Ο φωτογράφος που απαθανάτισε την επέκταση της Ελλάδας
Φρεντ Μπουασονά

Ο φωτογράφος που απαθανάτισε την επέκταση της Ελλάδας

Γνωστός -μεταξύ άλλων- για την εκτεταμένη φωτογράφιση του ελληνικού χώρου την τριακονταετία 1900-1930, ο Γαλλοελβετός Φρεντ Μπουασονά (1858-1946) είχε απαθανατιστεί να αγγίζει τη διοπτική κάμερά του και την ίδια στιγμή να διαπερνά με το βλέμμα του οποιονδήποτε παρατηρεί το πορτραίτο του. Η αυτοπροσωπογραφία αυτή επιλέχθηκε να υποδέχεται στο MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, τους επισκέπτες της έκθεσης «Ο Φρεντ Μπουασονά και η Μεσόγειος. Μια φωτογραφική Οδύσσεια», η οποία εγκαινιάζεται στις 8 Σεπτεμβρίου (6μ.μ.) και θα διαρκέσει έως τις 8 Ιανουαρίου 2023, μυώντας το φιλότεχνο κοινό στη μακρόχρονη προσπάθεια του Μπουασονά να αναγάγει τη φωτογραφία στη σφαίρα των καλών τεχνών. Όπως και στην ιδιαίτερή του ματιά και τη φωτογραφική του τεχνική με την οποία κατάφερε να θέσει τη Μεσόγειο στο προσκήνιο, ως άλλο κοινό τόπο, ως το σκηνικό της φωτογραφικής Οδύσσειας του ίδιου, στα χνάρια του ομηρικού ήρωα.

Τα συνολικά 110 έργα και πολυμεσικές εφαρμογές που παρουσιάζονται στην έκθεση, σε μια ελικοειδή διαδρομή, από τις Άλπεις μέχρι την έρημο του Σινά, αποτελούν αποτέλεσμα της περιόδου 1900-1930, οπότε και ο Μπουασονά μαζί με τον συνοδοιπόρο φίλο του Ντανιέλ Μπο-Μποβί, πρύτανη της Σχολής Καλών Τεχνών της Γενεύης, απαθανάτισαν τοπία και ανθρώπους ανά τη Μεσόγειο, ταξιδεύοντας στο Άγιο Όρος, την Πελοπόννησο, την Ανδρίτσαινα, την Αθήνα, την Ιθάκη, την Κρήτη, μεταξύ άλλων.

Το φωτογραφικό έργο της περιόδου εκείνης θεωρείται εν γένει πρωτοποριακό αλλά και καθοριστικό για την εξέλιξη της ελληνικής φωτογραφίας κατά τον 20ό αιώνα. Ανάμεσα σε άλλα, «δείχνει τον τρόπο που η Ελλάδα του πρόσφερε τη δυνατότητα να αναδείξει τη φωτογραφία ως μια αυτόνομη μορφή τέχνης», όπως αναφέρει στο σημείωμά της η Estelle Sohier, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Γεωγραφίας και Περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, και επιμελήτρια της έκθεσης. Συνεπιμελήτρια, για λογαριασμό του MOMus-Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, η ιστορικός της τέχνης, Αρετή Λεοπούλου.

Φρεντ Μπουασονά (1858-1946), «Πέλαγος μεταξύ Σικελίας και Τυνησίας, κύμα και ασημί αντανακλάσεις» (1912)  © Βιβλιοθήκη της Γενεύης

Το έργο του Μπουασονά τροφοδοτήθηκε από τις συνεργασίες του με συγγραφείς, αρχαιολόγους, πολιτικούς και γεωγράφους, και συνέβαλε στη διαμόρφωση μιας νέας αντίληψης που αντιμετώπιζε τη Μεσόγειο ως ενιαία γεωγραφική και πολιτισμική οντότητα. Φωτογραφίζοντας τους μεσογειακούς τόπους για περισσότερο από τρεις δεκαετίες, επικύρωσε μεταξύ άλλων τους γεωπολιτικούς μετασχηματισμούς της Ελλάδας και των Βαλκανίων. Σκηνές από την καθημερινότητα απλών ανθρώπων, μνημεία και τοπία προς αποκρυπτογράφηση προσκαλούν τους επισκέπτες σε μια ταξιδιωτική εμπειρία σε τόπους που πλέον έχουν διαμορφωθεί με τρόπους, που τότε ακόμη φάνταζαν μυθικοί.

Ο φακός του απαθανάτισε το πέλαγος ανάμεσα στη Σικελία και τη Τυνησία (1912), τον Παρνασσό από το Ζεμενό (1903), έναν αρραβώνα στην Ανδρίτσαινα (1903), την Ακρόπολη το σούρουπο (περ. 1907), τη λιμνοθάλασσα Πύλου (1912), το πορτραίτο γυναίκας αγνώστου ταυτότητας στο στούντιο Μπουασονά και Ταπονιέ (Παρίσι, δεκαετία 1900), όπως και πολλές ακόμη στιγμές και τοπία.

Φρεντ Μπουασονά (1858-1946), «Τα Μετέωρα: Θεσσαλία», (1908) © Τρικόγλειος Βιβλιοθήκη-Ευγενική παραχώρηση της Βιβλιοθήκης και του Κέντρου Πληροφόρησης ΑΠΘ

Η έκθεση «Ο Φρεντ Μπουασονά και η Μεσόγειος. Μια φωτογραφική Οδύσσεια» αποτελεί παραγωγή του MOMus-Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, με τη συνεργασία του Τμήματος Γεωγραφίας και Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου της Γενεύης, της Βιβλιοθήκης της Γενεύης και του Μουσείου Τέχνης και Ιστορίας της Πόλης της Γενεύης και με τη συνδρομή της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

*Θα πραγματοποιηθούν ξεναγήσεις στις 25 Σεπτεμβρίου, 9 & 23 Οκτωβρίου, 6 & 20 Νοεμβρίου, 4 & 18 Δεκεμβρίου, ώρα 12:00. Δηλώσεις συμμετοχής στο τηλ. 2310 566716 (Τρίτη-Σάββατο 11:00-17:00) και στο email [email protected] .