Η ατζέντα της εβδομάδας: Nelly’s, Μπέκετ, μουσικές της Μικράς Ασίας
Από την αναδρομική έκθεση της Nelly's. Πηγή: Μουσείο Μπενάκη / benaki.org
Από την αναδρομική έκθεση της Nelly's. Πηγή: Μουσείο Μπενάκη / benaki.org

Η ατζέντα της εβδομάδας: Nelly’s, Μπέκετ, μουσικές της Μικράς Ασίας

Η αναδρομική έκθεση φωτογραφίας της Nelly’s, μία διάλεξη για τη στροφή των καλλιτεχνών του 20ου αιώνα στην πρωτόγονη τέχνη, η παρουσίαση βιβλίου για το μεταίχμιο πραγματικότητας και μυθοπλασίας, και η πρεμιέρα του μονολόγου «Όχι εγώ» του Μπέκετ αποδιδόμενο από δύο γυναίκες αντί για μία, είναι ορισμένα μόνο από όσα ξεχωρίζουμε στον καμβά πολιτιστικών εκδηλώσεων της Αθήνας για το διάστημα μεταξύ 18 και 24 Φεβρουαρίου.

Ας μη λησμονούμε τις μουσικές εκδηλώσεις, με αφιερώματα στην κλασική, Παλαιά και τζαζ μουσική.

Διαλέξεις

Τρεις διαλέξεις κέντρισαν το ενδιαφέρον μας για αυτή την εβδομάδα: το τραύμα της κακοποίησης, οι καλλιτέχνες του 20ου αιώνα, το αρχαίο θέατρο της Σπάρτης.

Η ημερίδα «Το τραύμα της κακοποίησης και η επανόρθωση του. Φαντασίωση ή Πραγματικότητα;» επικεντρώνεται στον σωματικό και ψυχικό πόνο ως το συναίσθημα που αποδίδεται δυσκολότερα σε λέξεις. Διοργανώνεται από το ΙΣΟΨ, το Δέντρο της Θεραπείας – ΕΚΙΣΥΠ και την Ψυχόπλευση, τελεί υπό την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων και πραγματοποιείται (19/2, 10:00-18:00) στο  Αεριοφυλάκιο 1 – Αμφιθέατρο «Μιλτιάδης Έβερτ» στην Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων (Πειραιώς 100) με ελεύθερη είσοδο και με ταυτόχρονη διαδικτυακή μετάδοση σε live streaming από εδώ.

Η διάλεξη «Ο προϊστορικός και ο πρωτόγονος άνθρωπος και η επίδραση του στους καλλιτέχνες του 20ου αιώνα» θα δοθεί (21 & 28/2, 18:00-20:00) στο Ίδρυμα Θεοχαράκη (Βασ. Σοφίας 9 & Μέρλιν 1) από τη Νέλλη Παραστατίδου· θα αναφερθεί στην παρόρμηση και στις συνθήκες κάτω από τις οποίες ο Πικάσο, ο Κλεέ, ο Χένρι Μουρ και ο Μπρανκούζι, στράφηκαν στην πρωτόγονη τέχνη και αναζήτησαν εκεί την ουσία των πραγμάτων.

Όσο για το αρχαίο θέατρο της Σπάρτης και τα έργα αποκατάστασης της μνημειακής του φυσιογνωμίας, είναι η θεματική της πρώτης εκδήλωσης του νέου κύκλου διαλέξεων του Σωματείου ΔΙΑΖΩΜΑ, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Θα πραγματοποιηθεί στις 21/2 (19:00, Αίθουσα «Δημήτρης Μητρόπουλος»), η είσοδος είναι ελεύθερη με δελτία προτεραιότητας (διανομή από τις 17:30).

Λήψεις του αρχαίου θεάτρου Σπάρτης. Πηγή: Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Παρουσιάσεις βιβλίων

Μυθοπλαστικές επιστολές, που περιλαμβάνουν θελκτικές ερωτικές ιστορίες ξετυλίγονται στις σελίδες του βιβλίου «Ερωτικαί Επιστολαί» που αποτελεί την πρώτη σχολιασμένη έκδοση των επιστολών του Αρισταίνετου, ελληνόφωνου λόγιου της Ύστερης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, στην ελληνική βιβλιογραφία.

