Τους λόγους για τους οποίους ο πόλεμος του Ισραήλ με το Ιράν αφορά ολόκληρη τη Δύση και τη Δημοκρατία, εξηγεί με συνέντευξή της στο Liberal η Δρ. Εφράτ Σόφερ, διακεκριμένη ακαδημαϊκός και σύμβουλος κρατών και κυβερνήσεων σε ζητήματα Μέσης Ανατολής. Η ίδια αναλύει την κατάσταση στη Μέση Ανατολή και τη σύνδεση Ρωσίας, Ιράν και Τουρκίας με τρομοκρατικές οργανώσεις και τακτικές διασποράς ψευδών ειδήσεων.
Συνέντευξη στον Νικόλα Ταμπακόπουλο
Πότε πιστεύετε θα τελειώσει η σύγκρουση του Ισραήλ με το Ιράν; Από τη μία παρατηρούμε έναν αγώνα δρόμου για μια συμφωνία με τα πυρηνικά, από την άλλη όμως η Τεχεράνη δεν δείχνει σημάδια σύγκλισης.
Είναι δύσκολο να σας απαντήσω, τουλάχιστον όσον αφορά το Ιράν. Ο πόλεμος θα συνεχιστεί όσο οι Ιρανοί διαθέτουν βαλλιστικούς πυραύλους και drones με σκοπό να πλήξουν το Ισραήλ. Οι προθέσεις του Ισραήλ είναι γενικά να αποφεύγει μακροχρόνιους πολέμους. Το στρατηγικό του δόγμα είναι να διεξάγει όσο το δυνατόν πιο σύντομους πολέμους. Το άλλο βασικό στρατηγικό δόγμα, το λεγόμενο «Δόγμα Μπεγκίν», βασίζεται στην προληπτική δράση, ώστε να αποτρέψει μια απειλή πριν αυτή πραγματοποιηθεί.
Το Ισραήλ στοχεύει συγκεκριμένα σημεία: να καταστρέψει ή τουλάχιστον να υποβαθμίσει την πυρηνική ικανότητα του Ιράν και να μειώσει τις δυνατότητες του για επιθέσεις με συμβατικά όπλα, όπως οι βαλλιστικοί πύραυλοι και τα UAVs. Η πυρηνική απειλή μιλά από μόνη της. Αν το Ιράν αποκτήσει πυρηνική δυνατότητα και γίνει «πυρηνική δύναμη», θα αποτελεί σημαντικό αποσταθεροποιητικό παράγοντα για την ευρύτερη περιοχή. Παράλληλα, χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία και η Αίγυπτος θα επιδιώξουν επίσης να αποκτήσουν πυρηνικά όπλα, κάτι εξίσου επικίνδυνο.
Το Ιράν, επιπλέον, προσπαθεί να εξάγει την αστάθεια μέσω των εντολοδόχων του, όπως η Χαμάς, η Χεζμπολάχ και οι Χούθι. Η δυνατότητα του να χρησιμοποιεί συμβατικά όπλα, συμπεριλαμβανομένων των drones, παραμένει εξαιρετικά σημαντική. Για δεκαετίες, η στρατηγική του Ιράν είναι η συσσώρευση αυτών των συστημάτων, και η χρήση τους για επίθεση σε πόλεις — όπως βλέπουμε σήμερα — μέχρι να του αναγνωριστεί ανωτερότητα. Αυτή είναι και μία από τις αδυναμίες των πυρηνικών συμφωνιών με το Ιράν, αφού δεν προβλέπουν επαρκώς το κομμάτι των βαλλιστικών όπλων και των drones.
Η τεχνολογία των πυραύλων μπορεί να εξελιχθεί ώστε να φέρει πυρηνικές κεφαλές. Για αυτόν τον λόγο το Ισραήλ προσπαθεί να καταστρέψει αυτή τη δυνατότητα. Η ακτίνα δράσης των ιρανικών όπλων είναι τεράστια — και ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να ανησυχούν, αφού υπάρχει η δυνατότητα να πληγούν. Το Ισραήλ προειδοποιεί εδώ και καιρό.
Αυτό μπορεί να συμβεί άμεσα ή μεσοπρόθεσμα. Οι Ιρανοί κατασκευάζουν πυραύλους και drones που χρησιμοποιεί ήδη η Ρωσία στην Ουκρανία. Πολλές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης ανησυχούν έντονα.
Ποιοι είναι οι σύμμαχοι του Ιράν;
Υπάρχει μια ξεκάθαρη συμμαχία ανάμεσα σε Τουρκία, Ιράν, Χαμάς, Κατάρ και Ρωσία — μια αλυσίδα δυνάμεων με συγκλίνουσες επιδιώξεις.
Η στάση των ΗΠΑ; Θα εμπλακεί στον πόλεμο; Ρωτώ γιατί υπάρχουν αντικρουόμενες δηλώσεις του προέδρου των ΗΠΑ.
Δεν μπορώ να μπω στο μυαλό του προέδρου των ΗΠΑ, του Ντόναλντ Τραμπ. Ο Αμερικανός πρόεδρος πράττει αυτό που θεωρεί προς όφελος της χώρας του, και η διαδικασία αυτή απαιτεί χρόνο. Όμως πιστεύω ότι όσοι παρακολουθούν τη γεωπολιτική κατανοούν ότι το Ιράν δεν απειλεί μόνο το Ισραήλ αλλά ολόκληρη τη Δύση.
