Το 348 π.Χ., στο αρχαίο Φάληρο, γεννήθηκε ένα αγόρι, που θα άφηνε πίσω του δυσερμήνευτα ίχνη. Τα σημάδια που άφησε στον ελληνιστικό ελλαδικό χώρο, κάποια αρνητικά, κάποια θετικά, συνέθεσαν μια προσωπικότητα, την οποία οι συγγραφείς των επόμενων αιώνων χαρακτηρίζουν ανάλογα με την προσωπική τους κρίση.
Αυτή η προσωπικότητα, ήταν ο Δημήτριος ο Φαληρεύς. Λέγεται, ότι όταν ήταν νέος, ο Δημήτριος έκαιγε καρδιές. Φημιζόταν για την ομορφιά του και λόγω αυτής είχε αποκτήσει και τον χαρακτηρισμό «Χαριτοβλέφαρος».
Ο όμορφος γόνος του Φαλήρου, απέκτησε ολοκληρωμένη παιδεία και μορφώθηκε δεόντως. Μάλιστα, υπήρξε και μαθητής στην Περιπατητική Σχολή, με δάσκαλο τον διάδοχο του Αριστοτέλη, τον Θεόφραστο. Έγινε, λοιπόν, αρχικά, ένας περιπατητικός φιλόσοφος.
Διδάχθηκε εκτός από φιλοσοφία, ρητορική και έτσι εξελίχθηκε στην συνέχεια σε μία από τις σημαντικότερες πολιτικές προσωπικότητες της ελληνιστικής Αθήνας. Είχε επιρροή και η δύναμή του στους ανώτερους κύκλους μεγάλωνε ολοένα και περισσότερο. Γι’ αυτό και αρκετοί ήθελαν να τον βγάλουν από τη μέση.
Δεν πρόλαβαν να βάλουν σε εφαρμογή τα σχέδια τους. Εκείνο τον καιρό, μαίνονταν οι αλλεπάλληλες συγκρούσεις μεταξύ των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οι οποίοι προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να αποκτήσουν όλο και περισσότερα εδάφη από την αυτοκρατορία, που υποτίθεται μόλις είχαν (πρόχειρα) μοιράσει.
Το 317 π.Χ., έφτασε στον Πειραιά με τον στόλο του ο γιος του τότε βασιλιά της Μακεδονίας, ο Κάσσανδρος και κατέκτησε την Αθήνα. Ο Δημήτριος, με κάποιο τρόπο κατάφερε να κάνει εντύπωση στον νέο ηγέτη. Τόση που τελικά ο τελευταίος τον όρισε, όπως αναφέρεται, «Επιμελητή της πόλεως».
Οι αντίπαλοι του Δημητρίου πρέπει να έσκασαν από το κακό τους. Ανέλαβε από τότε τα οικονομικά της Αθήνας και μπήκε και στην διαδικασία θέσπισης νόμων. Είναι αμφίβολο για τον αν οι πολίτες έζησαν καλά τα δέκα χρόνια που είχε αναλάβει αυτά τα καθήκοντα, από το 317 έως το 307 π.Χ.
Κάποια στιγμή, κατασκευάστηκαν προς τιμήν του, 360 ανδριάντες! Αγάλματα, στα οποία απεικονιζόταν ως φιλόσοφος και πολιτικός, αλλά και έφιππος. Όταν σταμάτησε, όμως, να είναι επιμελητής Αθηνών, τα αγάλματα αυτά δέχθηκαν αρκετά εχθρική μεταχείριση. Ρίχτηκαν στην θάλασσα, πωλήθηκαν ή καταστράφηκαν και το υλικό τους χρησιμοποιήθηκε αλλού.
Το 307 π.Χ., είχε έρθει η ώρα να πάρει σειρά ο επόμενος διάδοχος. Αυτή τη φορά, αποβιβάστηκε και πάλι στον Πειραιά, ο Δημήτριος ο Πολιορκητής, ο οποίος, όπως λέει και το όνομά του, πολιόρκησε αυτή τη φορά την Αθήνα. Ο Δημήτριος του Φαλήρου, είχε αποκτήσει κι άλλη δύναμη μετά από τόσα χρόνια. Ο νέος κατακτητής, όμως, δεν θα τον ευνοούσε όπως ο προηγούμενος. Έτσι, μπήκε σε ένα καράβι και κατέφυγε στην χώρα των Φαραώ, την Αίγυπτο.
Εγκαταστάθηκε στο πολύτιμο διαμάντι του πολιτισμού της εποχής, την Αλεξάνδρεια. Ακόμα κι εκεί, ο Δημήτριος κατάφερε να μπλεχτεί με τις άρχουσες τάξεις. Απέκτησε την εύνοια του βασιλιά Πτολεμαίου του Σωτήρος και βρισκόταν πάντα κοντά του. Ίσως η σημαντικότερη δουλειά που ανέλαβε ποτέ, να ήταν τότε που ο Πτολεμαίος του ανέθεσε την οργάνωση της νεοιδρυθείσας Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, καθώς και του Μουσείου.
Μετά από τα χρόνια που είχε αναλάβει εν μέρει την διοίκηση της Αθήνας, κατέληξε υπεύθυνος μιας από τις σπουδαιότερες βιβλιοθήκες που υπήρξαν ποτέ. Περπατούσε ανάμεσα στις μαρμάρινες αίθουσες, γεμάτες παπύρους, τους οποίους επιμελούνταν οι αλεξανδρινοί φιλόλογοι. Επίσης, εκεί συνέγραψε και το μεγαλύτερο μέρος των έργων του.
Δεν του κακόπεσε η δραπέτευση από την Ελλάδα… Δεν θα μπορούσε, όμως, να ξεφεύγει για πάντα. Ίσως μια μέρα που συζητούσαν με τον βασιλιά, ο τελευταίος ζήτησε την άποψή του για το ποιος από τους γιους του θα έπρεπε να τον διαδεχθεί. Ο Δημήτριος, χωρίς προφανώς να γνωρίζει τα μελλούμενα, συνέστησε τον Πτολεμαίο Κεραυνό.
Μετά τον θάνατο του βασιλιά, όμως, τον θρόνο πήρε ένας άλλος του γιος, ο Πτολεμαίος Φιλάδελφος. Φιλάδελφος ναι, αλλά μάλλον δεν συμπαθούσε καθόλου τον «ευνοούμενο» του πατέρα του. Μια εκδοχή είναι ότι ο Δημήτριος φυλακίστηκε. Σε άλλη περίπτωση, λέγεται ότι εξορίστηκε στην Άνω Αίγυπτο, όπου έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Πέθανε το 280 π.Χ., από δάγκωμα φιδιού…
Βιβλιογραφία:
Ο μαγευτικός κόσμος της Αρχαίας Ελλάδας