Η έκδοση παρουσιάζεται (18/2, 12 το μεσημέρι) στο βιβλιοπωλείο Gutenberg (Διδότου 37, Αθήνα) από τους Βασίλη Βερτουδάκη (Εισαγωγή-Κείμενο-Μετάφραση-Σχόλια στην έκδοση) και Βασίλη Λεντάκη.

Το ενδιαφέρον μας κεντρίζει και η έκδοση «Μεταξύ Μυθοπλασίας και Πραγματικότητας» του Κώστα Καβανόζη, που πραγματεύεται πώς η αληθινή ζωή επιδρά στη μυθοπλασία και το αντίθετο· πώς η πραγματι­κότητα άλλοτε συγκαλύπτει κι άλλοτε αναδεικνύει τη λογοτεχνική της διάσταση, πώς το μη λογοτεχνικό υλικό αποκτά μυθοπλαστική υπόσταση, πώς τελικά η σύζευξη της λογοτεχνίας με την εξωλογοτεχνική πραγματικότητα είναι κάτι που –αναπόφευκτα– μας αφορά όλους.

Η παρουσίαση του βιβλίου θα γίνει στις 21/2 (20:30) στον «Ιανό» (Σταδίου 24), με ομιλητές τους Θανάση Αγάθο (αν. Καθηγητή Νεοελληνικής Φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας ΕΚΠΑ), Κώστα Ακρίβο (συγγραφέα) και Γιάννη Μπασκόζο (δημοσιογράφο, συγγραφέα). Live streaming από το κανάλι του Ianos στο Youtube και στη σελίδα του στο Facebook.

Θέατρο

Ανάμεσα στις παραστάσεις θεάτρου και χορού που ανεβαίνουν, ξεχωρίζουμε την πρεμιέρα (18/2) του «Όχι εγώ» (1972) του Μπέκετ σε ανάθεση της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΚΠΙΣΝ, Λεωφ. Συγγρού 364) στον καινοτόμο συνθέτη Ζήση Σέγκλια και στον σκηνοθέτη Σάββα Στρούμπο.

Το έργο είναι ο λεκτικός χείμαρρος μιας γυναίκας που πυροδοτείται στον απόηχο ενός τραυματικού γεγονότος, εγγεγραμμένου στο σώμα και απωθημένου χρόνια από τη μνήμη. Μόνο που επί Εναλλακτικής Σκηνής θα ερμηνευθεί από δύο γυναίκες (Έλλη Ιγγλίζ, Έβελυν Ασουάντ) –αντί για μία καθότι το «Όχι εγώ» είναι μονόλογος– και τον Μπάμπη Αλεφάντη.

Φωτ: Ανδρέας Σιμόπουλος

Σε συμπαραγωγή με την Ομάδα Σημείο Μηδέν. Το 9μελές μουσικό σύνολο διευθύνει ο Νίκος Βασιλείου.

Στις 18, 19, 24, 25 Φεβρουαρίου & 2, 3 Μαρτίου 2023. Ώρα έναρξης: 20.30 (Κυριακή: 19.30). Ταμεία ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ: 2130885700.

Συναυλίες

Επιλογές από κλασική και άλλα είδη μουσικής περιλαμβάνει η ενότητα των συναυλιών για αυτή την εβδομάδα.

Το Κουαρτέτο εγχόρδων τετART-on της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών (Μόρφω Παπαδημητρίου – βιολί, Κώστας Καραγεωργόπουλος – βιολί, Αλέξανδρος Παπανικολάου – βιόλα, Ήβη Παπαθανασίου – βιολοντσέλο) ερμηνεύει (20/2, 20:30) στο Ίδρυμα Θεοχαράκη συνθέσεις των Γιόζεφ Χάυντν, Ντμίτρι Σοστακόβιτς και Σεργκέι Ραχμάνινοφ.

