Στα €250-300 εκατ. οι απώλειες από το παράνομο τσίπουρο για το Δημόσιο

Της Ξανθής Γούναρη

Στα 30 εκατ. λίτρα έφτασε το παράνομο χύμα τσίπουρο που διακινήθηκε εφέτος στην ελληνική αγορά, «κλέβοντας» μερίδια όχι μόνο από τα εισαγόμενα ποτά, αλλά ακόμη και από την μπίρα.

Δέκα φορές περισσότερο από το εμφιαλωμένο τσίπουρο, και σχεδόν πέντε φορές πιο πάνω από τη «δηλωμένη» ποσότητα των παραδοσιακών «τσιπουράδων» (διήμεροι αποσταγματοποιοί), το χύμα τσίπουρο, είτε παράνομα εισαγόμενο από Βουλγαρία, Αλβανία και Τουρκία, είτε παρανόμως παραγόμενο εντός της χώρας, είναι αυτήν τη στιγμή το μοναδικό ποτό που «κερνάει» απίστευτα κέρδη το κύκλωμα των διακινητών και… πόνο το Δημόσιο, καθώς οι απώλειες των φορολογικών εσόδων ανέρχεται στα 97,7 εκατ. ευρώ ή στα 250-300 εκατομμύρια ευρώ αν υπολογιστεί ολόκληρη η εφοδιαστική αλυσίδα.

«Η λαθραία διακίνηση του τσίπουρου έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις», αναφέρει στο liberal.gr ο Κώστας Τσιλιλής, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ποτοποιίας Τσιλιλή, τονίζοντας ότι δεν υπάρχει κανένας έλεγχος, ούτε σε επίπεδο παραγωγής και εμπορίας, ούτε σε επίπεδο υγιεινής και ασφάλειας.

Ας σημειωθεί ότι για τα παράνομα χύμα προϊόντα απόσταξης που βαφτίζονται «χύμα τσίπουρο από το χωριό» κανείς δεν ξέρει εάν είναι ασφαλή προς κατανάλωση, καθώς έχουν βρεθεί μια σειρά από τοξικά μέταλλα προερχόμενα από τους πεπαλαιωμένους χάλκινους αποστακτήρες που χρησιμοποιούνται, έχει διαπιστωθεί εκτεταμένη νόθευση με μελάσα ή ζάχαρη, ενώ δεν υπάρχει έλεγχος στην πρώτη ύλη, με αποτέλεσμα τοξικές ουσίες να περνούν στο τελικό προϊόν.

Το τσίπουρο «κατάπιε» το ουίσκι

Παρά τις δυσκολίες πάντως, η αγορά του εμφιαλωμένου τσίπουρου δείχνει αντοχές, καθώς, σύμφωνα με τον Κώστα Τσιλιλή, ο όγκος παραγωγής παρέμεινε στα ίδια επίπεδα και εφέτος.

Για το 2014 ο όγκος παραγωγής τσίπουρου διαμορφώθηκε στα 10.874 εκατόλιτρα καθαρής αλκοόλης, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Χημείου του Κράτους, έχοντας αυξηθεί κατά 11,7% σε σχέση με το 2013. Εξ αυτών, οι 85 «επίσημοι» αποσταγματοποιοί τσίπουρου (σε μόνιμη βάση λειτουργούν 67) παράγουν περίπου 1.200.000 λίτρα άνυδρα ή 3.000.000 λίτρα 40% vol.

Μάλιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία της κλαδικής μελέτης «Παραγωγή και Χονδρικό Εμπόριο Αλκοολούχων Ποτών» της Infobank Hellastat, το 2014 η κατανάλωση των ελληνικών αποσταγμάτων ενισχύθηκε κατά 6,8% μετά από αρκετά έτη υποχώρησης, τη στιγμή που στα εισαγόμενα ποτά καταγράφηκε περαιτέρω κάμψη 10%.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με το Γενικό Χημείο του Κράτους, η συνολική εγχώρια κατανάλωση το 2014 διαμορφώθηκε σε 135.946 εκατόλιτρα, καταγράφοντας σωρευτική κάμψη μεγαλύτερη του 40% σε σχέση με το 2008, η οποία προέρχεται κυρίως από τα εισαγόμενα ποτά, αφού κατά τη διάρκεια της περιόδου 2011-2014 εμφάνισαν μείωση της τάξης του 28,6%, στα 74.671 εκατόλιτρα. Στον αντίποδα, η πτώση της αγοράς των εγχωρίως παραγόμενων αποσταγμάτων ήταν σαφώς μικρότερη. Συγκεκριμένα, καταγράφηκε μείωση 9% την τελευταία τριετία στο επίπεδο των 61.275 εκατόλιτρων.

Βάσει των μεταβολών αυτών, τα εισαγόμενα ποτά το 2014 αποτέλεσαν το 55% της αγοράς, έναντι 61% το 2011. Αντιθέτως, το αντίστοιχο μερίδιο συμμετοχής των εγχώριων προϊόντων ενισχύθηκε από 39% σε 45% κατά την εν λόγω περίοδο.

Στα ευρωπαϊκά δικαστήρια για τον φόρο

Εκτός όμως από την ανεξέλεγκτη διακίνηση του παράνομου τσίπουρου, οι αποσταγματοποιοί έχουν να αντιμετωπίσουν και το ζήτημα της φορολογίας, καθώς τους επόμενους μήνες αναμένεται η μελέτη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την οδηγία 92/83/ΕΟΚ, σε ό,τι αφορά τους μειωμένους συντελεστές, καθώς και τις διατάξεις για την ιδιωτική παραγωγή/ιδία κατανάλωση.

Υπενθυμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με αιτιολογημένη γνώμη ζήτησε επίσημα από τη χώρα μας να τροποποιήσει το καθεστώς του φόρου κατανάλωσης για το τσίπουρο και την τσικουδιά με κατάργηση της έκπτωσης 50% στον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης για το εμφιαλωμένο προϊόν, αλλά και του μειωμένου συντελεστή που ισχύει για τους «διήμερους αποσταγματοποιούς», ο οποίος είναι στο 6% του κανονικού συντελεστή φόρου κατανάλωσης.

Σύμφωνα με τον Κώστα Τσιλιλή, εξετάζεται και η περίπτωση της προσφυγής στα ευρωπαϊκά δικαστήρια, εάν ζητηθεί η εξομοίωση της φορολογίας του τσίπουρου με τα υπόλοιπα αλκοολούχα ποτά, επισημαίνοντας ότι «μπορούμε να κερδίσουμε αυτήν τη μάχη», όπως και το ούζο, το οποίο απολαμβάνει ειδικό φορολογικό καθεστώς, παρότι παράγεται από εισαγόμενο οινόπνευμα και όχι από ελληνικά σταφύλια όπως το τσίπουρο.

Εξέλιξη κατανάλωσης τσίπουρου και ούζου 2010-2014 (σε χιλιόλιτρα καθαρής αλκοόλης)

Πηγή: Γενικό Χημείο του Κράτους