Του Γιώργου Φιντικάκη
Τον πήχη ψηλά έχει σηκώσει η κυβέρνηση για την έξοδο της Ελλάδας στις αγορές, διατρέχοντας τον κίνδυνο αν κάτι της πάει στραβά, να αναγκαστεί να περάσει από κάτω.
Το σχέδιο είναι η δοκιμαστική από εβδομάδα έξοδος με ένα 5ετές ομόλογο να αποτελέσει τον προάγγελο για την «μεγάλη έξοδο» του φθινοπώρου με ένα 10ετές, όπως εξηγεί στο Liberal κυβερνητικός παράγοντας.
«Αν πετύχουμε να πάρουμε τώρα ένα επιτόκιο μεταξύ 4,5% και 4,95%, θα στρώσουμε το έδαφος ώστε το φθινόπωρο να πετύχουμε για το 10ετές, επιτόκιο 3,8%, δηλαδή λίγο πάνω από την απόδοση της Πορτογαλίας», επισημαίνει ο συνομιλητής μας.
Και εξηγεί ότι το σχέδιο της Αθήνας είναι να προχωρήσει ως το καλοκαίρι του 2018 οπότε και τελειώνει το πρόγραμμα, σε 3-4 εκδόσεις διαφορετικών ωριμάνσεων, ει δυνατόν και πέραν της 10ετίας, προκειμένου να κτίσει μια καμπύλη εξυπηρέτησης του χρέους.
«Αν πετύχουμε το φθινόπωρο να βγούμε στις αγορές με επιτόκιο 3,8%, θα είναι η αρχή του "τέλους εποχής" των μνημονίων», προσθέτει χαρακτηριστικά.
Τα λόγια του εκφράζουν φυσικά το καλό σενάριο. Όπου δηλαδή η τρίτη αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί τάχιστα, και η Αθήνα με τις κινήσεις της θα καταφέρει να πείσει τις αγορές όχι μόνο ότι δεν κάνει πίσω στις συμφωνηθείσες μεταρρυθμίσεις, αλλά και ότι έχει πλέον την ιδιοκτησία του προγράμματος.
Αλλά αυτό θα συμβεί μόνο αν οι επενδυτές πάψουν να έχουν την παραμικρή υπόνοια ότι η κυβέρνηση θα υπαναχωρήσει απ' όσα έχει ψηφίσει ή ότι παριστάνει πως κομίζει το καινούργιο ενώ στην πραγματικότητα νοσταλγεί ακόμη τον παλιό της εαυτό. Ή ακόμη χειρότερα ότι στο πίσω μέρος του μυαλού της υπάρχει ακόμη κάποιο σχέδιο Βαρουφάκη.
Το στοίχημα αυτό δεν έχει ακόμη κερδηθεί. Διαφορετικά η απόδοση του ελληνικού δεκαετούς δεν θα κινούνταν στα επίπεδα του 5% (5,252% χθες), αλλά στο 3% όσο της Πορτογαλίας.
Η επιστροφή επομένως της Ελλάδας στις αγορές, και η παραμονή της σε αυτές, περνάει μέσα από την επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων. Τότε μόνο θα επαληθευτούν οι προσδοκίες της κυβέρνησης να επιβραβεύσουν το φθινόπωρο την Ελλάδα οι αγορές με ένα «πορτογαλικό» επιτόκιο (3,067% χθες).
Πως θα φθάσουμε εκεί
Το ερώτημα όμως είναι πως θα φθάσει κανείς εκεί. Αν και η Πορτογαλία σαν οικονομία αντιμετωπίζει κι αυτή μεγάλα προβλήματα, εντούτοις εφάρμοσε μέχρι κεραίας το μνημόνιο, και κέρδισε την εμπιστοσύνη των αγορών. Στον αντίποδα η Ελλάδα έχει ακόμη μια κυβέρνηση που δεν έχει πείσει ότι υιοθετεί όλα όσα ψηφίζει ή ότι με την πρώτη ευκαιρία δεν θα δώσει μια καραμέλα στο κομματικό της ακροατήριο.
