Ο Ομφαλός της Γης. Το κέντρο του κόσμου. Οι Δελφοί. Η ιερότερη πόλη των αρχαίων Ελλήνων. Απομονωμένη στους πρόποδες του Παρνασσού, χτισμένη κάτω από τα δύο βραχώδη υψώματα στα νότια του βουνού, τις Φαιδριάδες λίθους. Τόπος κατοικίας ενός ανθρώπου, με ένα σπάνιο χάρισμα. Της ίσως διασημότερης μάντισσας στην ιστορία… Της Πυθίας.
Γνωστή για τους πολύπλοκους και καθοριστικούς χρησμούς που έδινε μέσα στους αιώνες, η Πυθία ήταν η Αρχιέρεια του μαντείου των Δελφών. Δεδομένου ότι η ονομασία της προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό ρήμα «πυνθάνομαι» (που σημαίνει «πληροφορούμαι») και ότι στις πηγές δεν αναφέρεται πουθενά ότι ήταν αθάνατη, είναι σωστότερο να αναφερόμαστε όχι σε μία, αλλά σε πολλές Πυθίες ανά τους αιώνες.
Πώς, όμως, γινόταν κάποια η «Πυθία»; Πώς θα ήταν άραγε να ζει κανείς στο πιο φημισμένο μαντείο του τότε γνωστού κόσμου και να αποτελεί τον «εκλεκτό» ενός θεού του Ολύμπου;
Στην αρχή, το ιερατείο διάλεγε ως Πυθία μια νέα, όμορφη, παρθένα κοπέλα από την απόλυτα πιστή στη λατρεία του Απόλλωνα, κοινότητα της πόλης των Δελφών. Λόγω, όμως, ενός αναπάντεχου περιστατικού, κατά το οποίο ένας επισκέπτης ερωτεύτηκε παράφορα την τότε Πυθία και την άρπαξε με τη βία αποσπώντας την από το ιερό, στη συνέχεια επιλέγονταν ωριμότερες γυναίκες που είχαν περάσει την ηλικία γάμου.
Η Πυθία φαίνεται ότι αρχικά δεν είχε και πολλή δουλειά, αφού χρησμοί δίνονταν μόνο μία φορά τον χρόνο, στα γενέθλια του Απόλλωνα, στις 7 Βυσίου (ο αρχαίος Φεβρουάριος). Καθώς το μαντείο γινόταν όλο και πιο γνωστό και η φήμη του εξαπλωνόταν ραγδαία σε Ανατολή και Δύση, όλο και περισσότεροι το επισκέπτονταν για να μάθουν το μέλλον τους.
Έτσι, οι χρησμοί δίνονταν εννιά φορές τον χρόνο και τελικά μία φορά τον μήνα. Εκτός βέβαια από τους χειμερινούς μήνες, κατά τους οποίους ο Απόλλωνας βρισκόταν εκτός έδρας και η Πυθία δεν μπορούσε να επικοινωνήσει μαζί του.
Πώς ήταν, λοιπόν, εκείνη η μέρα κάθε μήνα για την Πυθία; Η μέρα της ξεκινούσε με μια απλή τελετή σωματικού και ψυχικού εξαγνισμού. Η Αρχιέρεια περπατούσε μέχρι τη βάση των απόκρημνων Φαιδριάδων λίθων και πλενόταν στην Καστάλια πηγή. Τα νερά που ανάβλυζαν ανάμεσά τους, της πρόσφεραν προφητική έμπνευση.
Γυρίζοντας στο ιερό, έμπαινε στον ναό του Απόλλωνα, μέσα στο άδυτο (ένα πιθανόν μικρό και στενό δωμάτιο) και καθόταν πάνω σε έναν μάλλον επίχρυσο τρίποδα (μεταλλική κατασκευή που έμοιαζε σαν σκαμνί με τρία πόδια).
Μέσα στα λευκά της υφάσματα, με καλυμμένο το κεφάλι (όπως απεικονίζεται στα αγγεία), ανάμεσα στις αναθυμιάσεις από τα ρήγματα του βράχου κάτω από τον ναό και τους καπνούς από τα καιόμενα φύλλα δάφνης, η προφήτισσα συνδεόταν με τον θεό του φωτός και της μαντείας. Ο Απόλλωνας είχε την απάντηση για τον πιστό του. Μιλούσε με τη φωνή της Πυθίας και αποκάλυπτε τον πολυπόθητο χρησμό.
Σκηνή που μάλλον θα αποτελούσε τελείως απόκοσμο θέαμα για κάποιον απλό άνθρωπο της αρχαιότητας, σήμερα ξέρουμε ότι η «έκσταση» αυτή της ιέρειας προκαλούνταν πιθανότατα από τα αέρια μεθανίου και αιθυλενίου, τα οποία εισπνεόμενα προκαλούν ζάλη, σωματικούς σπασμούς, ακόμα και την αλλαγή της φωνής. Όλα στοιχεία που θα μπορούσαν πολύ εύκολα να πείσουν όχι μόνο τους προσκυνητές, αλλά και το ιερατείο και την ίδια την Πυθία, ότι συνομιλούσε με έναν ολύμπιο θεό.
Εσείς, λοιπόν, στη θέση ενός ανθρώπου του μακρινού παρελθόντος, τι θα θέλατε να μάθετε για το μέλλον σας; Ποια, άραγε, ερώτηση θα απευθύνατε σε μία Πυθία…;
Βιβλιογραφία:
- https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/mythology/lexicon/mantises/page_030.html
- https://www.mixanitouxronou.gr/i-nea-theoria-ton-epistimonon-gia-to-pos-i-pythia-elege-toys-chrismoys-apo-poy-erchotan-to-aerio-poy-tin-ekane-apokosmi/#goog_rewarded
- https://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/naoi/delphi/Naos%20Apollona,%20Delphi.0.htm