To Κουαρτέτο εγχόρδων τετART-on της ΚOA. Πηγή φωτ.: ΚΟΑ

Στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (210 7282333), η βιολονίστα Ντιάνα Τιστσένκο και ο πιανίστας Χοσέ Γκαγιάρδο ερμηνεύουν (20/2, 20:30) έργα για βιολί και πιάνο των Ραβέλ, Γκέρσουιν, Ντεμπυσσύ και άλλων συνθετών. Η συναυλία δίνεται στο πλαίσιο της σειράς Rising Stars και της συνεργασίας του ΜΜΑ με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Κέντρων Συμφωνικής Μουσικής.

Ακολουθεί (23/2, 20:30) συναυλία Παλαιάς Μουσικής με όργανα εποχής, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Ex Femina». Η συναυλία είναι αφιερωμένη στην συνθέτρια μουσικής μπαρόκ Ιζαμπέλλα Λεονάρντα (1620-1704), ερμηνεύουν οι Φανή Βοβώνη (µπαρόκ βιολί), Natalie Carducci (µπαρόκ βιολί), Ιάσων Ιωάννου (µπαρόκ τσέλο) και Πάνος Ηλιόπουλος (εκκλησιαστικό όργανο, τσέμπαλο). Φιλική συμμετοχή: Θεοδώρα Μπάκα (μεσόφωνος).

Θα προηγηθεί (19:15) για τους κατόχους εισιτηρίων η εισαγωγική ομιλία «Θεϊκές σειρήνες, µούσες, συνθέτριες: µουσικές όψεις της γυναίκας-δηµιουργού, 16ος-17ος αιώνας» από τις Βασιλική Κουτσοµπίνα, επίκουρη καθηγήτρια στο ΕΚΠΑ, και Gabriella Spanò, μουσικολόγος της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης «Λίλιαν Βουδούρη».

Την επομένη (24/2, 20:30), η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών ερμηνεύει συνθέσεις των Ντεμπυσσύ, Σωσόν και Ρίμσκι-Κόρσακοφ. Σολίστ η Μαρκέλλα Χατζιάνο (μεσόφωνος), διευθύνει ο Νίκος Χαλιάσας. Μέρος των εσόδων της συναυλίας θα διατεθεί για τους σεισμόπληκτους της Τουρκίας και της Συρίας.

Μία ακόμη μουσική επιλογή προφέρει το Jazzét Music Hall (Καραϊσκάκη 99-101, Χαϊδάρι, 210 5815626). Στις 20/2 (21:00), το Guitarte ensemble, το κιθαριστικό σύνολο των Νίκου Χατζηελευθερίου, Χρήστου Φάκλαρη, Μαρίας Παπαμιχαήλ και Αλέξανδρου Καζάζη, θα «παντρέψει» ήχους, εποχές και διαφορετικές μουσικές: από τον πολυφωνικό ήχο του Μπαχ και τα ερωτικά λυρικά Μαδριγάλια, στο αστικό ρεμπέτικο τραγούδι των καιρών μας.

Εκθέσεις

Ξεναγήσεις προσφέρονται σε δύο μεγάλες εκθέσεις μουσείων και πραγματοποιούνται τα εγκαίνια έκθεσης φωτογραφίας της Nelly’s.

Μία καλύτερη «γνωριμία» με την ομαδική, περιοδική έκθεση «Modern Love (η Αγάπη στα Χρόνια της Ψυχρής Οικειότητας)» στο ΕΜΣΤ (Λεωφ. Καλλιρρόης και Αμβρ. Φραντζή) προσφέρουν οι ξεναγήσεις με την Κατερίνα Ζαχαροπούλου.

Η έκθεση διερευνά την αγάπη και τους στενούς ανθρώπινους δεσμούς στην εποχή της ψηφιακής διασύνδεσης και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οι δε ξεναγήσεις ξεκινούν στις 18/2 (12:00-14:00), συνεχίζονται στις 2/3 (18:00-20:00), 4/3 (12:00-14:00), 16/3 (18:00-20:00), 18/3 (12:00-14:00), 30/3 (18:00-20:00), 1/4 (12:00-14:00), 6/4 (18:00-20:00), 8/4 (12:00-14:00), 27/4 (18:00-20:00), 29/4 (12:00-14:00), 11/5 (18:00-20:00), 13/5 (12:00-14:00), 25/5 (18:00-20:00) και ολοκληρώνονται στις 27/5 (18:00-20:00).

