«Δε θεωρώ τον εαυτό μου μεγάλο. Φαινόμουν μεγάλος, ίσως γιατί οι αντίπαλοί μου ήταν μικροί».
Έτσι απάντησε κάποτε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής σε σχόλιο ενός συνεργάτη του ότι η μοίρα των μεγάλων είναι να έχουν ανάξιους αντιπάλους.
Και το είπε αυτό ο Καραμανλής όταν οι αντίπαλοί του ήταν ένας Γεώργιος Παπανδρέου, ένας Σοφοκλής Βενιζέλος, ένας Σπύρος Μαρκεζίνης κι ένας Ηλίας Ηλιού για να μείνουμε στα πιο γνωστά ονόματα της εποχής των δεκαετιών του ’50 και του ‘60. Αλλά κι ένας Ανδρέας Παπανδρέου, ένας Γεώργιος Μαύρος, ένας Χαρίλαος Φλωράκης κι ένας Λεωνίδας Κύρκος στην πρώιμη Μεταπολίτευση.
Τι να πει δηλαδή και ο Κυριάκος Μητσοτάκης με αντιπάλους στην αρχή έναν Τσίπρα και μετά έναν Κασσελάκη, έναν Ανδρουλάκη, έναν Φάμελλο, έναν Βελόπουλο, μια Κωνσταντοπούλου, έναν Νάτσιο.
Ίσως από σεμνότητα, ο Καραμανλής φυσικά δεν είπε τότε την αλήθεια.
Και η αλήθεια είναι ότι υπήρξε μεγάλος και όχι μόνο γιατί οι αντίπαλοί του ήταν μικροί.
Αλλά γιατί κι ίδιος είχε όραμα για την Ελλάδα και γνώριζε τις αρετές και τα κουσούρια των Ελλήνων πολύ καλά. Γι’ αυτό και κατάφερε να κυβερνήσει αυτή τη χώρα που η πολιτική της ζωή είναι τόσο περίπλοκη όσο και η δαντελωτή ακτογραμμή της, για 14 χρόνια ως πρωθυπουργός. Αλλά και άλλα 10 ως πρόεδρος Δημοκρατίας.
Αλλά και γιατί πολιτικοί του διαμετρήματος του Κωνσταντίνου Καραμανλή, όπως ο Ντε Γκολ, ο Αντενάουερ και ο Κένεντι, διαπλάστηκαν, χαλυβδώθηκαν και απέκτησαν πολιτική συνείδηση μέσα από εξαιρετικά δύσκολες περιστάσεις. Και μέσα από πολέμους, επαναστάσεις, κινήματα.
Οι εποχές και οι κοινωνίες άλλαξαν πολύ από τότε. Και οι σημερινοί πολιτικοί πρέπει να είναι πρωτίστως καλοί διαχειριστές και managers.
Με αυτά τα δεδομένα, θα ήταν ίσως ασέβεια να επιχειρήσει κανείς μια σύγκριση μεταξύ του Κωνσταντίνου Καραμανλή και του Κυριάκου Μητσοτάκη. Άλλα μεγέθη, άλλες εποχές, άλλες συγκυρίες.
Οι ιστορικές εν τούτοις ομοιότητες είναι εντυπωσιακές.
Ο Καραμανλής το 1955 υπήρξε αουτσάιντερ στη μάχη της διαδοχής του Παπάγου.
Το κατεστημένο της εποχής στήριζε τους Παναγιώτη Κανελλόπουλο και Στέφανο Στεφανόπουλο. Ο Καραμανλής, παρ’ότι υπήρξε επιτυχημένος υπουργός του Παπάγου, δεν έπαυε να θεωρείται ένας επαρχιώτης δικηγόρος. Επικράτησε ωστόσο των αντιπάλων του κατά κράτος.
Το ίδιο και ο Κυριάκος Μητσοτάκης το 2016 στις εκλογές για την ηγεσία της ΝΔ. Νίκησε μάλλον ανέλπιστα και όταν σχεδόν κανείς δεν τον υπολόγιζε. Και από τότε-όπως και ο Καραμανλής- άλλαξε τον ρουν της Ιστορίας.
Ο Καραμανλής κέρδισε όλες τις εκλογές από το 1956 μέχρι και το 1977, εκτός απ’ αυτές του 1963 όταν τότε το Παλάτι τον πολέμησε ανελέητα. Είχε βλέπετε αντιταχθεί στο ταξίδι των Βασιλέων στο Λονδίνο αλλά και στην προικοδότηση της πριγκίπισσας Σοφίας με το καθόλου ευκαταφρόνητο για την εποχή ποσό των 300.000 δολαρίων από τα κρατικά ταμεία.
