Μια ανάρτηση του Ρουβίκωνα για τον Δήμο Παιανίας έγινε τις τελευταίες ημέρες viral. Η ομάδα δημοσίευσε καταγγελίες για ένα «νοσηρό εργασιακό καθεστώς», για εκφοβισμό, για σεξιστικές προσβολές από τον προϊστάμενο καθαριότητας, για ρεπό που δεν δίνονται και υπερωρίες που κόβονται. Ακολούθησε απάντηση του δημάρχου Παιανίας, ο οποίος κατήγγειλε απειλές κατά υπαλλήλου και κάλεσε όσους έχουν στοιχεία να τα προσκομίσουν. Το περιστατικό, μικρό σε κλίμακα αλλά μεγάλο σε σημασία, αποκαλύπτει τη σύγχυση που διαπερνά την ελληνική δημόσια ζωή: τη σύγχυση ανάμεσα στη Δικαιοσύνη και στην εκδίκηση. Όταν η διοίκηση αδρανεί και η κοινωνία ανέχεται την αυθαιρεσία, οι τραμπούκοι βρίσκουν χώρο να παριστάνουν τους τιμωρούς. Και όταν οι πολίτες χειροκροτούν αυτούς τους τιμωρούς, η Δημοκρατία αρχίζει να βυθίζεται στο τέλμα της αυτοδικίας.
Αν έστω και μέρος των καταγγελιών που ανέφερε ο Ρουβίκωνας ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, τότε η συμπεριφορά ορισμένων στελεχών του Δήμου Παιανίας είναι ντροπή για κάθε δημόσιο οργανισμό. Η σεξουαλική παρενόχληση και η ταπείνωση των εργαζομένων δεν είναι πταίσματα· είναι προσβολές της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Τίποτα δεν μπορεί να δικαιολογήσει τον εξευτελισμό ανθρώπων που εργάζονται στις πιο δύσκολες και απαραίτητες θέσεις ενός Δήμου. Όμως η αντιμετώπιση τέτοιων συμπεριφορών δεν μπορεί να γίνει με απειλές, με εισβολές και με «παρεμβάσεις». Ο σεβασμός στο θύμα προϋποθέτει σεβασμό στους θεσμούς. Διαφορετικά, η κοινωνία καταλήγει να είναι πιο άδικη και πιο βίαιη από τους ίδιους τους δράστες που υποτίθεται πως καταδικάζει.
Η αυτοδικία του Ρουβίκωνα δεν είναι λύση, είναι οπισθοδρόμηση. Ο Ρουβίκωνας και οι ομοϊδεάτες του δεν αποκαθιστούν καμία δικαιοσύνη. Απλώς στήνουν ένα δικό τους δικαστήριο του πεζοδρομίου, με κατηγορούμενους και θύματα χωρίς υπεράσπιση, χωρίς αποδείξεις, χωρίς νόμο. Αυτό δεν είναι «κοινωνική παρέμβαση», είναι ωμός τραμπουκισμός. Και ο τραμπουκισμός δεν καθαρίζει τη βρωμιά της εξουσίας, την πολλαπλασιάζει. Όποιος πιστεύει ότι η λύση στην κρατική αυθαιρεσία είναι η παρακρατική βία, παίζει με τη φωτιά. Κανένας δεν ξέρει πού σταματά μια τέτοια λογική. Σήμερα η «παρέμβαση» γίνεται σε έναν προϊστάμενο καθαριότητας. Αύριο μπορεί να γίνει σε έναν δημοσιογράφο, σε έναν γιατρό, σε έναν καθηγητή (το έχουμε ξαναδεί το έργο άλλωστε). Η κοινωνία που αφήνει την απονομή της δικαιοσύνης στους αυτόκλητους τιμωρούς δεν είναι κοινωνία ελευθέρων ανθρώπων. Είναι μπανανία.
Ο δήμαρχος Παιανίας σωστά καταδίκασε τις απειλές και κάλεσε για διερεύνηση της υπόθεσης. Όμως το ζήτημα δεν τελειώνει εκεί. Οι δημοτικές αρχές οφείλουν να αποδεικνύουν στην πράξη ότι οι εργαζόμενοι μπορούν να απευθύνονται στη διοίκηση και να βρίσκουν το δίκιο τους χωρίς να χρειάζονται Ρουβίκωνες. Ότι η αλήθεια μπορεί να βγει στο φως χωρίς να πέσει ούτε μια πόρτα, χωρίς να ακουστεί ούτε μια απειλή. Η εμπιστοσύνη στους θεσμούς δεν χτίζεται με ανακοινώσεις που βάζουν διορίες 48 ωρών για την προσκόμιση στοιχείων. Χτίζεται με συνέπεια, με διαφάνεια, και με λογοδοσία. Και κυρίως, με την απόφαση ότι κανένας δεν είναι υπεράνω του νόμου, ούτε οι δημόσιοι λειτουργοί, ούτε οι κουκουλοφόροι παρακρατικοί.
Τέλος, η ανοχή στη σεξουαλική ή λεκτική κακοποίηση (πιο συχνά εις βάρος των γυναικών) είναι τοξική για την κοινωνία. Η ανοχή στο παρακράτος του Ρουβίκωνα είναι τοξική για τη δημοκρατία. Και οι δύο πλευρές, με διαφορετικούς τρόπους, υπονομεύουν τον ίδιο θεμέλιο λίθο: το κράτος δικαίου. Αν θέλουμε πραγματική καθαριότητα, πρέπει να ξεκινήσουμε από εκεί. Με θεσμούς που λειτουργούν, με δικαιοσύνη που δεν αδιαφορεί και με πολίτες που απορρίπτουν τους αυτόκλητους προστάτες και τιμωρούς. Η Δημοκρατία δεν έχει ανάγκη από Ρουβίκωνες. Έχει ανάγκη από πολίτες που πιστεύουν στη δύναμη του Νόμου.
