Ο κλάδος με τη χειρότερη χρηματιστηριακή συμπεριφορά στην κρίση της πανδημίας είναι με διαφορά ο τραπεζικός. Η πίεση που δέχθηκαν οι τράπεζες το διάστημα που μεσολάβησε από το τέλος Φεβρουαρίου έως σήμερα ήταν συντριπτική, προεξοφλώντας απομείωση των υφιστάμενων μετόχων μέσω νέων αυξήσεων κεφαλαίου (ακόμη μία φορά), επιστροφή σε νέες επισφάλειες και καινούργια πλάνα αναδιάρθρωσης. Η πραγματικότητα μέχρι στιγμής δεν έχει δικαιώσει τους απαισιόδοξους, ωστόσο η εικόνα έχει επιβαρυνθεί πλέον και από τις επιπτώσεις της πανδημίας, οι οποίες σταδιακά αρχίζουν να αποκτούν ποσοτική διάσταση.
Η βασικότερη παράμετρος που φαίνεται να απασχολεί πλέον τις τράπεζες είναι η διάρκεια και το ύψος των δανείων που μπήκαν σε καθεστώς αναστολής πληρωμών. Τα λεγόμενα «moratoria» φαίνεται να έχουν πλέον αποκτήσει ένα τελικό μέγεθος, το οποίο προσεγγίζει στο τέλος του α' εξαμήνου τα 18 δισ. ευρώ (Eurobank 5 δισ. ευρώ, Πειραιώς 4,8 δισ. ευρώ Alpha Bank 4,7 δισ. ευρώ, Εθνική Τράπεζα 3,5 δισ. ευρώ) και η διαχείρισή τους βάζει ακόμη έναν παράγοντα ρίσκου στο ήδη βαρύ πρόγραμμα τιτλοποιήσεων που έχουν να ολοκληρώσουν έως το τέλος του 2022. Τα καλά νέα είναι ότι ο ρυθμός ένταξης των δανειοληπτών και των επιχειρήσεων έχει επιβραδυνθεί από τις μαζικές αιτήσεις το δίμηνο Απριλίου - Μαΐου και οι νέες εισροές είναι πια οριακές. Τα κακά νέα είναι ότι η παρούσα κατάσταση των αναστολών οδεύει προς νέα παράταση πιθανόν έως και το α’ εξάμηνο του 2021 για τους πιο ευαίσθητους κλάδους (τουρισμός). Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση τραπεζικού στελέχους για μια νέα πιθανή επέκταση του προγράμματος: «Όσο περισσότερο χρόνο ο ασθενής (σ.σ.: ο δανειολήπτης) παραμένει σε αναισθησία τόσο περισσότερο θα κάνει για να αναρρώσει».
Θα πρέπει πάντως να εκτιμηθεί το γεγονός ότι σημαντικό μέρος των δανείων που έχουν μπει σε καθεστώς αναστολής πληρωμών επικαλύπτεται από κυβερνητικά προγράμματα επιδοτήσεων ή εγγυήσεων όπως το πρόγραμμα «Γέφυρα», το οποίο στην περίπτωση των στεγαστικών δανείων της Τράπεζας Πειραιώς καλύπτει σχεδόν το 67% των 1,8 δισ. ευρώ που έχουν αιτηθεί την ένταξή τους στο πρόγραμμα αναστολών. Το ζητούμενο, ωστόσο, παραμένει πόσα δάνεια θα παραμείνουν ενήμερα μετά την έξοδό τους από την «εντατική».
Η ΥΦΕΣΗ
Ο κίνδυνος νέων επισφαλειών όμως δεν περιορίζεται μόνο σε όσα δάνεια βρίσκονται σε καθεστώς προστασίας, αλλά και στο μέγεθος της ύφεσης. Οι τράπεζες έχουν κινηθεί στην πλειοψηφία τους προληπτικά αυξάνοντας τον βαθμό των προβλέψεων, ωστόσο η επαφή με την πραγματικότητα θα δείξει κατά πόσο οι προβλέψεις αυτές είναι αποτελεσματικές. Πρακτικά, η άσκηση έχει δύο σκέλη: Πόσο μέγεθος του ΑΕΠ θα χαθεί φέτος και πόσο θα ανακτηθεί του χρόνου. Σε αυτή την άσκηση οι τράπεζες δεν έχουν υπολογίσει -ακόμη- την επίπτωση του πακέτου ανάκαμψης των 32 δισ. ευρώ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο θα κατανεμηθεί σε τρία χρόνια και μόνο θετικά μπορεί να επιδράσει στον κλάδο. Με τον βασικό άγνωστο «χ» να παραμένει η διάρκεια της πανδημίας και η εμφάνιση ενός αποτελεσματικού εμβολίου που θα επαναφέρει ένα ικανοποιητικό ποσοστό κανονικότητας στην οικονομική ζωή, οι τραπεζίτες θα πρέπει έως το τέλος Σεπτεμβρίου να υποβάλουν επικαιροποιημένα πλάνα μείωσης των μη εξυπηρετούμενων εκθέσεων που θα λαμβάνουν υπόψη τους όλα αυτά τα δεδομένα. Όχι εντελώς συμπτωματικά στις αρχές του επόμενου μήνα αναμένεται και το πλάνο λειτουργίας του οργανισμού διαχείρισης κόκκινων δανείων που σε απλά ελληνικά αφορά τη λειτουργία της «Bad Bank».
