Ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της Ικαρίας, με βαθιά ιστορική, θρησκευτική και αρχαιολογική αξία, η Ιερά Μονή της Οσίας Θεοκτίστης στην Κοινότητα Ευδήλου, στο βόρειο τμήμα της Ικαρίας, αποκαταστάθηκε και εγκαινιάσθηκε από την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, κατά την επίσκεψη εργασίας της στην Ικαρία, υπογραμμίζοντας ότι πολιτική της κυβέρνησης είναι «η προτεραιοποίηση των μνημείων που έχουν ανάγκη».
Συνολικού προϋπολογισμού 1.000.000 ευρώ, το έργο αφορούσε στη σταθεροποίηση των βραχωδών σχηματισμών, την προστασία θεμελίωσης και στερέωσης του Καθολικού, καθώς και του βορειοανατολικού κελιού. Το έργο υλοποιήθηκε από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού, βάσει μελέτης που εκπονήθηκε από το Εργαστήριο Αντισεισμικής Τεχνολογίας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Το έργο χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Υπουργείου Πολιτισμού (η μελέτη) και από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Όσο για την Μονή, η ακριβής χρονολογία ίδρυσής της είναι άγνωστη. Είναι βέβαιο ότι λειτουργούσε, το 1688, όταν αγιογραφήθηκε, εξαιρετικά, το Καθολικό της. Το συγκρότημα περιλαμβάνει το Καθολικό, δεκαπέντε κελιά και βοηθητικούς χώρους, ενώ κοντά στο Καθολικό βρίσκεται και το Παρεκκλήσι της Θεοσκέπαστης.
Εργασίες αποκατάστασης και στερέωσης στην Ιερά Μονή Θεοκτίστης Ικαρίας. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ
«Με μεγάλη χαρά βρισκόμαστε σήμερα στην Ικαρία και αποδίδουμε στην τοπική κοινωνία και στην Εκκλησία, το αποκατεστημένο Καθολικό της Ιεράς Μονής Οσίας Θεοκτίστης. Πρόκειται για ένα έργο εξαιρετικά απαιτητικό και επικίνδυνο, λόγω της θέσης του σε βραχώδες έδαφος και της ανάγκης σταθεροποίησης των βράχων και της στερέωσης των κτιριακών εγκαταστάσεων. Το έργο αυτό ξεπερνούσε τα όρια της συνήθους αναστήλωσης. Ολοκληρώθηκε χάρη στην αφοσίωση των υπηρεσιών μας και στην επιστημονική καθοδήγηση της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων», ανέφερε η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.
Όπως συμπλήρωσε, «το Υπουργείο Πολιτισμού έχει στην αρμοδιότητά του την αναστήλωση, την προστασία και τη συντήρηση των μνημείων. Ωστόσο, η εργασία σε βράχους είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Αναλαμβάνεται μόνον όταν η επίδραση τους στο μνημείο είναι άμεση, όπως συνέβη σε αυτή την περίπτωση. Η πολιτική μας είναι να προτεραιοποιούμε τα μνημεία σύμφωνα με τις ανάγκες τους, διασφαλίζοντας τη συντήρηση, την προστασία και την ανάδειξή τους, ώστε να παραδοθούν στις επόμενες γενιές σε καλύτερη κατάσταση από ό,τι τα παραλάβαμε.
»Η χώρα μας διαθέτει περισσότερα από 23.000 καταγεγραμμένα μνημεία που χρειάζονται συνεχή φροντίδα. Με τους πόρους που διαθέτουμε –και σήμερα έχουμε αυξημένες δυνατότητες, χάρη στον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη– πρέπει να διασφαλίζουμε την ισόρροπη κατανομή τους, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των μνημείων, αλλά και την αγάπη για την πολιτιστική κληρονομιά των τοπικών κοινωνιών. Στην Π.Ε. Σάμου και Ικαρίας, υλοποιούμε έργα που ξεπερνούν τα 25 εκατομμύρια ευρώ, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου. Τα έργα πολιτισμού απαιτούν σημαντικούς πόρους, τους οποίους πρέπει να διαχειριζόμαστε με ορθολογισμό, ώστε να εξασφαλίζουμε το μέγιστο αποτέλεσμα για τα μνημεία μας».
Τοιχογραφικός διάκοσμος της Μονής. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ
Ακόμη, η υπουργός ευχαρίστησε τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Σάμου, Ικαρίας και Κορσεών κ.κ. Ευσέβιο, ο οποίος τέλεσε και τον αγιασμό, παρουσία πλήθους κόσμου, για την αγαστή συνεργασία τους όλα αυτά τα χρόνια, τον Περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου Κωνσταντίνο Μουτζούρη, τον Δήμαρχο Ικαρίας Φανούριο Καρούτσο, τον Έπαρχο Κωνσταντίνο Μαρκάκη για τη φιλοξενία τους.
Στη συνέχεια, η υπουργός Πολιτισμού πραγματοποίησε αυτοψία στον Ιερό Ναό Αγίας Ειρήνης στον Κάμπο, επιβεβαιώνοντας την ωριμότητα των μελετών και το στάδιο των εργασιών, στην Αρχαιολογική Συλλογή Κάμπου η οποία έχει πρόσφατα συντηρηθεί και αναβαθμιστεί και στο Ρωμαϊκό Ωδείο.
Την υπουργό συνόδευαν η Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ολυμπία Βικάτου, ο Προϊστάμενος της ΔΑΒΜΜ Θεμιστοκλής Βλαχούλης, ο Έφορος Αρχαιοτήτων Λέσβου και αναπληρωτής της ΕΦΑ Σάμου Παύλος Τριανταφυλλίδης, η Τμηματάρχης της ΔΑΒΜΜ Ευθυμία Χωραφά, καθώς και υπηρεσιακά στελέχη του ΥΠΠΟ.
Κεντρική φωτ.: Η Ιερά Μονή Θεοκτίστης αποκατεστημένη. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ
