Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Οι χθεσινές δηλώσεις του Poul Thomsen, του ανθρώπου που έχει συνδέσει όσο λίγοι το όνομά του με την ελληνική κρίση, είναι χαρακτηριστικές του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζεται – αλλά και καταλήγει - η διαπραγμάτευση για όλα τα ζητήματα που αφορούν την ελληνική οικονομία και τις ζωές μας.
Ο επικεφαλής του Ταμείου για την Ευρώπη είπε ότι οι Ευρωπαίοι είναι αυτοί που έθεταν φιλόδοξους στόχους οι οποίοι για να επιτευχθούν χρειάζονταν όλο και περισσότερα μέτρα. Είπε επίσης ότι έχουν αποτύχει οι φορολογικές διοικήσεις της Ελλάδας, καθώς και ότι ενώ το ΔΝΤ απαιτούσε εδώ και πολλά χρόνια μεταρρυθμίσεις τόσο στη φορολογία όσο και στο συνταξιοδοτικό, τελικά η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα επιτέλους συμφώνησε.
Όταν η συζήτηση αφορά στις ελληνικές τράπεζες ακολουθείται σχεδόν ευλαβικά το εξής μοτίβο: Στην αρχή οι τοποθετήσεις του ΔΝΤ μοιάζουν υπερβολικές και ακραίες. Οι Ευρωπαίοι διαφωνούν και η ελληνική κυβέρνηση αρνείται κάθε συζήτηση. Στη συνέχεια οι Ευρωπαίοι καταθέτουν μία δική τους συμβιβαστική πρόταση, η οποία ξαφνικά ακούγεται πιο ήπια στα αυτιά των Ελλήνων και στο τέλος επέρχεται συμφωνία όλων των πλευρών. Μόνο που στην ουσία γίνεται πάντα ή σχεδόν πάντα αυτό που θέλει το Ταμείο.
Αυτό συμβαίνει και σήμερα καθώς ικανοποιούνται, έστω μερικώς, δύο βασικά αιτήματά του. Οι πιέσεις που ασκεί από πέρσι το ΔΝΤ φαίνεται πως πιάνουν τόπο, τόσο στο θέμα της αναθεώρησης των στόχων μείωσης των «κόκκινων» δανείων, όσο και στο ζήτημα της διενέργειας ελέγχων στα δανειακά χαρτοφυλάκια των τραπεζών. Διότι μπορεί να αποφεύχθηκε η διενέργεια μίας συνολικής αξιολόγησης της ποιότητας του ενεργητικού (AQR) όμως πληροφορίες του liberal.gr αναφέρουν ότι τελικά ένα... μίνι AQR θα γίνει.
Σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει δεχτεί έντονη κριτική για τις καθυστερήσεις που έχουν σημειωθεί στην νομοθέτηση των απαιτούμενων εργαλείων για την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων. Όχι μόνο από το ΔΝΤ, αλλά και από τον Mario Draghi. Και αυτό γιατί το πάγωμα των πλειστηριασμών και το θέμα των νομικών ευθυνών τραπεζικών στελεχών που υπογράφουν αναδιαρθρώσεις δανείων, δυσκόλευαν αντί να διευκολύνουν το έργο των τραπεζών. Έτσι, η οικονομία δεν παίρνει οξυγόνο αφού επιχειρήσεις-ζόμπι συνεχίζουν να υπάρχουν και πλούσιοι δανειολήπτες κρύβονται στις ευνοϊκές διατάξεις του νόμου. Ταυτόχρονα, όσο συνεχίζεται αυτή η κατάσταση τόσο οι τράπεζες φλερτάρουν με μία νέα ανακεφαλαιοποίηση.