Το παρήγορο της υπόθεσης είναι ότι οι τράπεζες το α' εξάμηνο έδειξαν αντοχή στις βασικές γραμμές εσόδων εκμεταλλευόμενες την πρόσβαση στη χρηματοδότηση της ΕΚΤ, τη χορήγηση νέων δανείων με την υποστήριξη κυβερνητικών προγραμμάτων ενίσχυσης και τα κέρδη από τα ομόλογα. Οι ενέργειες για τη μείωση του οργανικού κόστους από το 2019 φαίνεται να πιάνουν τόπο και οι προβλέψεις ως ποσοστό των χαρτοφυλακίων δείχνουν τάσεις αποκλιμάκωσης.
Τέλος, οι βασικοί δείκτες φερεγγυότητας έχουν ακόμη αρκετή απόσταση από τα σημεία συναγερμού με τους γνωστούς αστερίσκους που αφορούν τη νέα γενιά «κόκκινων κορωνοδανείων». Να τι είδαμε στις τέσσερις συστημικές τράπεζες:
Τράπεζα Πειραιώς: Ενθαρρυντικό ήταν το δεύτερο τρίμηνο της Πειραιώς η οποία ενισχύθηκε και από έκτακτα κέρδη 50 εκατ. ευρώ. Η Τράπεζα ήδη έχει τιμολογήσει 341 εκατ. ευρώ σε επιπλέον προβλέψεις λόγω της πανδημίας, διατηρώντας την εκτίμηση για μείωση του ΑΕΠ 8% φέτος και αύξηση 7% το 2021. Τα καλά νέα ήρθαν και από τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων εκθέσεων που διαμορφώθηκαν σε 0,8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 300 εκατ. ευρώ αφορούσαν διαγραφές. Ωστόσο, η διοίκηση αναμένει μικρότερο ρυθμό μείωσης έως το τέλος του έτους. Σε ό,τι αφορά τις αναστολές πληρωμών, η διοίκηση ανέφερε ότι το 80% των συγκεκριμένων πελατών εξυπηρέτησε κανονικά το δάνειό του μετά τη λήξη της αναστολής, ενώ η παραγωγή νέων δανείων ανήλθε σε 3,2 δισ. ευρώ με στόχο να φθάσει τα 5 δισ. ευρώ έως το τέλος του έτους. Το αναθεωρημένο πλάνο της Τράπεζας Πειραιώς για τη μείωση των NPEs προβλέπει μείωσή τους από τα 27,5 στα 12,1 δισ. ευρώ. Η μείωση αναμένεται να επιτευχθεί κατά 8,8 δισ. από εισπράξεις και ιάσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων, κατά 1,2 δισ. ευρώ μέσω ρευστοποιήσεων, κατά 4,4 δισ. ευρώ μέσω διαγραφών και κατά 6,9 δισ. ευρώ μέσω πωλήσεων. Η εκτιμώμενη επίτευξη του στόχου παραμένει ές το τέλος του 2021.
Εθνική Τράπεζα: Υστερα από πολλά τρίμηνα με έκτακτες εγγραφές, η Εθνική παρουσίασε ένα καθαρά οργανικό τρίμηνο με κέρδη 58 εκατ. ευρώ. Η μείωση που παρουσιάζει στις γραμμές των εσόδων η Εθνική αναμένεται να αντιστραφεί στο επόμενο εξάμηνο λόγω της βελτίωσης του κόστους χρηματοδότησης και των νέων χορηγήσεων, οι οποίες το εξάμηνο ανήλθαν σε 2,8 δισ. ευρώ, ενώ αναμένεται το β’ εξάμηνο η χορήγηση εταιρικών δανείων ύψους 2 δισ. ευρώ. Το κόστος των απομειώσεων επέστρεψε σε επίπεδα προ κορωνοϊού λίγο υψηλότερα από τις 100 μονάδες βάσης (76 εκατ. ευρώ). Η Εθνική Τράπεζα έχει κεφαλαιακό απόθεμα 2,1 δισ. ευρώ που της δίνει τη δυνατότητα να προχωρήσει με άνεση σε τιτλοποιήσεις ύψους 6 δισ. ευρώ έως το α' εξάμηνο του 2021. Η τιτλοποίηση θα φέρει τον δείκτη των κόκκινων δανείων στο 15% από 30,9% στο τέλος Ιουνίου. Σε αναμονή για την υπόθεση της πώλησης της Εθνικής Ασφαλιστικής.