Το ίδιο και ο Κυριάκος Μητσοτάκης που κέρδισε τις εκλογές του 2019, τις διπλές του 2023 αλλά και τις ευρωεκλογές του 2019 και του 2024. Ενώ παραμένει σταθερά πρώτος σε δημοφιλία και καταλληλόλητα σε όλες ανεξαιρέτως τις δημοσκοπήσεις τα τελευταία 9,5 χρόνια. Γεγονός πρωτοφανές στα πολιτικά χρονικά.
Ο Καραμανλής παρέλαβε μια φτωχή Ελλάδα, κατεστραμμένη από τον πόλεμο και την κατέστησε αναπόσπαστο μέρος της Ευρώπης και ηγέτιδα δύναμη στα Βαλκάνια.
Ο Μητσοτάκης παρέλαβε μια Ελλάδα ταπεινωμένη μετά τη δεκαετή κρίση και τη λαίλαπα του Σύριζα. Και 6 χρόνια μετά, έφερε ξένες επενδύσεις, μείωσε το χρέος κατά 50 ολόκληρες μονάδες, μείωσε την ανεργία σε ιστορικό χαμηλό 17ετιας, αύξησε 5 φορές τον κατώτατο μισθό, προχώρησε πολλά μεγάλα έργα, εκσυγχρόνισε το κράτος με την ψηφιοποίηση, έκανε μεταρρυθμίσεις στην Παιδεία και αλλού, ισχυροποίησε τις ένοπλες δυνάμεις, αναβάθμισε τη χώρα γεωπολιτικά. Και όλα αυτά με σεισμούς, λιμούς, καταποντισμούς, πανδημίες, φωτιές, φυσικές καταστροφές, κρίσεις με τους γείτονες, Ουκρανικό και γεωπολιτικές προκλήσεις αλλά και μια άθλια αντιπολίτευση του Σύριζα απέναντι.
Τέλος, ο Καραμανλής, και στα δυο κόμματα που ίδρυσε-ΕΡΕ και ΝΔ-άνοιξε τις πόρτες και σε πολιτικές δυνάμεις από άλλους χώρους. Το 1956 με την ΕΡΕ, απορρόφησε όλο σχεδόν το Κόμμα Φιλελευθέρων, το 1974 συνεργάστηκε με πολλούς κεντρώους της προδικτατορικής Ένωσης Κέντρου και το 1978 με όσους Κεντρώους είχαν παραμείνει ανεξάρτητοι η είχαν φτιάξει δικά τους βραχύβια κόμματα, όπως τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και τον Αθανάσιο Κανελλόπουλο.
Ενώ το 1979, διόρισε ως επικεφαλής των διαπραγματεύσεων για την ένταξη στην τότε ΕΟΚ, έναν εξαίρετο τεχνοκράτη της εποχής, τον Γιάγκο Πεσμαζόγλου, βουλευτή τότε της Αντιπολίτευσης με το Κόμμα Δημοκρατικού Σοσιαλισμού.
Ο Καραμανλής ήταν πάντοτε συνεπής με τα πιστεύω του ως προς το θέμα αυτό. «Δε θέλω να εγκαταλείψετε τας ιδέας σας», έλεγε απευθυνόμενος στους πολιτικούς του αντιπάλους. “Αλλά να γίνετε έντιμοι συνεργάται της κυβερνήσεώς μου”.
Το ίδιο ακριβώς έκανε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που ενέπνευσε πολιτικούς από το Κέντρο και την εκσυγχρονιστική Κεντροαριστερά, να συνεργαστούν μαζί του για το καλό της χώρας.
Γι’ αυτό είναι άδικη και η κριτική του Σαμαρά που ενώ συχνά επικαλείται τον Καραμανλή, μιλάει τώρα για “Νέα Δημοκρατία του Μητσοτάκη” η για μια Νέα Δημοκρατία «που κατάντησε Ποτάμι».
Γιατί αυτή η «Νέα Δημοκρατία του Μητσοτάκη», κέρδισε 3 εκλογές στη σειρά με 40 και 41%. Ενώ η δική του Νέα Δημοκρατία πήρε κάποτε μόνο 18%.
Αλλά αυτή ακριβώς η αντιληπτική ικανότητα είναι που διακρίνει τους μεγάλους πολιτικούς από τους μικρούς που έμειναν μικροί γιατί τόσο μπορούσαν. Και παρέμειναν έτσι στη σκιά των μεγάλων.
