Λίγες μέρες πριν αποχαιρετήσουμε το 2025 - μια χρονιά επιτευγμάτων αλλά και προκλήσεων, κατακτήσεων αλλά και δυσκολιών για την πατρίδα μας - θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας τρία ερωτήματα, που με απασχολούν καθημερινά στη δουλειά μου.
Τι αποτελεί πραγματική μεταρρύθμιση σε μια χώρα με χρόνιες παθογένειες;
Τι συνιστά πραγματική πρόοδο για μια κοινωνία;
Και πώς ορίζεται η ευημερία των πολιτών;
Μεταρρύθμιση είναι οποιαδήποτε πολιτική ξεριζώνει αναχρονισμούς του παρελθόντος, προσφέρει αξιοπρέπεια στην καθημερινότητα, ισονομία και περισσότερες ευκαιρίες. Ειδικά στους πιο ευάλωτους. Όπως η δωρεάν κατ’ οίκον παράδοση φαρμάκων υψηλού κόστους από τον ΕΟΠΥΥ που βάζει τέλος στην ταλαιπωρία των ασθενών, η ψηφιακή κάρτα αναπηρίας, ο νέος δικαστικός χάρτης που ήδη μειώνει στο μισό την έκδοση αποφάσεων από τη δικαιοσύνη και η κτηματογράφηση της χώρας επιτέλους μετά από 2 αιώνες. Η υπαγωγή του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ με στόχο να αποκτήσουμε επιτέλους έναν δίκαιο και διαφανή μηχανισμό αγροτικών ενισχύσεων.
Πρόοδος δεν είναι οι πολιτικοί βερμπαλισμοί ούτε οι διχαστικοί αυτοπροσδιορισμοί και οι στείροι διαγκωνισμοί ποιος είναι πιο προοδευτικός από τον άλλο, στα λόγια. Ούτε βεβαίως μόνο οι ψυχροί δείκτες αύξησης του ΑΕΠ ή μείωσης του χρέους. Η πρόοδος τεκμηριώνεται μόνο με μετρήσιμο και συγκρίσιμο τρόπο όταν γίνεται βίωμα του κάθε πολίτη. Όπως οι 500.000 νέοι εργαζόμενοι που μετακινήθηκαν από την ανεργία στην εργασία τα τελευταία 6 χρόνια είναι πρόοδος. Η ψηφιακή κάρτα εργασίας που διασφαλίζει την πληρωμή των υπερωριών αλλά και η ιστορική συμφωνία εργοδοτών και εργαζομένων για επεκτάσεις των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και καλύτερους μισθούς.
Όσο για την ευημερία των πολλών, ασφαλώς χρειάζεται οι θετικοί μακροοικονομικοί δείκτες -το πρωτογενες πλεονασμα, η μείωση της φοροδιαφυγής, οι επενδύσεις- να μετουσιώνονται σε καλυτέρευση της καθημερινότητας των πολιτών, να δημιουργούν την αίσθηση ότι ζεις σε μια χώρα που το κράτος σε σέβεται, σε προστατεύει από εσωτερικούς και εξωγενείς κινδύνους και ταυτόχρονα σου εγγυάται ελευθερία και ευκαιρίες για πρόοδο σε κάθε σου βήμα.
Ευημερία σημαίνει λιγότερες ανισότητες -κοινωνικές και περιφερειακές- με περισσότερη ανάπτυξη. Ασφαλή, καθαρά και τακτικά μέσα μεταφοράς. Ανακαινισμένα δημόσια σχολεία, χωρίς κενά σε εκπαιδευτικούς, με δωρεάν ψηφιακά φροντιστήρια. Ευημερία είναι το δημόσιο πανεπιστήμιο που προάγει την έρευνα, την εξωστρέφεια, την καινοτομία, χωρίς καταληψίες και βανδαλισμούς. Είναι η ταχύτερη εξυπηρέτησης των ασθενών στα Κέντρα Υγείας και στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών, οι δωρεάν προληπτικές εξετάσεις, η αύξηση της οδικής ασφάλειας και οι αξιοπρεπείς αμοιβές στα στελέχη των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας, ο εκσυγχρονισμός της άμυνας και πολλά πολλά άλλα.
Ευημερία με λίγα λόγια είναι να ανακτήσουμε ως χώρα την ικανότητα και το δικαίωμα κάθε νεότερη γενιά να ζει καλύτερα από την προηγούμενη. Αυτό που χάσαμε την περασμένη δεκαετία και ξανακερδίζουμε τώρα.
