Τα μέτρα της ΔΕΘ, τα οποία ανακοινώθηκαν από τον πρωθυπουργό, κινούνται χαμηλότερα από τον πήχη των διαρροών και των φημών που απασχολούσαν την κοινή γνώμη από τον Μάρτιο. Ήταν μια μακρά «προεκθεσιακή» περίοδος, κατά τη διάρκεια της οποίας είχαν ειπωθεί πολλά και οι προσδοκίες ήταν ιδιαίτερα αυξημένες. Οπότε μιλάμε μάλλον για μια ομαλή προσγείωση.
Η μόνιμη μείωση των συντελεστών φορολόγησης της μισθωτής απασχόλησης κατά δυο ποσοστιαίες μονάδες μέχρι τις 40.000 χιλιάδες και κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες από τις 40.000 έως τις 60.0000, δίνει απαντήσεις όχι μόνο σε ένα πάγιο αίτημα, αλλά και στην επιπλέον φορολογική επιβάρυνση που είχε προκύψει από τις αυξήσεις των μισθών στα πλαίσια αντιμετώπισης της ακρίβειας. Τα μέτρα για τις οικογένειες φέρουν επίσης ένα θετικό αποτύπωμα.
Η δημιουργία μιας νέας κλίμακας της τάξης του 25% για τα εισοδήματα από ενοίκια από τις 12.000 έως τις 24.000, είναι κάτι, αλλά δεν άρει την μεγάλη φορολογική επιβάρυνση επί των ενοικίων που είχε υιοθετηθεί επί κυβέρνησης Τσίπρα - Καμμένου, που παραμένει ενεργή, ούτε δίνει ένα κίνητρο στους επενδυτές ακινήτων. Είναι ωστόσο μια ελάφρυνση κι αυτή.
Τέλος η μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης προσφέρει ανάσες κυρίως στους ελεύθερους επαγγελματίες.
Ο πρωθυπουργός εξήγγειλε λοιπόν ορισμένα μόνιμα φορολογικά μέτρα, στα πλαίσια των δυνατοτήτων της εθνικής οικονομίας, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα τις τέσσερις μεγάλες μεταρρυθμίσεις, όπως είναι η καθιέρωση του Εθνικού Απολυτηρίου, η ολοκλήρωση του νέου ΕΣΥ, η δημιουργία σύγχρονων πολεοδομιών και κτηματολογίου και του νέου Εθνικού Ενεργειακού Χάρτη. Σημαντικότατες μεταρρυθμίσεις που αφενός θα επιδράσουν με ευεργετικό τρόπο στην ποιότητα ζωής των πολιτών και αφετέρου θα απαλείψουν πάγιες παθογένειες και εστίες διαφθοράς και παράνομων συναλλαγών. Μεταρρυθμίσεις που μέχρι από λίγο καιρό φάνταζαν σαν όνειρα θερινής νυκτός.
Προκάλεσαν τα μέτρα της ΔΕΘ μια έκρηξη προς τα εμπρός; Όχι. Έδωσαν ένα τόνο δυναμικού επαναπροσανατολισμού; Όχι. Πατήθηκε το πολυπόθητο πλήκτρο του «restart»; Και πάλι όχι. Η κυβέρνηση ακολουθεί έναν πιο συνετό και συντηρητικό τρόπο, σε ένα δύσκολο εγχώριο και διεθνές περιβάλλον. Σε ένα εγχώριο περιβάλλον ανυπέρβλητης τοξικότητας και ακατάσχετης οικονομικής φαντασιοπληξίας. Αλλά και σε ένα διεθνές περιβάλλον στο οποίο η χώρα μας βαδίζει αρκετά πιο συγκροτημένα σε σχέση με άλλες οικονομίες ισχυρότερων χωρών. Πού έγκειται η συγκρότηση;
Η Ελλάδα παρά την επιβράδυνση της ανάπτυξης της οικονομίας στον Β’ τρίμηνου στου 2025, όπου κινείται με 1,7% έναντι του 2,2% κατά τη διάρκεια του Α’ τριμήνου, κινείται υψηλότερα από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Με τον στόχο να παραμένει στο 2,3%.
Ωστόσο ο συγκεκριμένος στόχος μπορεί και μην επιτευχθεί, λόγω της συγκράτησης του ρυθμού αύξησης της κατανάλωσης, καθώς και της διεθνούς αβεβαιότητας, που επηρέασε αρνητικά τις εξαγωγές αγαθών, καθώς και τα αποθέματα των επιχειρήσεων.
