Η εκλογή του Έλληνα ΥΠΟΙΚ κ. Κ. Πιερρακάκη σηματοδοτεί μια ακόμη αναγνώριση της διεθνούς αξιοπιστίας της χώρας μακριά από τα «Greek statistics» και την εκτόξευση του δημοσιονομικού ελλείμματος (άνω του 15% το 2009), την αβελτηρία στη λήψη αποφάσεων (2010), την απροθυμία να στηριχθεί η κυβέρνηση Παπαδήμου (ενός πρώην αντιπροέδρου της ΕΚΤ) με αποτέλεσμα την απαρχή μιας νέας περιόδου κυβερνητικής αστάθειας μετά τις εκλογές 2012, αλλά και την αποτυχημένη εκ του αποτελέσματος διαπραγμάτευση του πρώτου εξαμήνου 2015 και το άδοξο τέλος του ρεύματος «Grexit» στη χώρα μας.
Πάντως, η κρίση βοήθησε στον αλφαβητισμό των πολιτών σχετικά με τους κανόνες της οικονομικής διακυβέρνησης στην Ευρωζώνη, οι οποίοι αυστηροποιήθηκαν με δική μας κατά κύριο λόγο υπαιτιότητα, προκειμένου να αποτραπούν στο μέλλον νέες συνθήκες μακροοικονομικής ανισορροπίας, δημοσιονομικού εκτροχιασμού και συμπεριφορές «free riders».
Έτσι, το Eurogroup είναι περισσότερο οικείο στο ελληνικό κοινό ως το προπαρασκευαστικό forum του ECOFIN στο οποίο οι διεργασίες αφορούν κατά κύριο λόγο στην πίεση μεταξύ ομολόγων («peer pressure») για μια κοινή κατανόηση των βασικών οικονομικών μεγεθών και εξελίξεων στην ΕΕ και διεθνώς και την εξασφάλιση της συμμόρφωσης όλων στη βάση έγκυρων δεδομένων, και όχι απλώς προθέσεων, για την τήρηση των συμφωνηθέντων στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.
Το τελευταίο αποτελεί μια συστηματική διαδικασία πολυμερούς εποπτείας για τον συντονισμό των οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών με αναλυτικό reporting εκ μέρους των κρατών-μελών, αξιολόγηση και feedback στα εθνικά σχέδια και τα προσχέδια των προϋπολογισμών.
Με τον τρόπο αυτό, ο προϋπολογισμός που θα συζητηθεί προσεχώς στη Βουλή έχει προετοιμαστεί σύμφωνα με τα καλύτερα διαθέσιμα δεδομένα για την ευρωπαϊκή και διεθνή οικονομία, αλλά και με μια διεισδυτική αξιολόγηση του πραγματικού «δημοσιονομικού χώρου» που δημιουργούν τα εκτιμώμενα έσοδα και οι δαπάνες του κράτους (άρα, η ουσιαστική αποτυχία των κυβερνήσεων 2000-2009).
Αυτή είναι, λοιπόν, η πραγματική επιτυχία της χώρας. Ότι πραγματοποίησε την αλλαγή παραδείγματος από το 2015 και εξής από τη διαμόρφωση και εκτέλεση του προϋπολογισμού σύμφωνα με τις προτεραιότητες του εκλογικού κύκλου σε έναν συστηματικό ετήσιο, αλλά και μεσοπρόθεσμο, προγραμματισμό (βλ. Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό-Διαρθρωτικό Σχέδιο, και Πολυετή Δημοσιονομικό Προγραμματισμό).
Κατά συνέπεια, διαμορφώνουμε ένα σύστημα οικονομικής διακυβέρνησης για να αποφύγουμε τις δυσάρεστες «εκπλήξεις» από την επίδραση ΠΘ και ΥΠΟΙΚ, οι οποίοι εκουσίως ή ακουσίως θα δοκιμάσουν την τύχη τους ως μαθητευόμενοι μάγοι εις βάρος της βιωσιμότητας του κράτους. Τα πρόσφατα απομνημονεύματα, αλλά και ο τρόπος της δημόσιας συζήτησης ως ένα ζήτημα διαπροσωπικών σχέσεων, είναι μάλλον αποκαλυπτικά των σχετικών κινδύνων.
Η εκλογή του Έλληνα ΥΠΟΙΚ αποτελεί το επιστέγασμα αυτής της προσπάθειας, αλλά και αναγνώρισης ότι η Ελλάδα έχει μια από τις πλέον σταθερές και ισχυρές κυβερνήσεις μεταξύ των κομμάτων του ΕΛΚ. Η οποία, όμως, εισέρχεται στο 2026 ως «παίδες εν καμίνω» με ορίζοντα τις εκλογές 2027.
Γιατί η οφειλόμενη εμπέδωση της καλής συστημικής λειτουργίας δεν έχει ακόμα θεραπεύσει τα δεινά της οικονομικής κρίσης: τα εισοδήματα εξακολουθούν να υπολείπονται έναντι του 2010, η αγοραστική δύναμη είναι στο ναδίρ και ο συνδυασμός στεγαστικής κρίσης και πληθωρισμού λειτουργεί ως πυρίκαυστος ύλη για τα αιτήματα κοινωνικών και επαγγελματικών ομάδων. Ας ευχηθούμε στον κ. Πιερρακάκη καλή επιτυχία με τους ομολόγους του (ιδιαίτερα τους Γάλλους), αλλά και στο πολύ δύσκολο «εθνικό πρωτάθλημα».
*Ο Μάνος Παπάζογλου είναι αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικών Συστημάτων στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