Όσα καταφέραμε όλοι μαζί από το 2019 δεν ήταν διόλου αυτονόητα. Αυτά τα 6,5 χρόνια θεραπεύσαμε 4 μεγάλες πληγές. Το δημοσιονομικό και το φορολογικό έλλειμμα που ταυτίζεται με την κοινωνική αδικία και την καταδίκη των νεότερων γενεών σε μια χώρα χωρίς προοπτική. Το ψηφιακό έλλειμμα που διατηρούσε έως το 2019 μια καφκική δημόσια διοίκηση που ταλαιπωρούσε χωρίς λόγο πολίτες και επιχειρήσεις. Το ενεργειακό μας έλλειμμα που επιβάρυνε έως το 2023 το εμπορικό αλλά και το περιβαλλοντικό μας ισοζύγιο. Το γεωπολιτικό και αμυντικό μας έλλειμμα που στερούσε την ασφάλεια από τη χώρα μας σε μια περιοχή με πολλές και σύνθετες προκλήσεις. Τα 4 αυτά ελλείμματα τα μετατρέψαμε σε πλεονάσματα αυτά τα 6,5 χρόνια. Χωρίς αυτά δεν μπορεί να γίνει το άλμα προς την ευημερία.
Χρειάζεται να θυμόμαστε διαρκώς από που ξεκινήσαμε. Από πόσο χαμηλά. Ποιοι και τι μας οδήγησε σχεδόν στην έξοδο από την Ευρωζώνη πριν 10 χρόνια για να φτάσουμε το 2025 να εκλέγεται πρώτη φορά Έλληνας υπουργός οικονομικών στην προεδρία του Eurogroup, μια από τις κορυφαίες στιγμές του 2025.
Τι άλλο πετύχαμε; Τη ραγδαία αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους συνδυαστικά με την πρόωρη αποπληρωμή μνημονιακών δανείων που εξοικονομούν 1,6 δισ. ευρώ. Τη βελτίωση της κατάταξης της χώρας στην επενδυτική βαθμίδα, ρεκόρ 17ετίας στη μείωση της ανεργίας, διπλάσιους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας από ΕΕ, τη μεγαλύτερη ιστορικά φορολογική μεταρρύθμιση υπέρ νέων και οικογενειών και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής χάρη στην ψηφιοποίηση των ελέγχων και των συναλλαγών που εξαφάνισε το κενό ΦΠΑ που χώριζε την Ελλάδα από την ΕΕ. Και το 2025 συνεχίστηκε η καλή πορεία της Ελλάδας στις εκταμιεύσεις του ΤΑΑ (23,5 δισ. ευρώ έως σήμερα όσο ένα ΕΣΠΑ σε 3,5 χρόνια και 4η χώρα στην ΕΕ στην υποβολή αιτημάτων εκταμίευσης). Ιδιαίτερα σημαντικές οι ενεργειακές συμφωνίες με Exxonmobil και Chevron που καταργούν στην πράξη το τουρκολυβικο μνημόνιο αλλά και η έναρξη ερευνητικών γεωτρήσεων για πρώτη φορά μετά από 40 χρόνια.
Στον απολογισμό της χρονιάς που φεύγει θα πρέπει να προσθέσουμε μεταξύ άλλων τα πρώτα 4 μη κρατικά πανεπιστήμια, την παραλαβή της πρώτης φρεγάτας Μπελαρά, τη βελτίωση στους δείκτες κράτους δικαίου με βάση την ετήσια έκθεση της ΕΕ, τη συνεχιζόμενη ψηφιοποίηση κράτους που μειώνει γραφειοκρατία και βελτιώνει τις συνθήκες ζωής ευάλωτων ομάδων πληθυσμού όπως τα Άτομα με αναπηρία, την παράδοση της Πατρών-Πύργου και τη νέα στρατηγική μας για την οδική ασφάλεια (νέος ΚΟΚ, κάμερες, αστυνόμευση) που πέτυχε φέτος τη μείωση θανάτων στους δρόμους κατά 30%, τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και τα θαλάσσια πάρκα που ασκούν κυριαρχικά δικαιώματα στην πράξη ενώ ταυτόχρονα προστατεύουν το θαλάσσιο περιβάλλον.
Έχουμε κάνει πολλά βήματα μπροστά τα τελευταία χρόνια. Το αναγνωρίζει ο υπόλοιπος κόσμος εκτός Ελλάδος.
Είμαστε όμως σήμερα εκεί που θα θέλαμε και δικαιούμαστε να βρισκόμαστε; Σε ορισμένα πεδία ναι, σε αρκετά άλλα όμως όχι ακόμη. Βλέπουμε και ακούμε τα προβλήματα με τα οποία παλεύει κάθε πολίτης. Ξέρουμε τις πολλές όψεις της Ελλάδας που μας προσβάλλουν και μας θυμώνουν. Είμαστε εδώ για να συγκρουστούμε με τις πελατειακές σχέσεις που πληγώνουν την ισονομία και την ισοπολιτεία και καθηλώνουν την ελληνική πολιτεία σε ένα παραγωγικό υπόδειγμα το οποίο δεν υπηρετεί ούτε την πρόοδο ούτε τη συνοχή της κοινωνίας.
