκτον, απεικονίζει τόσο τη σημερινή πραγματικότητα, όσο και όλα εκείνα που ενδεχομένως πρόκειται να συμβούν τα επόμενα χρόνια.
Είναι προφανές ότι αυτά που συμβαίνουν στη Μέση Ανατολή, σε συνδυασμό με τον πόλεμο στην Ουκρανία, είναι η θρυαλλίδα μιας ολοένα και περισσότερο ανοικτής σύγκρουσης μεταξύ Δύσης και Ανατολής.
Σκεφτείτε ότι η θεωρία του Χάντινγκτον αμφισβητεί την ιδέα του δυτικού οικουμενισμού. Δηλαδή την αφελή άποψη ότι ορισμένες ιδέες, όπως η Δημοκρατία, οι αξίες της, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η διπλωματία και οι κανόνες της, έχουν καθολική εφαρμογή στον κόσμο.
Βλέπουμε λοιπόν εδώ και χρόνια ότι οι προσπάθειες να εφαρμοστούν οι δυτικές αξίες στις ισλαμικές κοινωνίες, όχι μόνο αποτυγχάνουν, αλλά και πυροδοτούν βάρβαρες επιθέσεις εναντίον όλων εκείνων που εκλαμβάνονται ως ο εχθρός.
Αυτό που συμβαίνει τις τελευταίες ημέρες δεν είναι ένας πόλεμος του Ισραήλ κατά της Χαμάς. Αλλά ο πόλεμος δύο πολιτισμών, του ελεύθερου κόσμου που πιστεύει στις δημοκρατικές αξίες και μιας μοχθηρής συμμαχίας χωρών και οντοτήτων που μισούν αυτές τις αξίες και στη θέση τους προτάσσουν έναν κόσμο βαρβαρότητας και τρομοκρατίας.
H Χαμάς είναι το μακρύ χέρι του Ιράν, της Κίνας και της Ρωσίας σε έναν πόλεμο, που τα έχει όλα, από τη σύγκρουση των πολιτισμών και το ενεργειακό, μέχρι τις υπόγειες ροές χρήματος και την πολιτική.
Η ημερομηνία που άλλαξε τα πάντα ήταν η 24η Φεβρουαρίου 2022 όταν και ξεκίνησε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Έκτοτε, η Ρωσία βρίσκεται σε σύγκρουση με τις ΗΠΑ. Η εισβολή της Ρωσίας ώθησε τις ΗΠΑ να αποκτήσουν ξεκάθαρη θέση για το μέλλον τους στην παγκόσμια τάξη πραγμάτων.
Πόσο εξυπηρετεί τη Ρωσία και τη Κίνα αυτό που συμβαίνει σήμερα στη Μ. Ανατολή;
Όλοι γνωρίζουμε ότι η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εχθρός των ΗΠΑ. Και η Κίνα μάχεται αυτή τη στιγμή για τον έλεγχο στη Μέση Ανατολή. Είναι το όνειρο των κινεζικών ηγεσιών εδώ και αιώνες. Δεν μπορούσε να συμβεί στο παρελθόν, όσο οι ΗΠΑ ήταν παρούσες στην περιοχή.
Αλλά τώρα βιώνουμε μια μετατόπιση ισχύος από τη Δύση πίσω στην Ανατολή. Και η Κίνα το γνωρίζει αυτό και το καθοδηγεί. Μιλάμε για πολλά κονδύλια, μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, χρηματοδοτήσεις κάθε είδους, για ενεργειακούς πόρους, για τη βιομηχανία των τσιπ και φυσικά για πολιτικό έλεγχο.
Σας θυμίζω ότι η περιοχή της Μέσης Ανατολής είναι ζωτικής σημασίας για τον Νέο Δρόμο του Μεταξιού και τις ενεργειακές εξαγωγές της Κίνας, ότι το Πεκίνο αποτελεί τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Τεχεράνης, καθώς και ότι τέσσερις χώρες, η Αίγυπτος, το Ιράν, τα ΗΑΕ και η Σ. Αραβία, έγιναν φέτος Μέλη στην ομάδα των BRICS.
Καταλύτης φυσικά για την επιρροή του Πεκίνου ήταν όταν το Μάρτιο του 2023, η Σαουδική Αραβία - γενέτειρα του Ισλάμ - και το Ιράν, οι δύο από τους πιο ισχυρούς και ανταγωνιστικούς παίκτες στη περιοχή με παρελθόν μεγάλης εχθρότητας, ήρθαν κοντά, με τη μεσολάβηση της Κίνας.
Τι εξελίξεις πυροδότησε η συμφωνία αυτή;
Καταρχήν, φάνηκε αμέσως ότι η συμφωνία είναι σε βάρος της επιχειρούμενης προσέγγισης Σαουδικής Αραβίας - Ισραήλ, την οποία η Ουάσιγκτον επιδίωκε. Τα τελευταία χρόνια δαπανήθηκε πάρα πολύ διπλωματικό κεφάλαιο για την εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με τις Αραβικές χώρες. Ειδικά το 2023 είχαν γίνει πολύ συστηματικές προσπάθειες για την εξεύρεση συμβιβασμού μεταξύ Ισραήλ και Σ. Αραβίας που θα οδηγούσε στην ομαλοποίηση των διμερών σχέσεων.
Πριν από μερικές εβδομάδες τα πάντα έδειχναν ότι είμαστε κοντά σε αυτό. Και σήμερα βλέπουμε ότι το Ισραήλ βρίσκεται στο μάτι μιας καταιγίδας, με τη Χαμάς να είναι το μακρύ χέρι του Ιράν στην περιοχή.
Τα δε, πλοκάμια του γύρω από το Ισραήλ είναι από το Βορρά με τη Χεζμπολάχ και τη Συρία, από το Νότο με τους υποστηριζόμενους από το Ιράν, σιίτες αντάρτες Χούτι - έχουν δηλώσει ότι είναι έτοιμοι να επιτεθούν στο Ισραήλ- και μετά, στα Νοτιοδυτικά, εντός του Ισραήλ, υπάρχει η Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας.
Όσο για την Κίνα πρέπει να πούμε ότι πλέον οι άλλοτε εγκάρδιοι δεσμοί της με το Ισραήλ έχουν χαλάσει. Ενώ το Πεκίνο, μιλούσε για την ανάγκη καταπολέμησης της τρομοκρατίας την ώρα που καταπίεζε τους Ουιγούρους στην περιοχή Σιντζιάνγκ, έχει αποφύγει να χρησιμοποιήσει τη λέξη «τρομοκρατία» για την επίθεση της Χαμάς, προς μεγάλη απογοήτευση του Ισραήλ.
Και η Ρωσία;
Έπειτα από την απώλεια της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας, έψαξε να βρει νέους πελάτες και τους βρήκε μεταξύ άλλων στην Κίνα και το Ιράν. Η σχέση Κίνας - Ρωσίας - Ιράν είναι σήμερα πιο ισχυρή παρά ποτέ. Τους ενώνουν ολοένα και περισσότερα. Και για αυτό το παιχνίδι γίνεται όλο και πιο επικίνδυνο για τον πλανήτη, γι’ αυτό στη Μ. Ανατολή δεν έχουμε ένα απλό πόλεμο του Ισραήλ με τη Χαμάς, όπως παλαιότερα.
Δεν έχει γίνει ευρέως αντιληπτό, αλλά ο πόλεμος είναι μεταξύ Ευρώπης - ΝΑΤΟ - ΗΠΑ - Ισραήλ απέναντι σε Χαμάς - Ιράν - Ρωσία - Κίνα - Β. Κορέα. Είναι αν θέλετε ένας πολυδιάστατος πόλεμος, που εμπλέκει πολλούς τομείς σε διαφορετικά επίπεδα, τόσο άμεσα, όσο και έμμεσα, από τη σύγκρουση των πολιτισμών και το ενεργειακό, μέχρι τις ροές του χρήματος και την πολιτική.
Σκεφτείτε ποιος έλεγχε την περιοχή στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ επί χρόνια. Η Ρωσία μέσω της συμμετοχής της στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας και τη μετέπειτα κατοχή μέρους της χώρας. Και η ενεργειακή τροφοδοσία, όπως και οι εξαγωγές στο φυσικό αέριο και το πετρέλαιο, έφεραν πολύ πιο κοντά τη Ρωσία με το Ιράν και την Κίνα. Είναι προφανές ότι αυτό το μέτωπο, της Μέσης Ανατολής, ικανοποιεί τα μέγιστα τους κύριους γεωπολιτικούς αντιπάλους της Αμερικής.
Τελικά, η Χαμάς επιθυμεί πραγματική λύση στο Παλαιστινιακό ή όχι ;
Καταρχήν, η Χαμάς δεν έχει τις ικανότητες, ούτε τη γνώση, ούτε την απαιτούμενη ευφυΐα για να ηγηθεί της διακυβέρνησης των Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας.
Δεν νοιάζεται στην πραγματικότητα για τις ανάγκες και την ευημερία των ανθρώπων της Γάζας, ούτε επιθυμεί λύση του Παλαιστινιακού, καθώς όλες οι ροές χρήματος προς αυτήν, χρησιμοποιούνται για να χρηματοδοτούν την τρομοκρατία. Το πραγματικό φυσικά ερώτημα είναι αν το Ιράν θέλει να επιλυθεί το Παλαιστινιακό. Η απάντηση είναι πως «όχι».
* O Δρ. Shay Attias είναι Λέκτορας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και στη Σχολή Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Bar-Ilan και Senior Researcher στο Κέντρο Στρατηγικών Σπουδών Begin-Sadat (BESA)