Όσες φορές και να κάνει η Ελλάδα μια έκδοση ομολόγου, όσο πετυχημένη αυτή και να είναι, πρέπει η χώρα για να στηριχθεί στα δικά της πόδια να κερδίσει πρώτα την εμπιστοσύνη των αγορών. Όλα τα άλλα είναι απλώς θεωρίες.
Το μήνυμα αυτό έστειλαν μέσω του Reuters και οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι που επικαλείται το πρακτορείο στο χθεσινό του τηλεγράφημα. Τυχόν οπισθοχώρηση στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων, ακόμη και αν η έκδοση του Ιουλίου είναι πετυχημένη, μπορεί κάλλιστα να εκτινάξει ξανά τα επιτόκια, οδηγώντας την Ελλάδα στη λύση μιας προληπτικής πιστωτικής γραμμής από τον ESM. Χρειάζεται μια σειρά από επιτυχημένες εκδόσεις, και να μην χαλαρώσει το επόμενο διάστημα η κυβέρνηση, αφού ένα μέρος από τα χρήματα που θα αντλήσει, πρέπει να τα χρησιμοποιήσει προκειμένου να δημιουργήσει «μαξιλάρι» ρευστότητας. Η Κομισιόν έχει άλλωστε διαμηνύει πως η Ελλάδα πρέπει να κρατήσει στην άκρη 9 δισ. ευρώ για να καλύψει τις χρηματοδοτικές της ανάγκες, κατά τους πρώτους 10 μήνες μετά την λήξη του προγράμματος. Ένα μέρος των χρημάτων αυτών θα προέλθει από την εξοικονόμηση πόρων και νέα δάνεια από το υφιστάμενο πρόγραμμα, όμως ένα άλλο μέρος θα προκύψει από πόρους που θα αντληθούν από τις αγορές.
Αν η κυβέρνηση δεν καταφέρει να πείσει τις αγορές ότι έχει γυρίσει σελίδα, θα μείνει με το να καλλιεργεί κλίμα αισιοδοξίας ότι υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον από τις αγορές «και μάλιστα ισχυρό», δίχως ωστόσο αυτό να έχει συνέχεια.
Το spread
Σύμφωνα πάντως με οικονομικούς αναλυτές, εάν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις του κυβερνητικού στελέχους ότι η χώρα θα πετύχει ένα επιτόκιο μεταξύ 4,5% και 4,95% στην επικείμενη έκδοση του 5ετούς ομολόγου, τότε θριαμβολογίες δεν δικαιολογούνται. Και αυτό καθώς για να θεωρηθεί πετυχημένη η έκδοση που ετοιμάζεται να κάνει πιθανότατα την επόμενη εβδομάδα ο ΟΔΔΗΧ και να μπορεί η κυβέρνηση να δικαιολογήσει τους όποιους πανηγυρισμούς της, θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν το spread σε σχέση με το γερμανικό επιτόκιο τόσο στο παρελθόν, όσο και σήμερα.
Στις 10 Απριλίου 2014, όταν η τότε κυβέρνηση Σαμαρά είχε βγει στις αγορές με 5ετές ομόλογο και επιτόκιο 4,95%, το μέτρο σύγκρισης ήταν το αντίστοιχο επιτόκιο των γερμανικών ομολόγων. Δηλαδή το 0,58%, που σημαίνει πως το spread είχε διαμορφωθεί στο 4,37%. Χθες το επιτόκιο του 5ετούς γερμανικού ομολόγου βρισκόταν στο -0,118%. Συνεπώς για να μπορεί να επιχειρηματολογήσει η κυβέρνηση ότι τα κατάφερε καλύτερα από την κυβέρνηση Σαμαρά, θα πρέπει το επιτόκιο του 5ετούς να κινηθεί κάτω από το 4,25% (ήτοι 4,37% -0,118%), ώστε να έχουμε εξασφαλίσει spread όχι μεγαλύτερο του 2014.