Σε ότι αφορά τους στόχους μείωσης και το αναθεωρημένο πλάνο που εκτιμάται πως θα ανακοινωθεί μέσα στο Νοέμβριο, πληροφορίες αναφέρουν ότι ποσοτικά δεν θα έχει σημαντικές διαφορές, ωστόσο θα υπάρχει αλλαγή στο μείγμα των δράσεων, προβλέποντας περισσότερες πωλήσεις δανείων.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι πιέσεις του ΔΝΤ για την επιτάχυνση των πωλήσεων «κόκκινων» δανείων και την εφαρμογή ενός αξιόπιστου πλαισίου για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους, όπως ο εξωδικαστικός συμβιβασμός, έχουν ξεκινήσει πριν τη δεύτερη αξιολόγηση. Παράλληλα, το Ταμείο ζητούσε την αλλαγή του πλάνου μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) υποστηρίζοντας ότι είναι υπερβολικά οπισθοβαρές.
Σήμερα, με τα stress tests να πλησιάζουν και την αξιολόγηση να βρίσκεται σε εξέλιξη, οι ελληνικές τράπεζες συνεχίζουν να μην μπορούν να αξιοποιήσουν το εργαλείο των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών για τον εντοπισμό των στρατηγικών κακοπληρωτών γεγονός που στερεί αρκετά δισεκατομμύρια από τον τελικό στόχο, ενώ και η λειτουργία του εξωδικαστικού συμβιβασμού είναι σε αρχικό στάδιο και δεν μπορεί να δώσει τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Όσο για το AQR, η προοπτική του οποίου προκάλεσε σοβαρή κόντρα μεταξύ του Ταμείου και των ευρωπαϊκών Θεσμών, επιλέχθηκε μία συμβιβαστική λύση. Αρχικά φάνηκε ότι το ΔΝΤ δέχθηκε την πρόταση Draghi για την επίσπευση των stress tests για τις ελληνικές τράπεζες. Η ΕΚΤ θα έχει έτοιμα τα αποτελέσματα έως τον Μάιο κι έτσι ικανοποιείται το αίτημα του ΔΝΤ που θέλει να υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα για τις κεφαλαιακές τους ανάγκες πριν την ολοκλήρωση του προγράμματος τον Αύγουστο του 2018. Όμως έλεγχοι τελικά θα γίνουν απλά δεν θα έχουν την ίδια ευρύτητα και έκταση με το AQR του 2015, αλλά θα είναι στοχευμένοι.
Η κατάσταση... ομηρίας στην οποία βρίσκονται οι τράπεζες αντανακλάται με πολύ άμεσο τρόπο στο ταμπλό του Χρηματιστηρίου της Αθήνας. Η νευρικότητα και η επιφυλακτικότητα κυριαρχούν και ο τραπεζικός δείκτης έχει υποχωρήσει στις 732,8 μονάδες από 1.135 μονάδες στις 17 Ιουλίου.
Σε αυτό που ποντάρουν για να εμφανίσουν μια καλύτερη εικόνα μέσα στο επόμενο εξάμηνο – και στην ουσία να περάσουν τα stress tests με... αμυχές όπως εκτίμησε και ο πρώην διοικητής της ΤτΕ, κ. Γιώργος Προβόπουλος - είναι οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, οι πωλήσεις καταγγελμένων δανείων και η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του εξωδικαστικού συμβιβασμού.
Όπως επανειλημμένα έχει αναφέρει το liberal.gr, το εργαλείο των πωλήσεων θα αρχίσει να χρησιμοποιείται ολοένα περισσότερο και ο στόχος είναι οι πωλήσεις να ξεπεράσουν κατά πολύ το αρχικό όριο των 7,4 δισ. ευρώ που προβλέπεται στο σχέδιο μείωσης των «κόκκινων δανείων. Άλλωστε, οι πωλήσεις εκτιμάται ότι θα φτάσουν στα 7 δισ. ευρώ μέσα στους πρώτους μήνες του 2018, άρα μέχρι το τέλος του 2019 τουλάχιστον θα διπλασιαστούν. Και είναι σαφές ότι η τιμή στην οποία θα πουληθούν τα δάνεια θα κρίνει και την κεφαλαιακή «υγεία» των τραπεζών.