Οι αναλυτές ωστόσο τονίζουν ότι αν συνεχιστεί ο τρέχων υψηλός ρυθμός εξαγωγών υπηρεσιών και επενδύσεων και επιταχυνθούν οι δημόσιες επενδύσεις, η επίτευξη μιας ανάπτυξης της τάξης του +2% είναι ορατή.
Στα θετικά, οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου οι οποίες αυξήθηκαν κατά +6,5% μέσα στο Β’ τρίμηνο, ανατρέποντας την ανησυχητική εικόνα της υποχώρησης κατά -2,3% του Α’ τριμήνου, οι εξαγωγές υπηρεσιών που αυξήθηκαν κατά 3,9% και η μείωση των εισαγωγών αγαθών κατά -4,8%.
Η δεύτερη σημαντική θετική διαφοροποίηση της χώρας μας από το ευρύτερο ευρωπαϊκό περιβάλλον είναι η συνέχιση δημιουργίας πρωτογενών δημοσιονομικών πλεονασμάτων.
Και αυτό συμβαίνει τη στιγμή που χώρες όπως η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, παλεύουν με τα τεράστια ελλείμματα των προϋπολογισμών τους, ενώ η Γερμανία προσπαθεί να κλείσει τις μαύρες τρύπες των οικονομικών, των τοπικών κυβερνήσεων των κρατιδίων της.
Τα δημοσιονομικά πλεονάσματα είναι κυρίως αποτέλεσμα της φορολογικής συμμόρφωσης. Κι έτσι έχει δημιουργηθεί ένας επαρκής δημοσιονομικός χώρος. Γι’ αυτόν το λόγο κανένας οργανισμός ή θεσμός δεν έχει εκφράσει την παραμικρή ένσταση σε σχέση με τα μέτρα της ΔΕΘ. Και όπως ανέφερε το Bloomberg σε σχετικό ρεπορτάζ, αν συνεχιστεί η καλή πορεία των δημόσιων οικονομικών, η κυβέρνηση εξετάζει την πιθανότητα νέων παροχών και φοροελαφρύνσεων τον Απρίλιο του 2026.
Επομένως, τα κυβερνητικά μέτρα που ανακοινώθηκαν στην ΔΕΘ ανταποκρίνονται στην παρούσα οικονομική εικόνα της χώρας και η κυβέρνηση κρατάει ρεζέρβες, εάν κάτι δεν πάει καλά. Άλλωστε όπως σημείωσε και η DBRS στην πρόσφατη αξιολόγηση της: «οι πιστοληπτικές αξιολογήσεις της Ελλάδας περιορίζονται από τον ακόμη υψηλό δείκτη δημόσιου χρέους, το μικρό μέγεθος της οικονομίας της και το επίμονα υψηλό έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών». Επομένως έχουμε ένα μακρύ δρόμο ακόμα μπροστά μας, πάνω σε ένα χάρτη που υπόσχεται δύσκολες διαδρομές.
Είναι προεκλογικά τα μέτρα που ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην ΔΕΘ; Όχι. Σίγουρα όχι. Και αυτό είναι θετικό, διότι η κυβέρνηση δεν σέρνεται πίσω από τις δημοσκοπήσεις ή τους βερμπαλισμούς της αντιπολίτευσης. Σίγουρα τα 1,67 δισ. ευρώ, των μέτρων δεν έλυσαν πάγιες ανισορροπίες και στρεβλώσεις.
Και είναι επίσης σίγουρο ότι αρκετοί πολίτες παραμένουν ανικανοποίητοι, αναμένοντας αρκετά περισσότερα και κυρίως στο μέτωπο της αντιμετώπισης της ακρίβειας.
Ωστόσο, τα μέτρα αποτελούν θετικότατα βήματα, που εντάσσονται στη λογικής μιας μακροπρόθεσμης ανάταξης και ανάκαμψης. Απέχουν όμως πολύ από την εξαγγελία μέτρων θεραπείας σοκ. Η εποχή τους ήταν ίσως το 2019. Τώρα τα πράγματα έχουν βαρύνει. Το διεθνές σκηνικό είναι πιο περίπλοκο, απαιτώντας προσεκτικές κινήσεις, καθώς ο κίνδυνος στραβοτιμονιάς μπορεί να ανατρέψει τις επιτυχίας της Ελλάδας. Αλλά και το εσωτερικό σκηνικό είναι σήμερα αντίθετο και αρνητικό, βυθισμένο στον αρνητισμό των ξυλολίων και την αντίσταση των «φριπαλαιστάιν».