Alpha Bank: Ο προγραμματισμός του Galaxy, όπως ήταν αναμενόμενο, κυριάρχησε στην τηλεδιάσκεψη των αναλυτών, καθώς η αρχική επιβάρυνση των 3 δισ. ευρώ αναθεωρήθηκε επί τα βελτίω στα 2,5 δισ. ευρώ ή 250-280 μονάδες βάσης επί των βασικών κεφαλαίων. Η συναλλαγή αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τέταρτο τρίμηνο της χρονιάς, μειώνοντας τον δείκτη των NPEs στο 27% (14% NPs). Η κερδοφορία του τριμήνου (98 εκατ. ευρώ) υποστηρίχθηκε από την ανατίμηση του χαρτοφυλακίου των ομολόγων, ενώ η εξάντληση της δυνατότητας χρηματοδότησης από την ΕΚΤ (11, 9 δισ. ευρώ) βελτίωσε αισθητά το κόστος χρηματοδότησης, τάση που αναμένεται να διατηρηθεί και τα επόμενα τρίμηνα. Οι μη εξυπηρετούμενες εκθέσεις μειώθηκαν κατά 200 εκατ. ευρώ παρά τη δυσμενή συγκυρία, η οποία περιόρισε τη δυναμική αντιστροφής κόκκινων δανείων σε ενήμερα που είχε παρατηρηθεί τα προηγούμενα τρίμηνα.
Τα έσοδα από τόκους αναμένεται να κινηθούν σε διψήφιο ποσοστό, κοντά στο 10%, για τη χρήση του 2020, ενώ τα έσοδα από προμήθειες θα παρουσιάσουν κάμψη μεταξύ 5% και 6%. Σε επίπεδο κόστους, η Alpha Bank αναμένει μείωση των οργανικών εξόδων κατά 4%-7%. Υπό αυτές τις προβλέψεις, το οργανικό προ-προβλέψεων αποτέλεσμα αναμένεται να διαμορφωθεί στα 870 εκατ. ευρώ, με το κόστος των απομειώσεων να κινείται μεταξύ 1,8% και 2,4% επί των καθαρών δανείων για το 2020.
Eurobank: Το πλάνο απόσχισης του ειδικού οχήματος της Eurobank που αφορά NPEs 6,2 διΣ. ευρώ ήταν το κεντρικό θέμα της παρουσίασης των αποτελεσμάτων. Οι βασικοί δείκτες φερεγγυότητας πλέον διαμορφώνονται στο 13%, ενώ τα NPEs μειώθηκαν στο 15,3% έναντι 28,9% πριν από τη συναλλαγή με κάλυψη προβλέψεων κοντά στο 60%. Για τη συναλλαγή αυτή, η Eurobank «έκαψε» περίπου 1,35 δισ. ευρώ, διατηρώντας παράλληλα επιπλέον κεφάλαια 1,8 δισ. ευρώ, τα οποία θα τη βοηθήσουν να υλοποιήσει νέες συναλλαγές/τιτλοποιήσεις που θα τη φέρουν σε μονοψήφια ποσοστά έως το 2022.
Η συναλλαγή ωστόσο επιφυλάσσει και ένα ειδικό μέρισμα προς τους μετόχους της Eurobank. Για κάθε 12 μετοχές θα λάβουν μία μετοχή που θα αντιστοιχεί σε τίτλους μεσαίας και χαμηλής διαβάθμισης, η οποία θα εισαχθεί προς διαπραγμάτευση έως τις 30 Σεπτεμβρίου στην Εναλλακτική Αγορά plus του Χ.Α. με αρχική τιμή 19,2 σεντ/μετοχή. Αν η πώληση των δανείων των τριών SPV γίνουν σε υψηλότερη τιμή από τα 2,4 δισ. ευρώ των τίτλων πρώτης διαβάθμισης, τότε οι μετοχές μεσαίας και χαμηλής διαβάθμισης θα τύχουν μερισμάτων και άρα θα έχουν ανατιμητική πορεία στην αγορά.
Η τράπεζα διατήρησε την εκτίμηση για προ προβλέψεων κέρδη 840 εκατ. ευρώ στο σύνολο της χρονιάς. Η παραγωγή νέων δανείων έχει χαμηλότερα spreads, τα οποία εκτιμάται ότι θα επηρεάσουν τα έσοδα από τόκους κατά 3%-4%, ενώ τα έσοδα από προμήθειες αναμένεται να κινηθούν με μικρή μονοψήφια άνοδο. Η εκτίμηση για πιστωτικές ζημιές παρέμεινε στα επίπεδα των 140-160 μονάδων βάσης, αντανακλώντας αθροιστική μείωση του ΑΕΠ 2,5% για την περίοδο 2020-2021. Στο επόμενο φύλλο: Περισσότερα από τους ισολογισμούς του β' τριμήνου 2020, τι είδαμε σε ΔΕΗ και ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή και τα τελευταία νέα για το Roadshow των Ελληνικών Χρηματιστηρίων.
*Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο του Σαββατοκύριακου 5-6 Σεπτεμβρίου.
