Του Βασίλη Γεώργα
Δυο μελλοντικές ημερομηνίες-κλειδιά βάζουν σοβαρή υποψηφιότητα να ταράξουν, σύμφωνα με επιχειρηματικούς παράγοντες, την πολιτική και κυβερνητική «γαλήνη» που εικάζεται ότι φέρνει η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης.
Η πρώτη και πιο άμεση, λένε, είναι ο Οκτώβριος του 2016 όταν θα ανοίξουν ταυτόχρονα τρεις «θερμοί» φάκελοι:
α. η δεύτερη αξιολόγηση του μνημονίου,
β. η ψήφιση των αλλαγών που θα γίνουν στη νομοθεσία για τα εργασιακά, τις ομαδικές απολύσεις και τον συνδικαλιστικό νόμο και
γ. η απόφαση του ΔΝΤ για το αν και με ποιο ποσό θα συμμετάσχει τελικά ως χρηματοδότης στο ελληνικό πρόγραμμα, με βάση τις αποφάσεις που θα έχουν δρομολογηθεί για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους και οι οποίες θα αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης και επικύρωσης κατά την ετήσια Σύνοδο του ΔΝΤ (13-15 Οκτωβρίου) στην Ουάσιγκτον.
Η δεύτερη και ίσως πιο κρίσιμη περίοδος θα είναι ο Απρίλιος-Μάϊος του 2017, δηλαδή οι μήνες κατά τους οποίους θα έχουμε τα τελικά στοιχεία για το αν βγαίνουν οι στόχοι του προγράμματος που συμφωνήθηκε με τους δανειστές ή αν θα ζήσουμε την παρθενική ενεργοποίηση του «κόφτη» με περικοπές δαπανών στο μέτωπο των μισθών και των συντάξεων.
Αμφότερες οι περίοδοι αυτοί θεωρούνται πιθανές για να ρίξουν την τελευταία σταγόνα που θα ξεχειλίσει το ποτήρι του λεγόμενου «ηθικού πλεονεκτήματος» της Αριστεράς. Ένα πλεονέκτημα που αξιοποιήθηκε κατά κόρον στο πρόσφατο παρελθόν από τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά δέχθηκε ισχυρά πλήγματα με το δημοψήφισμα του περσινού καλοκαιριού, το τρίτο μνημόνιο, τους εφαρμοστικούς νόμους που έφεραν καταιγισμό νέων φόρων, περικοπές στο ασφαλιστικό, την απελευθέρωση πώλησης των κόκκινων δανείων, το υπερ-ταμείο αποκρατικοποιήσεων, κ.α. Οι εσωκομματικές αντιδράσεις από την στάση της Βασιλικής Κατριβάνου και στη συνέχεια της Σοφίας Σακοράφα, μπορεί να μην απειλούν ευθέως την κυβερνητική συνοχή, είναι όμως ενδεικτικές της εσωτερικής αναστάτωσης που έχει προκαλέσει στο κόμμα και την κυβέρνηση η «στροφή στον ρεαλισμό», την οποία ασμένως υποστηρίζουν οι βιομήχανοι αλλά όχι όλα τα κομματικά στελέχη.
Παρά τη συγκρατημένη αισιοδοξία που δημιουργεί προς το παρόν στην επιχειρηματική κοινότητα η ολοκλήρωση της πολύμηνης πρώτης αξιολόγησης, η έγκριση εκταμίευσης της δόσης και τα παρεπόμενα αποτελέσματα του χθεσινού Eurogroup (επαναφορά waiver, πιθανή ένταξη της Ελλάδας στην ποσοτική χαλάρωση κλπ.), ο ρόλος που θα παίξει το ΔΝΤ στους επόμενους 15 μήνες θα αποτελεί τον μεγάλο άγνωστο Χ για τις οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις.
Το Ταμείο είναι ταυτόχρονα ο σημαντικότερος σύμμαχος του ΣΥΡΙΖΑ όταν η συζήτηση αφορά στη μεγάλη ελάφρυνση χρέους και τη μείωση των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα, αλλά αποτελεί τον απεχθέστερο εχθρό για τη βιωσιμότητά της ίδιας της κυβέρνησης από τη στιγμή που εισηγείται «δραστικά» μέτρα, όπως το κούρεμα στις σημερινές συντάξεις και τους μισθούς, την απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων, τη μείωση του αφορολόγητου, τη «διεύρυνση» της φορολογικής βάσης καθώς και την «προοπτική» μιας νέας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών η οποία δεδομένης της νομοθεσίας του bail-in, έχει το ρίσκο να οδηγήσει σε άλλες ατραπούς.
Η γενική εκτίμηση είναι πως με ορίζοντα το Φθινόπωρο υπάρχει πολιτικός και οικονομικός χρόνος για να φανούν οι διαχειριστικές ικανότητες της κυβέρνησης με ενέργειες που θα κατατείνουν στην ενίσχυση της οικονομικής ανάκαμψης και στην κατά το δυνατόν εξουδετέρωση των υφεσιακών επιπτώσεων που θα προκαλέσουν τα βαριά φορολογικά μέτρα που μόλις ψηφίστηκαν. Η κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας με την απελευθέρωση της δόσης εκτιμάται ότι μπορεί να μας βγάλει «καθαρούς» μέχρι τον Οκτώβριο-Νοέμβριο των κρίσιμων αποφάσεων.
Από εκεί και μετά τα πράγματα εκτιμάται ότι θα αρχίσουν να δυσκολεύουν και πάλι.
