Αν θέλουμε πραγματικά brain gain και όχι απλώς να κουνάμε σημαίες σε συνέδρια, πρέπει να δούμε τους αριθμούς. Ψυχρά. Ρεαλιστικά. Χωρίς φετίχ για το «κοινωνικό κράτος». Γιατί η αλήθεια είναι αδυσώπητη: στην Ελλάδα του 2025, το κράτος παίρνει τη μερίδα του λέοντος από την εργασία - και ειδικά από την παραγωγική εργασία.
Δύο εργαζόμενοι, και οι δύο με ένα παιδί. Ο πρώτος κοστίζει στον εργοδότη του 121.784 ευρώ το χρόνο και καταλήγει με 56.613 καθαρά στο σπίτι. Ο δεύτερος κοστίζει 50.489 ευρώ το χρόνο και του μένουν 28.308. Δηλαδή, ο δεύτερος παίρνει σχεδόν τα μισά, και όμως κοστίζει μόνο το 41% του πρώτου. Το κοινό τους χαρακτηριστικό; Είναι και οι δύο στυγνοί φορολογικοί στόχοι.
Το μήνυμα του κράτους είναι σαφές: όσο περισσότερο δουλεύεις και αμείβεσαι, τόσο λιγότερο σου ανήκει το προϊόν του κόπου σου. Αν πλησιάσεις τα 100.000 ευρώ μικτά, πάνω από το μισό σου εισόδημα εξατμίζεται πριν φτάσει στην τσέπη σου. Αν μείνεις χαμηλά, το κράτος σου επιτρέπει να αναπνέεις, αλλά ποτέ να προοδεύσεις.
Η Ελλάδα δεν έχει απλώς υψηλούς φόρους και εισφορές. Έχει ένα σύστημα τιμωρητικό. Ένα σύστημα που στήθηκε όχι για να ανταμείβει την παραγωγικότητα, αλλά για να συντηρεί τη μετριότητα μέσω αναδιανομής. Ο εργαζόμενος του ιδιωτικού τομέα, αυτός που πληρώνει παράγει 28 μισθούς τον χρόνο για να κρατήσει το κράτος τους μισούς (για φόρους και εισφορές), είναι ο μεγάλος χαμένος.
Το παράδοξο είναι ότι τα τελευταία χρόνια έγιναν βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση. Μειώθηκαν εισφορές, μειώθηκε και ο φόρος φυσικών προσώπων. Αλλά το θεσμικό πλαίσιο παραμένει βαρύ και ασύμμετρο. Οι καλές δουλειές συνεχίζουν να τιμωρούνται. Οι υψηλές απολαβές δαιμονοποιούνται. Και τα ταλέντα - οι Έλληνες που θέλουμε πίσω - βλέπουν και αποφασίζουν να μείνουν έξω.
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε το Euronews τον περασμένο Μάιο, η Ελλάδα παραμένει μια από τις πιο εχθρικές χώρες στην Ευρώπη για τον εργαζόμενο της μεσαίας και ανώτερης εισοδηματικής κλίμακας. Δεν είναι μόνο το φορολογικό βάρος. Είναι και η πολυπλοκότητα. Οι εξαιρέσεις. Οι στρεβλώσεις που ευνοούν λίγους και τιμωρούν τους πολλούς.
Η λύση λοιπόν, δεν μπορεί να είναι περισσότερα επιδόματα, ούτε στοχευμένες φοροαπαλλαγές. Αυτά είναι η ασπιρίνη στον καρκίνο. Η λύση είναι ριζική αλλαγή φιλοσοφίας: χαμηλοί και ενιαίοι συντελεστές. Φορολόγηση που να ενθαρρύνει την εργασία, όχι να τη μετατρέπει σε ενοχή. Ένα ασφαλιστικό σύστημα απλό, ανταποδοτικό, και όχι εργαλείο πολιτικής πελατείας.
Η Ελλάδα δεν έχει κανένα μέλλον ως χώρα υπηρεσιών χαμηλής προστιθέμενης αξίας. Αν θέλουμε να κρατήσουμε τα μυαλά εδώ ή να φέρουμε πίσω εκείνα που έφυγαν, πρέπει να σταματήσουμε να φορολογούμε την παραγωγικότητά τους σαν έγκλημα. Πρέπει να πάψουμε να τιμωρούμε την αριστεία και να απομυζούμε την εργασία. Η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης μέσω της σκληρής δουλειάς και της παραγωγικότητας δεν είναι ντροπή. Είναι η βάση κάθε υγιούς κοινωνίας.
Διαφορετικά, κάθε συζήτηση περί brain gain θα παραμένει κενό σλόγκαν. Και οι πραγματικοί εργοδότες, δηλαδή οι φορολογούμενοι, θα συνεχίσουν να φεύγουν. Με το μυαλό ή με το διαβατήριο.