Η συμμετοχή στις ξεναγήσεις της έκθεσης γίνεται με δελτία εισόδου (εισιτήριο γενικής εισόδου στο Mουσείο) που διανέμονται με σειρά προτεραιότητας μισή ώρα πριν την ξενάγηση.

Λήψη από την έκθεση «Modern Love (η Αγάπη στα Χρόνια της Ψυχρής Οικειότητας)». Πηγή: ΕΜΣΤ

Νέες ξεναγήσεις προσφέρονται τις τελευταίες ημέρες διάρκειας της επετειακής έκθεσης «Μικρά Ασία: Λάμψη – Καταστροφή – Ξεριζωμός – Δημιουργία» στο Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138). Από τον ιστορικό Νίκο Νικολαΐδη, συνεργάτη του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών στις 18/2 και 25/2 (11:00), από τον ιστορικό Τάσο Σακελλαρόπουλο, υπεύθυνο Ιστορικών Αρχείων Μουσείου Μπενάκη στις 18/2 (17:00), και από την Μάρα Βερύκοκου, επιμελήτρια της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Συλλογής του Μουσείου Μπενάκη στις 25/2 (17:00). Προαγορά εισιτηρίου μέσω tickets.benaki.org  ή από τα ταμεία εισιτηρίων του Μουσείου.

Μία ακόμη εκδήλωση στο πλαίσιο της επετειακής έκθεσης είναι συναυλία αφιερωμένη στα τραγούδια και τις μουσικές της Μικράς Ασίας.

Δέκα νέοι και καταξιωμένοι στο είδος τους μουσικοί αντλώντας έμπνευση από διαφορετικά μουσικά ιδιώματα της εποχής όπως δημοτικά τραγούδια, εκκλησιαστική μουσική, οπερέτες, ναπολιτάνικες καντσονέτες, γαλλικά chansons, ισπανικά τραγούδια και τουρκικές, αρμένικες και αθηναϊκές μελωδίες, θα παρουσιάσουν (21/2, 20:00) ένα επιλεγμένο ρεπερτόριο που αντανακλά την ποικιλομορφία και τον κοσμοπολιτισμό που χαρακτηρίζει τη Μικρά Ασία.

Την ημέρα της εκδήλωσης η έκθεση θα είναι ανοικτή μεταξύ 18:00 και 20:00.

Λήψη από την έκθεση «Μικρά Ασία: Λάμψη – Καταστροφή – Ξεριζωμός – Δημιουργία» © Μενέλαος Μυρίλλας / Μουσείο Μπενάκη

Δύο ημέρες μετά (23/2) θα ανοίξει τις πύλες της στο κοινό στο κεντρικό κτίριο του Μουσείου Μπενάκη (Κουμπάρη 1) η αναδρομική έκθεση της φωτογράφου Έλλης Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη (1899-1998), γνωστής ως Nelly’s.

Αναμένοντας να την επισκεφτούμε και να γράψουμε σχετικά, πληροφορούμαστε ότι στην έκθεση επιχειρείται η παρουσίαση του πολυδιάστατου έργου της από τα χρόνια της μαθητείας της στη Δρέσδη στις αρχές του 1920, την άφιξή της στην Αθήνα και τη δυναμική της παρουσία στα φωτογραφικά δρώμενα της πόλης έως το 1966 όταν πια συνταξιοδοτήθηκε μετά από εικοσιεπτά χρόνια ακούραστης εργασίας στη Νέα Υόρκη. Έως 23/7, η έκθεση τελεί υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας Kατερίνας Σακελλαροπούλου.

Κεντρική φωτ.: Από την αναδρομική έκθεση της Nelly's. Πηγή: Μουσείο Μπενάκη / benaki.org