Βρισκόμαστε ακόμη στα μισά της διαδρομής. Στα μισά ενός ταξιδιού μετασχηματισμού της χώρας, της οικονομίας, του κράτους και της κοινωνίας. Για να το πετύχουμε χρειάζεται να θεραπεύσουμε και άλλα 8 επίμονα ελλείμματα, να τα μετατρέψουμε και αυτά σε πλεόνασμα, πλεόνασμα αξιοπρέπειας και σεβασμού για όλους.
- Το έλλειμμα στους μισθούς και την αγορά εργασίας που είναι ακόμη ορατό ειδικά στις γυναίκες, τους νέους, τα άτομα με αναπηρία.
- Το έλλειμμα παραγωγικότητας στην οικονομία και τον πρωτογενή τομέα.
- Το έλλειμμα στην περιφερειακή συνοχή και τις ανισότητες που βιώνουν ορεινές και νησιωτικές κοινότητες.
- Το έλλειμμα στις σχολικές επιδόσεις των παιδιών μας στους διεθνείς δείκτες κατανόησης, ανάλυσης και επίλυσης προβλημάτων.
- Το στεγαστικό έλλειμμα που στερεί από τους νέους ανθρώπους το δικαίωμα στην προσιτή κατοικία.
- Το έλλειμμα σε ασφαλή και σύγχρονα μέσα μαζικής μεταφοράς.
- Το έλλειμμα στην οργάνωση του δημόσιου χώρου και την άναρχη δόμηση.
- Το έλλειμμα εμπιστοσύνης στους θεσμούς που διαβρώνει την εμπιστοσύνη στην ίδια τη δημοκρατία.
Σε όλα αυτά απαντά το Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής για το 2026 με 60 σημαντικές μεταρρυθμίσεις και 40 εμβληματικά έργα και επενδύσεις.
Η θεραπεία αυτών των ελλειμμάτων αποτελεί τον πυρήνα του πολυετούς σχεδίου μας έως το 2030 προκειμένου η Ελλάδα να γίνει μια οικονομία κατηγορίας Α. Αυτός είναι ο επόμενος εθνικός στόχος τώρα που ανακτήσαμε την επενδυτική βαθμίδα μετά από πολλά χρόνια ανυποληψίας και διεθνούς απομόνωσης. Διότι όλες οι χώρες που έχουν κατακτήσει την ευημερία των πολλών σε αυτή την κατηγορία βρίσκονται.
Αποδείξαμε όλοι μας οτι η Ελλάδα μπορεί να πετύχει μεγάλα πράγματα. Αλλά πώς; Με σκληρή και μεθοδική δουλειά, με πλεονάσματα αντί για ελλείμματα, με πολιτικό πραγματισμό και με συνέπεια λόγων και πράξεων. Με επαγγελματισμό και στοχοθεσία, ατομική και συλλογική υπευθυνότητα, σοβαρότητα, μεταρρυθμίσεις, υγιή πατριωτισμό και ταυτόχρονα πίστη στη συλλογική δύναμη της Ευρώπης. Όχι με τη μέθοδο του δήθεν επιδέξιου «κατεργάρη» της Ευρώπης που ξοδεύει σαν να μην υπάρχει αύριο ή ζητά χωρίς να προσφέρει.
Αυτή είναι η μέθοδος και το όραμα του Κυριάκου Μητσοτάκη, δηλαδή η μέθοδος της πολιτικής διεύρυνσης χωρίς κομματικούς δογματισμούς, χωρίς ηλικιακές επετηρίδες και χωρίς τεχνητούς διαχωρισμούς μεταξύ πολιτικών και τεχνοκρατών. Η μέθοδος της φιλοαναπτυξιακής πολιτικής που μειώνει φόρους χωρίς να υπονομεύει τη δημοσιονομική υπευθυνότητα ενώ ταυτόχρονα ψηφιοποιεί κράτος και οικονομία.
Αυτή η μέθοδος μας λέει ότι η πατρίδα μας μπορεί να πετύχει το καλύτερο αρκεί να πετάξουμε από το μυαλό μας τη σκουριά του παρελθόντος. Για μια Ελλάδα με όλους, για όλους. Μια Ελλάδα πιο ισχυρή με στρατηγική, αμυντική, παραγωγική αυτάρκεια. Που τη σέβονται σύμμαχοι και αντίπαλοι. Που θα μας κάνει να νιώθουμε περήφανοι, αξιοπρεπείς, ασφαλείς. Μα πάνω από όλα ελεύθεροι να πετύχουμε όσα ονειρευόμαστε για εμάς και τα παιδιά μας.
*Ο Άκης Σκέρτσος είναι Υπουργός Επικρατείας
