Του Γιάννη Σιδέρη
Παράνομο και ουσιαστικώς ανυπόστατο χαρακτήρισε το δημοψήφισμα των Καταλανών ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, και αποδεχόμαστε φυσικά την επιστημονική του εγκυρότητα, όταν αυτή δεν γίνεται δίοδος να περάσουν οι δοξασίες περί «μινώταυρου» ή υπογράφοντας το νεφελώδες δημοψήφισμα του κ. Τσίπρα.
Αλλά το θέμα δεν είναι η συστράτευση του κ. Παυλόπουλου, αλλά το αντικείμενο του σχολιασμού του, το εκεί δημοψήφισμα, και η συνέχεια στην τακτική της ρήξης που προωθεί ο Puigdemont, δηλώνοντας στη γερμανική Bild, (σε συνέντευξη που θα δημοσιευτεί σήμερα), ότι αισθάνεται ήδη «πρόεδρος μιας ελεύθερης χώρας» (!) ενώ η ανεξαρτησία της Καταλονίας θα κηρυχτεί μάλλον τη Δευτέρα.
Οι λόγοι που οδηγούν στην απόφαση έχουν υπεραναλυθεί τις προηγούμενες ημέρες απ'' αφορμής του δημοψηφίσματος και της βλακώδους υπεραντίδρασης του Φρανκίζοντος Rajoy: Εθνικισμός, τοπικισμός, αίσθηση του πλούσιου που αδικείται μοιραζόμενος το πλεόνασμά του με τους φτωχότερους – π.χ. τους «γύφτους της Ανδαλουσίας» - ματωμένες ιστορικές μνήμες που με την κατάλληλη λαϊκίστικη τροφοδότηση επανέρχονται στο προσκήνιο και αναζωπυρώνονται σαν σπίθες σε ξερά φρύγανα (ούτως ή άλλως οι μνήμες που έχουν αίμα δεν σβήνονται σε δυο γενιές, γιατί το αίμα έχει μνήμη - εδώ κατάφεραν οι Συριζαίοι να αναζωπυρώσουν λεκτικά τον εμφύλιο, πόσο μάλλον εκεί που ορθώνονται ως τείχη και οι εθνοτικές διαφορές).
«Κόβουν μια χώρα σε κομμάτια σα να είναι μπακλαβάς», είχε πει ο Gorbachev για τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, όταν ο ίδιος είχε ήδη ανοίξει τον ασκό του Αιόλου, και προετοίμασε άθελά του τις αποσκιρτήσεις. Ο δε Καταλανός προπονητής Pep Guardiola τασσόμενος υπέρ του δημοψηφίσματος είχε δηλώσει «θα ψηφίσουμε ακόμη και αν η Μαδρίτη δεν το θέλει. 18 φορές το προσπαθήσαμε και η απάντηση τη Μαδρίτης ήταν πάντα όχι».
Θέλουμε να πούμε ότι η κατάσταση έχει αποκτήσει πλέον τη δική της δυναμική, και η κοινωνική δυναμική φέρνει αργά ή γρήγορα τα ποθούμενα αποτελέσματα, ασχέτως αν αυτά είναι λανθασμένα. Και τώρα να μη γίνει η ανεξαρτητοποίηση, λόγω καταστολής ή των προειδοποιήσεων της ΕΕ ότι τμήμα χώρας που ανεξαρτητοποιείται, δεν θα γίνει μέλος της (και οι Καταλανοί θέλουν να είναι μέλος της ΕΕ, παρά την άγνοια και τη χαρά των εδώ αντιευρωπαϊστών), κάποια στιγμή, η δυσοίωνη πυξίδα του μέλλοντος, δείχνει ανεξαρτητοποίηση.
Ίσως η τακτική Rajoy και να επέσπευσε τις εξελίξεις, γιατί οι προσλαμβάνουσες του μέσου καταλανού πολίτη από τη «ματωμένη Κυριακή», δεν βοηθούσαν στην συνειδητοποίηση ότι γίνεται παραβίαση του συντάγματος, (που η χώρα του είχε ψηφίσει το 78), αλλά ότι βρίσκεται υπό την κατοχή της Μαδρίτης.
Και φυσικά όταν το τζίνι βγει από το μπουκάλι, απελευθερώνονται και αναρριπίζονται καταπιεσμένες εθνοτικές αντιθέσεις, εθνικοί ή τοπικιστικοί πόθοι, δημιουργώντας το σαρωτικό φαινόμενο του ντόμινο.
Ήδη το γαλλικό Πρακτορείο κατέγραψε τις εύφλεκτες εστίες κρίσης στην Ευρώπη των 28: Κορσική, με δεκαετίες ένοπλης δράσης, κατέθεσε τα όπλα το ''14 αλλά κατόρθωσε έστω το ελάχιστο, μετατροπή της από τον Ιανουάριο του ''18 σε ενιαία εδαφική κοινότητα, τοπικό Κοινοβούλιο και Εκτελεστικό Συμβούλιο. Σκωτία, όπου το δημοψήφισμα του ''14 την κράτησε στο Ηνωμένο Βασίλειο αλλά το Brexit την απομακρύνει. Φλάνδρα, η ολλανδόφωνη περιοχή του Βορείου Βελγίου, όπου κατά τις εκλογές του ''14, η ενσάρκωση του φλαμανδικού εθνικισμού, η Νέα Φλαμανδική Συμμαχία (N-VA), ήρθε πρώτο κόμμα. Βάσκοι, χωρίς χρείαν άλλων συστάσεων. Λομβαρδία αν και έπεσαν οι τόνοι περί ανεξαρτητοποίησης, ενώ θα διεξαχθείς τις 22 Οκτωβρίου δημοψήφισμα για περισσότερη αυτονομία, στο πλαίσιο της εθνικής ενότητας της Ιταλίας πάντως.
Ακόμη και οι συμπαθητικές και λιλιπούτειες νήσοι Φερόες, που διαθέτουν Κοινοβούλιο και έχουν καθεστώς αυτονομίας, τον Απρίλιο του ''18 οργανώνουν δημοψήφισμα για δικαίωμα στην αυτοδιάθεση από τη Δανία (η εξωτερική και αμυντική πολιτική τους αποτελούν αρμοδιότητα της Δανίας).
Αυτά είναι τα γνωστά, χωρίς να περιλαμβάνονται οι υπνώττουσες τάσεις εθνοτικών ομάδων μέσα στις κρατικές οντότητες της Ε.Ε.
Φυσικά, η Ευρώπη κλυδωνίζεται, αλλά μάλλον όχι από την οικονομική δυσπραγία, καθώς ναι μεν υποχωρεί το κοινωνικό κράτος, αυξάνονται οι ακροδεξιές τάσεις στο εσωτερικό των χωρών - κυρίως λόγω μεταναστευτικού - αλλά ίσως ευθύνεται και κάτι άλλο:
Προχώρησε πολύ γρήγορα η σχεδιασμένη «από τα πάνω» ενοποίηση, χωρίς η αναγκαιότητά της να γίνει κτήμα στην συνείδηση των λαών. Μια ιστορική διαδικασία, αφομοίωσης των εθνών σε ένα ενιαίο ευρωπαϊκό σύνολο, που θα γινόταν υπό φυσιολογικές συνθήκες σε κάποιες εκατονταετίες, συμπιέστηκε να γίνει σε δυο τρεις δεκαετίες. Και φυσικά τα έθνη αντιδρούν οι λαοί αντιδρούν, και αυτό δημιουργεί προσκόμματα στη διαδικασία της ενοποίησης και παλινδρόμηση σε αποσχιστικές τάσεις.