Πολλά κράτη του Κόλπου ανησυχούν για τις δράσεις της συμμαχίας μεταξύ Ιράν και Ρωσίας. Δεν υπάρχει μόνο στρατηγική ανησυχία, αλλά και φόβος για τον τρόπο που Ιράν και Ρωσία ενισχύουν τρομοκρατικές οργανώσεις — τις χρηματοδοτούν, τις εκπαιδεύουν, και διεξάγουν ψυχολογικό πόλεμο μέσω ψευδών ειδήσεων και αντισημιτικής προπαγάνδας.
Το είδαμε και στα αμερικανικά πανεπιστήμια...
Ακριβώς. Το βλέπουμε σε σημαντικά πανεπιστήμια των ΗΠΑ. Και είναι επικίνδυνο, όχι μόνο για τις εβραϊκές κοινότητες, αλλά και για τις χριστιανικές.
Η Τουρκία επίσης σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ χρηματοδοτεί τρομοκρατικές οργανώσεις, ενώ η Χαμάς έχει στενούς δεσμούς με τον Ερντογάν. Ποια η άποψή σας;
Η επιρροή της Τουρκίας στα Βαλκάνια, π.χ. στη Βοσνία, προκαλεί ανησυχία. Ο Ερντογάν επιδιώκει να επεκτείνει την επιρροή του παγκοσμίως.
Πώς βλέπετε τη στρατηγική συμμαχία μεταξύ Ισραήλ, Ελλάδας και Κύπρου. Θα μπορούσε και η Αίγυπτος αν συμπληρώσει το παζλ και να αποτελέσει εμπόδιο στον επεκτατισμό του Ερντογάν;
Οι σχέσεις Ισραήλ-Αιγύπτου, ειδικά στον στρατιωτικό τομέα, είναι ιστορικά στενές. Η συνεργασία Ελλάδας-Αιγύπτου απέναντι στην Τουρκία είναι αξιοσημείωτη. Πολλοί παρακολουθούν στενά ποιος χρηματοδοτεί το έλλειμμα της αιγυπτιακής οικονομίας. Η Αίγυπτος είναι οικονομικά και στρατηγικά ευάλωτη σε εξωτερικές πιέσεις.
Επιστρέφοντας στο Ιράν, θέλουν οι πολίτες αλλαγή του καθεστώτος και πόσο πιθανή είναι αυτή η ανατροπή;
Είμαι αισιόδοξη. Ο ιρανικός λαός είναι μορφωμένος, με βαθιά κουλτούρα. Πιστεύω ότι έχουν ένα καθεστώς που δεν τους αξίζει. Έχει δείξει απανθρωπιά απέναντι σε γυναίκες, παιδιά, μειονότητες, και ιδιαίτερα σε χριστιανούς προσήλυτους. Ο αριθμός των Ιρανών που ασπάζονται τον χριστιανισμό έχει αυξηθεί σημαντικά και το καθεστώς τούς διώκει με βία.
Υπάρχει ισχυρή αντιπολίτευση και μεγάλος αριθμός υποστηρικτών του Ρεζά Παχλεβί. Πολλοί ελπίζουν ότι ο Χαμενεΐ θα αποχωρήσει ή θα πεθάνει. Τώρα είναι η ευκαιρία τους. Πριν το 1979, οι σχέσεις Ισραήλ-Ιράν ήταν εξαιρετικές. Πιστεύω ότι το Ιράν μπορεί στο μέλλον να επιστρέψει ως ενεργό μέλος της διεθνούς κοινότητας, κοντά στη Δύση.
Πιστεύετε ότι το Ισραήλ μπορεί να χρηματοδοτήσει, να υποστηρίξει δύο ταυτόχρονους πολέμους στη Γάζα και στο Ιράν για μεγάλο χρονικό διάστημα;
Το Ισραήλ δεν πολεμά μόνο σε δύο μέτωπα. Είναι επτά, ίσως οκτώ — το όγδοο είναι το μέτωπο της κοινής γνώμης. Αυτό αφορά όλους τους Εβραίους ανά τον κόσμο.
Ευχαριστούμε τον Θεό για τους φίλους και συμμάχους μας. Όταν στεκόμαστε μαζί, ξέρουμε ότι είμαστε στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Όπως είχε πει η Γκόλντα Μέιρ: «Έχουμε ένα πλεονέκτημα: Δεν έχουμε άλλη επιλογή.» Πρέπει να νικήσουμε — όχι μόνο για τους Εβραίους, αλλά για όλους τους ελεύθερους ανθρώπους.
Βιογραφικό σημείωμα
Η Δρ. Εφράτ Σόφερ είναι διακεκριμένη ακαδημαϊκός και ηγετική προσωπικότητα στον χώρο των think tanks, ευρέως αναγνωρισμένη στο Ισραήλ, τη Μέση Ανατολή και το Ιράν. Διατηρώντας στενή σχέση με την περσική εβραϊκή της κληρονομιά, κατέχει διάφορες σημαντικές θέσεις, μεταξύ των οποίων και αυτή της Προέδρου του Συμβουλίου Συμβούλων στο Κέντρο Έζρι για Έρευνα του Ιράν και των Κρατών του Κόλπου. Παίζει καθοριστικό ρόλο στην προώθηση του διαθρησκειακού διαλόγου στο Ηνωμένο Βασίλειο και διεθνώς. Αποτελεί έμπιστη σύμβουλο κρατών και κυβερνήσεων και υψηλόβαθμων ηγετών χάραξης πολιτικής και έχει εκπροσωπήσει το Παγκόσμιο Εβραϊκό Συνέδριο (WJC) σε διεθνή φόρα, περιλαμβανομένου και του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ. Πρόσφατα εξελέγη μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του WJC.
