El Sombrero, 40 Ζωές, 1 Μπάλα, Εκδόσεις Διόπτρα, σελ 280.
Το νέο βιβλίο της ομάδας El Sombrero, με τίτλο «40 Ζωές, 1 Μπάλα», είναι μια συλλογή σαράντα ιστοριών όπου το ποδόσφαιρο ξεφεύγει από τα στενά όρια του αγωνιστικού χώρου και περνά στην ίδια την κοινωνία, στην καθημερινότητά της, στα πάθη και στις αντιφάσεις της. Οι El Sombrero παρουσιάζουν το δημοφιλέστερο άθλημα ως το απόσταγμα της συλλογικής εμπειρίας, σαν ένα πεδίο όπου διασταυρώνονται η ζωή, η χαρά, η απώλεια, η δικαιοσύνη, η τρέλα και η αγάπη, με δυο λόγια όλα όσα συγκροτούν το ανθρώπινο δράμα ή την «ανθρώπινη κωμωδία» όπως θα προτιμούσε ο Μπαλζάκ.
Το ποδόσφαιρο, όπως παρουσιάζεται μέσα από αυτές τις σαράντα αφηγήσεις, γίνεται σύστημα αναφοράς της εποχής μας, ένα πολιτισμικό φαινόμενο που αποκαλύπτει τον τρόπο με τον οποίο οι κοινωνίες οργανώνονται, ελπίζουν, απογοητεύονται και συνεχίζουν... Στις σελίδες του βιβλίου βρίσκουμε παίκτες, αγώνες, τρόπαια, αλλά ταυτόχρονα και πρόσωπα που συνδέουν το παιχνίδι με τα μεγάλα αφηγήματα της ζωής. Παρακολουθούμε εκτός από πάσες και κεφαλιές, ντρίμπλες και γκολ, τη φτώχεια και την κοινωνική άνοδο, την καταπίεση και την εξέγερση, τη δόξα και την πτώση. Το γήπεδο μετατρέπεται έτσι σε μικρογραφία του κόσμου, όπου οι ταυτότητες συγκρούονται και επαναπροσδιορίζονται, όπου το πάθος γίνεται πολιτισμός και η μπάλα σύμβολο μιας κοινής ανθρωπιάς.
Στις «40 Ζωές, 1 Μπάλα» οι El Sombrero, γράφουν ένα βιβλίο για το ποδόσφαιρο, αλλά ταυτόχρονα και για τον άνθρωπο μέσα από το ποδόσφαιρο. Για τον τρόπο που η συλλογική συγκίνηση και η λαϊκή φαντασία μπορούν να παράγουν νόημα, να αντισταθούν στην αδικία και να υπενθυμίσουν ότι κάθε παιχνίδι, όσο απλό κι αν φαίνεται, είναι μια έκφραση του πολιτισμού.
Οι συγγραφείς παρατηρούν τον κόσμο της μπάλας «από την ανάποδη πλευρά» και ξέρουν πως το ποδόσφαιρο εκτός από παιχνίδι είναι κι ένας μικρόκοσμος πολιτισμού, πολιτικής, ταξικής ταυτότητας και ανθρώπινου πάθους. Στις σελίδες τους συναντάμε από τον Βραζιλιάνο «Χαρά του Λαού» μέχρι γυναίκες που πάλεψαν με τις προκαταλήψεις για να παίξουν μπάλα, ή έναν παίκτη που προτίμησε την επανάσταση αντί για το Μουντιάλ, και έναν ιεραπόστολο που τραγουδούσε στο πέταλο των φανατικών.
Η «ομάδα» διαθέτει ερευνητική εμμονή, γνήσια αγάπη για την ιστορία πίσω από το γεγονός και, πάνω απ’ όλα, μια ρομαντική ματιά που δεν πέφτει στην παγίδα ή την ευκολία των ωραιοποιήσεων. Κάθε ιστορία είναι προϊόν ενδελεχούς έρευνας, γραμμένη με αφηγηματικό ρυθμό, χιούμορ και συγκίνηση. Μέσα από ξεχασμένες εφημερίδες, φόρουμ, ηχογραφημένες συνεντεύξεις και μελέτη «εξωτικών» αρχείων, οι συγγραφείς ανασύρουν ανθρώπινες διαδρομές που δείχνουν πώς μια μπάλα μπορεί να αλλάξει μια ζωή, ή ακόμα και σαράντα...
Το βιβλίο υποστηρίζει πως το ποδόσφαιρο παραμένει ο πιο λαϊκός και οικουμενικός καθρέφτης του κόσμου, ένα πεδίο όπου η πολιτική, η κοινωνική αδικία, η πίστη και η χαρά συναντιούνται με τον τρόπο που μόνο η τέχνη θα μπορούσε να τις ενώσει. Έτσι το χρονικό των γηπέδων γίνεται αντιληπτό και σαν ένα παγκόσμιο πανόραμα ανθρωπιάς, όπου κάθε σελίδα μάς θυμίζει γιατί το ποδόσφαιρο μπορεί να είναι γέφυρα πολιτισμών και όχι μόνο ένα παιχνίδι.
Η ομάδα του El Sombrero κατορθώνει να γράψει για το ποδόσφαιρο όπως άλλοι γράφουν για τη λογοτεχνία ή τη μουσική. Με τρυφερότητα, χιούμορ, ειρωνεία και έναν αυθεντικό ανθρωπισμό. Είτε είσαι φίλαθλος είτε όχι, στις «40 Ζωές» θα αναγνωρίσεις κομμάτια του εαυτού σου, γιατί, τελικά, το ποδόσφαιρο είναι ο κόσμος σε κίνηση.
* Ο Ξενοφών Α. Μπρουντζάκης είναι συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας.
